Demokrat Partiyası (ABŞ)

ABŞ Demokrat Rartiyası
Qurucu	Endrü Cekson Martin Van Buren
Lideri	Debbi Vasserman-Şultz
Quruluş tarixi	1828
Baş qərargah	Vaşinqton
İdeologiya	(indiki:) Amerikan Liberalizm, Proqressivizm.
İdeoloji spektr	Mərkəzçilik
Saytı	Democrats.org
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

ABŞ Demokrat Partiyası (Demokratlar partiyası) Respublikaçılar partiyası ilə bərabər ABŞ-da ən mühüm iki siyasi partiyadan biri. 1824-cü ildə yaradılmış partiya ölkənin ən qocaman partiyasıdır. Əsas ideologiyası liberalizm və proqressivizmdir. İqamətgahı Vaşinqtondadır, ənənəvi rəngi mavidir. Partiyanın 2008-ci ilin noyabr ayında ABŞ-da keçiriləcək prezident seçkilərindəki namizədi partiya üzvləri arasında keçirilən ilkin seçkidə Hillari Klintonu üstələmiş Barak Obama olmuş və qalib gəlmişdir.

Demokrat Partiyasından olan ABŞ Prezidentləri

• Endrü Cekson
• Martin Van Buren
• Ceyms Noks Polk
• Franklin Pirs
• Ceyms Byukenen
• Endrü Conson
• Qrover Klivlend
• Vudro Vilson
• Franklin Ruzvelt
• Con Kennedi
• Lindon Conson
• Cimmi Karter
• Bill Klinton
• Barak Obama

    Ümumi izlədiyi siyasi xətt Liberalizm,üçüncü yol və proqressivizmdir. Lakin Sosial İnternasionalistlərə nəzərən olduqca sağyönümlüdür. Partiyanın lideri Debbi Vasserman Şultzdur. Demokrat Partiyası son 50 ildə Respublikaçılara nisbətən prezident seçkilərində daha az uğur qazanmışdır. Lakin həmin dövrdə, yəni 1950-1990-cı illərdə Nümayəndələr Palatası və Senata seçkilərdə respublikaçılardan daha çox nailiyyət əldə etmişdir. Lakin 1994-cü ildə bu üstünlüyünü itirən Demokrat Partiyası 2001-ci ildə Corc Buşun prezident seçilməsindən sonra 6 il müddətinə həm qanunverici, həm də icraedici qanadlarda müxalifət partiya rolu ilə kifayətlənməli oldu. 7 noyabr 2006-cı il seçkilərində isə vəziyyət yenidən dəyişdi. Demokrat Partiyası 12 ildən sonra Senat və Nümayəndələr Palatasında üstünlüyü ələ keçirdi. 
   Tarixi. Demokrat Partiyası 1828-ci ildə yaradılıb. 1860-cı illərdə Vətəndaş müharibəsi dövründə iki yerə parçalanmışdır. Cənublu demokratlar quldarlıq tərəfdarı idilər. Şimallı demokratlar isə quldarlığın əleyhinə çıxış edirdilər. Belə bir şəraitdə Respublikaçı Partiya quldarlıqla mübarizə üçün yaradıldı və onun nümayəndəsi Avraam Linkoln prezident seçildi. Cənublular müharibədə məğlub olduqdan sonra uzun müddət Şimalın ağır təzyiqinə məruz qaldılar. Bu da Cənubluların narazılığına səbəb oldu. Demokratlar bundan məharətlə istifadə edərək cənublu əhali, xüsusilə ağlar arasında xeyli tərəfdaş qazandı. 1929-cu ildə ABŞ-da 10 il sürən iqtisadi böhran baş verdi. Bu dövr “Böyük böhran” adlanır. Demokrat Partiyasının nümayəndəsi Franklin Ruzvelt bu dövrdə prezident seçildi və iqtisadi böhranın qarşısını almaq üçün sosial sığorta, işsizlik sığortası kimi sahələrdə bir sıra islahatlar keçirdi. Və elə bu dövrdə Demokrat Partiyanın Sosial-Demokrat xətti formalaşmağa başladı. Vətəndaş müharibəsindən bəri Respublikaçılara səs verən qaradərili əhali də artıq Demokrat Partiyasına yönəlməyə başladı.
   Partiyanın izlədiyi xətt. Hazırkı günümüzdə Demokrat Partiya tərəfdarları içində qaradərili amerikanlar, katoliklər, yəhudilər, miqrantlar və ali təhsilli işçilər çoxluq təşkil edir. Partiya böyük şirkətlərdə işçi personalını dəstəkləyir. Homoseksualların və digər azlıqların haqlarını müdafiə edən bir siyasət izləyir. Dövlətin, lazım gələrsə, vergiləri artıraraq az gəlirli vətəndaşları daha geniş imkanlarla təmin etməsinin tərəfdarıdır. Ətraf mühitin qorunması sahəsində olduqca diqqətlidir. Xarici siyasət sahəsində Respublikaçı Partiyaya nisbətən daha mülayim Büdcə kəsiri qapandı. Amerikan ordusu dünya miqyasında sadəcə humanitar məqsədlərlə Bosniya, Kosova kimi bölgələrə müdaxilə etdi. Fələstin-İsrail münaqişəsində nisbətən bitərəf mövqe nümayiş etdirdi. 2000-ci illərdə partiya yenidən prezident seçkilərində məğlub oldu. 2008-ci ildə Demokrat Partiyadan Barak Obama Prezident seçildi. xətt tutur.
   Partiyanın günümüzdəki vəziyyəti. Demokrat Partiyadan Prezident seçilən Bill Klinton 1990-cı illərdə uğurlu fəaliyyət göstərmişdir. İqtisadi inkişaf artdı. İşsizlik aşağı düşdü. 

Xarici istinadlar

• Rəsmi səhifəsi
• Konqresin Senatdakı hissəsi