Buz: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
k r2.7.3) (Bot redaktəsi əlavə edilir: vep:Jä; kosmetik dəyişmələr |
||
Sətir 7: | Sətir 7: | ||
[[Şəkil:Hex_ice.GIF|200px|thumb|left| I<sub>h</sub> buzunun kristallik strukturu. Kəsik xətlərlə hidrogen əlaqələri göstərilib]] |
[[Şəkil:Hex_ice.GIF|200px|thumb|left| I<sub>h</sub> buzunun kristallik strukturu. Kəsik xətlərlə hidrogen əlaqələri göstərilib]] |
||
Buzun sıxlığı 0 °C-də 916,7 кг/м³-dir, bu isə suyun (999,8 кг/м³) sıxlığından azdır. Buna görə də su buza çevrilərkən öz həcmini təqribən |
Buzun sıxlığı 0 °C-də 916,7 кг/м³-dir, bu isə suyun (999,8 кг/м³) sıxlığından azdır. Buna görə də su buza çevrilərkən öz həcmini təqribən 9% artırır<ref name="livescience.ru,25">[http://livescience.ru/article_25/ (video)]</ref>. Buz sudan yüngül olduğuna görə su hövzələrində suyun üst səthini örtür və bununla da suyun tam donmasının qarşısını alır. |
||
Buzun əriməsi üçün tələb olunan istilik həcmi 330 [[coul]]/kq-dır. Nümunə üçün dəmirin əriməsi üçün tələb olunan istilik həcmi 270 [[coul]]/kq-dır. Buz və ya qarın əriməsinə tələb olunan istilik həmin çəkidə olan suyun |
Buzun əriməsi üçün tələb olunan istilik həcmi 330 [[coul]]/kq-dır. Nümunə üçün dəmirin əriməsi üçün tələb olunan istilik həcmi 270 [[coul]]/kq-dır. Buz və ya qarın əriməsinə tələb olunan istilik həmin çəkidə olan suyun 0–dan 80 °C-dək qızdırılması üçün lazımdır. Bu sistem yerin istilik sisteminin qorunmasında vacib amil sayılır. |
||
Buza təbiətdə adi buz və qar, [[qırov]] və s. şəklində rast gəlinir. Öz ağırlığı altında plastik forma alır. Buz suya nisbətən təmiz olur, çünki, buz kristalı qəfəsində ilk növbədə su molekulları durur. Ancaq buz duzludursa bu suyun duzlu dəniz suyundan yaranması ilə bağlıdır. |
Buza təbiətdə adi buz və qar, [[qırov]] və s. şəklində rast gəlinir. Öz ağırlığı altında plastik forma alır. Buz suya nisbətən təmiz olur, çünki, buz kristalı qəfəsində ilk növbədə su molekulları durur. Ancaq buz duzludursa bu suyun duzlu dəniz suyundan yaranması ilə bağlıdır. |
||
Sətir 124: | Sətir 124: | ||
[[uz:Muz]] |
[[uz:Muz]] |
||
[[vec:Giaso]] |
[[vec:Giaso]] |
||
[[vep:Jä]] |
|||
[[vi:Băng]] |
[[vi:Băng]] |
||
[[wa:Glaece]] |
[[wa:Glaece]] |
08:38, 27 oktyabr 2012 tarixindəki versiya
Buz — bərk aqreqat halında olan su, mineral. Bəzən buz dedikdə bərk aqreqat halında olan maddələr də nəzərdə tutulur. Məsələn, quru buz, ammiak buzu və ya metan buzu.
Su buzunun əsas xüsusiyyətləri
Hazırda üç amorf və 15 kristal formalı buz modifikasiyası məlumdur.
Təbii şəkildə Yerdə buz ancaq bir kristal modifikasiyada, geksoqonal sinqoniya (Buz Ih) şəklində mövcuddur. Ih buzunda hər Н2O molekulu eyni məsafədə yerləşən dörd molekulla əhatə edilir. Bu məsafə 2,76 Å-yə bərabərdir və düz tetraderin zirvəsində yerləşir.
Buzun sıxlığı 0 °C-də 916,7 кг/м³-dir, bu isə suyun (999,8 кг/м³) sıxlığından azdır. Buna görə də su buza çevrilərkən öz həcmini təqribən 9% artırır[1]. Buz sudan yüngül olduğuna görə su hövzələrində suyun üst səthini örtür və bununla da suyun tam donmasının qarşısını alır.
Buzun əriməsi üçün tələb olunan istilik həcmi 330 coul/kq-dır. Nümunə üçün dəmirin əriməsi üçün tələb olunan istilik həcmi 270 coul/kq-dır. Buz və ya qarın əriməsinə tələb olunan istilik həmin çəkidə olan suyun 0–dan 80 °C-dək qızdırılması üçün lazımdır. Bu sistem yerin istilik sisteminin qorunmasında vacib amil sayılır.
Buza təbiətdə adi buz və qar, qırov və s. şəklində rast gəlinir. Öz ağırlığı altında plastik forma alır. Buz suya nisbətən təmiz olur, çünki, buz kristalı qəfəsində ilk növbədə su molekulları durur. Ancaq buz duzludursa bu suyun duzlu dəniz suyundan yaranması ilə bağlıdır.
Buzdan praktikada istifadə edilməsi
Şimal qütbündə yaşayan yerli xalqlar buzdan iqlu adlanan evlər quraşdırırlar.