Velebit mağaraları
Velebit mağaraları (ing. Velebit caves) — Xorvatiyanın Velebit dağ massivində yerləşən bir neçə dərin mağaralar sistemi.
Lukina yama — Xorvatiyanın ən dərin mağarası. Dərinliyi 1431 metr olan bu mağara dünyada dərinliyinə görə 16-cı yerdədir. Cənub-Şərqi Avropanın ən dərin mağarası[1]. Mağaranın dibində, göl və kiçik çaylarda ən böyük zəlilər koloniyası mövcuddur (Erpobdella mestrovi). Bu ehtimal olunur ki, yeni növ, cins və aiiləyə aid olunur[1]. Mağarada aşkar olunan digər canlılara quru ilbizlərini misal göstərmək olar (Zospeum tholussum). Ümumən Xorvatiyanın Velbit mağaralar şəbəkəsində yetərincə maraqlı və qəribə zəlilərə rast gəlinir. Onlar daha çox ən dərin su hövzələrdə məskunlaşıblar. Onların bədənlərinin yanlarında yalançı ayaqlar mövcuddur və nə ilə qidaldıqları məlum deyil. Bu ərazidə zəlilərdən başqa hər hansı canlı formaya rast gəlinməyib.[2] Mağara daxilində həmçinin ağcaqanad növləri mövcuddur (Troglocladius hajdi).
Mağaralar sistemində olan digər maraqlı mağara Slovaska Yamadır. Dərinliyi 1320 metrdir. Velbita (1026 m) və Meduza (679 m) mağaraları da bu sistemə daxildir. Adları çəkilən bütün mağaralar "Şimali Velebit" Milli Parkının ərazisinə aiddir. Milli Park iki hissədən ibarətdir: Botanika bağı və iki yasaqlıq. Velebit mağaralar sistemində çox dərin (500 metrdən dərin) su quyularına rast gəlinir. Ərəzidə yerləşən Patkov Gust su quyusunun dərinliyi 553 metrdir. Bu dünyada üçüncü ən dərin su quyusudur. Bu məlumat 2007-ci ilə olan göstəriciyə əsasən təyin edilmişdir. Su quyusu həlak olmuş xorvat speleoloqunun şərəfinə belə adlandırılıb[3].
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ 1,0 1,1 Радован Радовинович, хорватский туристический гид Адриатики, ПГ. 143, Загребе (1999), ISBN 953-178-097-8
- ↑ "10 троглобионтов - необычных обитателей пещер" (rus). Популярная механика. 2019-10-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2019-10-31.
- ↑ The Worlds Great Vertical Pits Arxivləşdirilib 2011-07-08 at the Wayback Machine, list by Bob Gulden.