Buz: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
| Sətir 3: | Sətir 3: | ||
== Su buzunun əsas xüsusiyyətləri == |
== Su buzunun əsas xüsusiyyətləri == |
||
Hal-hazırda üş amorf və 15 kristal formalı buz modifikasiyaları məlumdur. |
Hal-hazırda üş amorf və 15 kristal formalı buz modifikasiyaları məlumdur. Sağddakı şəkildə həmin modifikasiyaların temperatur və təzyiqlərdəki vəziyyətləri göstərilib. |
||
[[Şəkil:Diag_phase_glace.svg|220px|thumb|Buzun faza diaqramması. Təzyiq loqarifmik masştabda, sağdakı temperatur Selsi ilə dərəcədə, sağda — Kelvinlə, 1 — maye fazası]] |
[[Şəkil:Diag_phase_glace.svg|220px|thumb|Buzun faza diaqramması. Təzyiq loqarifmik masştabda, sağdakı temperatur Selsi ilə dərəcədə, sağda — Kelvinlə, 1 — maye fazası]] |
||
Təbii şəkildə [[Yer]]də buz ancaq bir kristal modifikasiyada, [[geksoqonal sinqoniya]] (Buz I<sub>h</sub>) şəklində mövcuddur. I<sub>h</sub> buzunda hər Н<sub>2</sub>O molekulu eyni məsafədə yerləşən dörd molekullarla əhatə edilir. Bu məsafə 2,76 [[Å]]-yə bərabərdir və düz [[tetrader]]in zirvəsində yerləşir. |
|||
[[Şəkil:Hex_ice.GIF|200px|thumb|left| I<sub>h</sub> buzunun kristallik strukturu. Kəsik xətlərlə hidrogen əlaqələri göstərilib]] |
|||
Buzun sıxlığı 0 °C-də 916,7 кг/м³-dir , bu isə suyun (999,8 кг/м³) sıxlığından azdır. Buna gğrə də su buza çevrilərkən öz həcmini təqribən 9 % artırır<ref name="livescience.ru,25">[http://livescience.ru/article_25/ (video)]</ref>. Buz sudan yüngül olduğuna görə su hövzələrində suyun üst səthini örtür və bununla da suyun tam donmasının qarşısının qarşısını alır. |
|||
{{mineral-qaralama}} |
{{mineral-qaralama}} |
||
| Sətir 11: | Sətir 17: | ||
* [[Su]] |
* [[Su]] |
||
* [[Buzlaq]] |
* [[Buzlaq]] |
||
== İstinadlar == |
|||
<references/> |
|||
[[Kateqoriya:Hidrologiya]] |
[[Kateqoriya:Hidrologiya]] |
||
15:09, 29 noyabr 2011 tarixindəki versiya
Buz — bərk aqreqat halında olan su, mineral. Bəzən buz dedikdə bərk aqreqat halında olan maddələr də adlandırılırlar. Məsələn, quru buz, ammiak buzu və ya metan buzu.
Su buzunun əsas xüsusiyyətləri
Hal-hazırda üş amorf və 15 kristal formalı buz modifikasiyaları məlumdur. Sağddakı şəkildə həmin modifikasiyaların temperatur və təzyiqlərdəki vəziyyətləri göstərilib.
Təbii şəkildə Yerdə buz ancaq bir kristal modifikasiyada, geksoqonal sinqoniya (Buz Ih) şəklində mövcuddur. Ih buzunda hər Н2O molekulu eyni məsafədə yerləşən dörd molekullarla əhatə edilir. Bu məsafə 2,76 Å-yə bərabərdir və düz tetraderin zirvəsində yerləşir.
Buzun sıxlığı 0 °C-də 916,7 кг/м³-dir , bu isə suyun (999,8 кг/м³) sıxlığından azdır. Buna gğrə də su buza çevrilərkən öz həcmini təqribən 9 % artırır[1]. Buz sudan yüngül olduğuna görə su hövzələrində suyun üst səthini örtür və bununla da suyun tam donmasının qarşısının qarşısını alır.