Vikipediya:Həftənin seçilmiş məqaləsi/47. Həftə 2012
 بو سوی‌قیریم دا 200 مین الی 500 مینه یاخین آزربایجان‌لی شیعه موسلمان اولدورولموش‌دور. قتله یئتیشنلر او زامان‌لار گونئی آزربایجان‌دا یاشایان‌لارین یوزده 15 ین شامیل اولور. آزربایجان تورکجه‌سینده و عثمانی تورکجه‌سینده جیلو آدلانان ائرمنی‌لر و تورکییه آسوری‌لاری، بیرینجی دونیا موحاریبه‌سینده عوثمانی حوکومتینه ضربه وورماق قصدی‌له روس‌لارلا ال بیر اولوب عوثمانی حکومتینه قارشی چیخدیلار. عوثمانی حکومتی بو توطئه‌دن خبربیلیب فیتنه‌نی سوندروب و قالان آسوری‌لر و ائرمنی‌لر باتی آزربایجان ایالتی‌نده اولان اورمیه و سالماس شهرلرینده یئرلشیب‌لر. اونلار مسیحی بیر حوکومت یاراتماق نییت‌ایله بو منطقه‌ده ساکین اولان زمان نیظامی قووه‌لر تشکیل ائدیب موسللح اولوب، ایلک اونجه روسییا و سونرالار (روسییا آزربایجان تورپاق‌لارین ترک ائدن‌دن سونرا) بریتانییا کومک‌لیک‌‌لری‌نن 10 مین نفری ارتئش ساهمان ائدیب و ایران حوکومتین ضعیف‌لیگیندن ایستفاده ائدیب و 1396 جی شمسی ایلینده اورمیه شهری‌نی ایشقال ائدیرلر. اورمو شهری‌نین مسیحی‌لری روس‌لارین بو شهره گیریشیندن اوزلرینی اونلار ساری یاخینلادیب و کوردلرین ائتدیگی اذییت جوروندان موسلمان‌لاری شهرده و کندلرده اذییت وئریب و بو مساله موسلمان لار آراسیندا بیر بویوک کودورت باعیث اولدو. موسلمان‌لار روس‌لارین قورخوسونان بو مساله‌نی دیله گتیره بیلمه‌میش‌لر بازیل نیکتین روسون کونسول اورمو شهرینده ارامنه و جیلولارین عثمانی دن گئلمه لرین من تانیدیغیم ایران کیتابیندا بئله یازیب : آسوری لرین روحانی رئیس لری مارشیمون آدیلا بیر ادام دی بو موقع ده روس ژنرال نی گورمئق اوچون گئلمیشدی اونان همدست اولوب و تورکلر علیه ده اولان جنگلر ده شرکت ائلیه . نستوری قبایلین روحانی ریاستی مارشیمونونان دیر بونار سانجاق و گیاور و وان ویلایتینده ساکینی دیلر نستوری لرین اجتماعی باخیمینان ائله بیر فرقی لری اوزو قونشولارینان (کوردلر) یوخلاری دیر.سانکی بو تفاوت فقط بون دا گورونور کی هر طایفانین باشیندا بیر کشیش وار و اولارین حکومتی تشکیلالاری تقریبا روحانی دی و عشیره صورتینده یاشییلار هر قبیله نین اوزونه عایید بیر رئیسی وار ملیک آدلانیر بو قبیله لر هئچ بیر زامان ساییلمییب و هئمئشه تورکیه نین اقتیدارلی مامورلارینان اوزاق گئزیب و داغلارین چئتین لیک ده اولان دسترسی یئرلرده ساکین دیلر بولارین سایی شایید 30 الی 50 مین نفر اولا . مارشیمون نئچه مین نفری بو قبایل دن یغیب و ایستیردی تورکلرینن ووروشا تورکلرین وئردیگی جهاد بونا عایید کی :مسیحی استعمارگرلرین علیه نه دعوت ائتمیش دیلر کوردلر آزادلیقینان مسیحی لرین اولودور میئک لرینه و غارت ائدمئک لرینه باشوئرسینلر سانکی بولارا باخمیاراق تورکلر مارشیمونی استانبولا دعوت ائدیب اونا اطمینان وئرلر سانکی مارشیمون بو اطمینانا توجه ائتمییب و عوثمانلی دولتینین علیه نه عایید استقلال اعلام ائتدی و فقط بیر یول تاپیب اودا روسلاریلا سازش ائتمکی دیر. عوثمانلی امپراطورلوقوندا ائرمنی لرین درجه لری و حکومت ایشلرینده گیریشلری: آذربایجان دا و آنادولی دا ائرمنی لر تامین ائدیکلری مالی و جانی دان سونرا سئربازلیقا گئتمک دن معافیدیلار.
|