Vinilxlorid

Vinilxlorid
Ümumi
Sistematik adı	Vinilxlorid
Kimyəvi formulu	CH2=CHCl
Molyar kütlə	62,498 q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq	0,9106 q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	− 153,8   °S
Qaynama nöqtəsi	− 13,8  °S
Buxarın təzyiqi	3,3 ± 0,1 atm
Optik xüsusiyyətlər
Sındırma əmsalı	1,37
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	75-01-4
PubChem	6338
RTECS	KU9625000
ChEBI	28509
ChemSpider	6098

Vinilxlorid (xloretilen) - CH₂=CHCl-halogenli doymamış karbohidrogendir.

Xassələri

Vinilxlorid havadan ağır, zəif xloroform iyli, rəngsiz qazdır, asanlıqla alışıb yanır. Vinilxlorid dixloretan, xloroform, efir, neft karbohidrogenlərində yaxşı, suda isə çox pis həll olur.

Alınması

Vinilxlorid ilk dəfə 1935-ci ildə Reno tərəfindən dixloretanı natrium hidroksidin spirtli məhlulu ilə işləyərək almışdır.

Sənayedə

• Asetilenin qaz və maye fazada katalizatorun (HgCl₂) iştirakı ilə hidroxlorlaşdırılması ilə :

CH≡CH + HCl → CH₂=CHCl

• 1,2-dixloretanın dehidroxlorlaşdırılması ilə:

CH₂Cl−CH₂Cl +NaOH → CH₂=CHCl+ NaCl+ H₂O

Kimyəvi xassələri

• Vinilxlorid öz-özünə polimerləşir.Katalizatorun iştirakı ilə maye halında polimerləşdikdə termoplastik qatrana çevrilir:
• Vinilxlorid halogenləri və hidrogen-halogenidləri asanlıqla özünə birləşdirir:

CH₂=CHCl + HCl → CH₃−CHCl₂

Tətbiqi

Vinilxloriddən alınan polivinilxlorid, eləcə də onun vinilasetat, vinilidenxlorid və s. vinil birləşmələri ilə birgə polimerləri sənayenin müxtəlif sahələrində geniş tətbiq olunan mühüm materiallardır. Plastik kütlə, sintetik lif, boya maddələri, süni dəri və s.istehsalında çox işlədilir.

Təhlükəsizliyi

Vinilxlorid keyidici narkotik maddədir. Havada az miqdarda olduqda insanın başı gicəllənir, çox olduqda isə insan şüurunu tamam itirir.

Mənbə

N.Ə.Səlimova, B.Ş.Şahpələngova. Ümumi kimya texnologiyası.Bakı 2013.