Kompüter şəbəkəsi

kompyuter şəbəkəsi, Ən az iki kompyuteri bir biri ilə əlaqələndirib, məlumat ötürüb qəbul etməsinə kompyuter şəbəkəsi (Network) deyilir. kompyuter şəbəkəsi, istifadəçilərə kompyuterlər arası məlumat mubadiləsi (göndərib qəbul) edə biliməsinə imkan yaradır.

kompyuter şəbəkəsi kompyuter və bu tip sistemlər (printer və s.) arasında müəyyən protokolların köməyi ilə informasiya mübadiləsinə imkan verən bir sistemdir. kompyuterlər bir-biri ilə telekommunikasiya vasitələri (kabellər, şəbəkə adapterləri, modemlər və s.) ilə birləşirlər.

Protokol kompyuter şəbəkəsində informasiya mübadiləsinin aparılma qaydalarını müəyyənləşdirir. Bu qaydalar alqoritmləşdirilir, proqramlaşdırılır və şəbəkə qurularkən kompyuterlərə instalizasiya edilir. kompyuterlərin şəbəkə şəklində birləşdirilməsinin bir neçə əsas səbəbi vardır:

• İstifadəçilər arasında informasiya mübadiləsinin sürətləndirilməsi;
• İş yerini tərk etmədən məlumatların (e-mail və s.) qəbulu və ötürülməsi;
• Lazımi informasiyanın dünyanın istənilən nöqtəsindən ani alınmasının mümkünlüyü;
• Müxtəlif proqram təminatı altında işləyən müxtəlif firmaların istehsalı olan kompyuterlər arasında informasiya mübadiləsinin mümkünlüyü və s.

Kompyuter şəbəkəsinin təsnifatı

kompyuter şəbəkələri ümumi olaraq aşağıdakı kimi təsnif edilə bilər:

1. Lokal şəbəkələr (LAN-Lokal Area Network);
2. Qlobal şəbəkələr (WAN- Wide Area Network).

Hər bir şəbəkənin özünə uyğun texnologiyaları, standartları və protokolları vardır.

Eyni məkanda olan yada bir-birinə yaxın kompyuterlərin yaratdığı şəbəkəyə yerli kompyuter şəbəkəsi (LAN-Local Area Network) deyilir. Bir idarədə olan bir neçə kompyuterin ya printerin bir qoşulması yerli kompyuter şəbəkəsinə misal çəkmək olar. IEEE 802.x standartları lokal kompyuter şəbəkələri üçün işlənilmişdir.

Fərqli məkanda olan ya da bir-birindən uzaq məsafəli kompyuterlərin yaratdığı şəbəkə isə geniş bölgəli şəbəkə (WAN-Wide Area Network) adlanır. Geniş bölgəli şəbəkələr (WAN) yerli şəbəkələrini bir-birinə bağlayır.

Ədəbiyyat

1. В.Г. Олифер, Н.А. Олифер. Компьютерные сети. Принципы, технологии, протоколы / - СПБ: Питер. 2001-672 с.
2. Вычислительные системы, сети и телекоммуникации. Пятибратов и др. – ФИС, 1998
3. М. Кульгин. Технологии корпоративных сетей. Энциклопедия – СПБ: Питер. 2000 – 704
4. А.В. Фролов, Г.В. Фролов. Глобальные сети компьютеров. – М.: ДИАЛОГ – МИФИ. 1996 – 288 с.
5. www.citforum.ru