Fiziki sabitlər: Redaktələr arasındakı fərq
Naviqasiyaya keçin
Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
+en iv |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
'''Fiziki sabitlər''' — çoxdur və onlardan çox rastlaşdıqlarımız bunlardır: |
|||
* |
*[[Sərbəstdüşmə təcili]] - Yerin səthi yaxınlığında və orta coğrafi enlikdə cisimlərin havasız fəzada düşmə təcilidir,g ilə işarə olunur və g=9,81m/san<sup>2</sup>-dır.Bu kəmiyyət cismin kütləsindən asılı deyil və bəzən qravitasiya sahəsinin intensivliyi adlanır. |
||
* |
*[[Qravitasiya sabiti]] - ədədi qiymətcə kütlələri 1kq, aralarındakı mısafə 1m ollan iki bircins kürə arasındakı qravitasiya qüvvəsinə bərabər olan sabitdir,G ilə işarə olunur və G=6,67·10<sup>-11</sup>Nm<sup>2</sup>/kq<sup>2</sup>'''Habbl sabiti'''-bir-birindən 1Mpk(meqaparsek)məsafədə olan qalaktikaların vir-birindən uzaqlaşma sürətinə bərabər olan sabitdir,H ilə işarə olunur və H=75 km/Mpk·san. |
||
* |
*[[Avoqadro sabiti]] - bütün maddələrin 1mol-dakı molekulların sayidir, N<sub>A</sub>ilə işarə olunur və N<sub>A</sub>=6,02·10<sup>23</sup>mol<sup>-1</sup>-dir. |
||
* |
*[[Bolsman sabiti]] - ideal qazın temperaturu 1K artanda bir molekulun enerji artımına uyğun gələn enerjidir,k ilə işarə olunur və k=1,38·10<sup>-23</sup>C/K. |
||
* |
*[[Universal qaz sabiti]]-1mol ideal qazın temperaturunu 1K yüksəltdikdə onun daxili enerjisinin artımına uyğun olan enerjidir, R ilə işarə olunur və R=8,31 C/mol·K |
||
* |
*[[Kulon sabiti]] - yükləri 1Kl aralarındakı məsafə im olan iki nöqtəvi yük arasındakı qarşılıqlı təsir qüvvəsinə bərabər olan sabitdir,k ilə işarə olunur və k=9·10<sup>9</sup>N·m<sup>2</sup>/Kl<sup>2</sup>. |
||
* |
*[[Elektrik sabiti]] - ε<sub>0</sub>=8,85·10<sup>-12</sup>Kl<sup>2</sup>/N·m<sup>2</sup>/ |
||
* |
*[[Elementar yük]] - təbiətdə rast gəlinən ən kiçik elektrik yükünün moduludur,e ilə işarə olunur və e=1,6·10<sup>-19</sup>Kl. |
||
* |
*[[Elektronun xüsusi yükü]] - elektronun yükününmodulunun kütləsinə olan nisbətidir və e/m=10<sup>11</sup>Kl/kq. |
||
* |
*[[Faradey sabiti]] - elektroliz zamanı elektrod üzərində 1 qram ekvivalent maddə ayrılması üçün elektrolitdən keçən yükdür və F=96500Kl/mol. |
||
* |
*[[İşıq sürəti]] - İşığın vakuumda 1san-də getdiyi yoldur və c=3·10<sup>8</sup>m/san. |
||
* |
*[[Plank sabiti]] - h=6,63·10<sup>-34</sup>C·san. |
||
* |
*[[Ridberq sabiti]] - R≈1,097373143·10<sup>7</sup>m<sup>-1</sup>. |
||
* |
*[[Atom kütlə vahidi]] - atom kütlə vahidi,1a.k.v=1,6605655·10<sup>-27</sup>kq. |
||
* |
*[[Elektronun sükunət kütləsi]] - m<sub>e</sub>=9,109534·10<sup>-31</sup>kq. |
||
* |
*[[Protonun sükunət kütləsi]] - M<sub>p</sub>=1,6726485·10<sup>-27</sup>kq. |
||
* |
*[[Neytronun sükunət kütləsi]] - M<sub>p</sub>=1.6749543·10<sup>-27</sup>kq |
||
* |
*[[Bor radiusu]] - hidrogen atomunun stasionar hala uyğun elektron orbitinin ,yəni hidrogen atomunun radiusu a<sub>0</sub>=5,2917706·10<sup>-11</sup>m. |
||
* |
*[[Elektronun klassik radiusu]] - r<sub>0</sub>=2,8179380·10<sup>-15</sup>m. |
||
* |
*[[Stefan-Bolsman sabiti]] - σ=5,67032·10<sup>-8</sup>Vt·m<sup>2</sup>dər<sup>-4</sup>. |
||
* |
*[[İdeal qazın standart həcmi]] - normal şəraitdə 1mol ideal qazın tutduğu həcm V<sub>0</sub>=22,41383m³·kmol<sup>-1</sup>. |
||
* |
*[[Loşmid ədədi]] - normal şəraitdə vahid həcmdəki qaz molekullarının sayıdır,n<sub>0</sub>=2,7·10<sup>25</sup>m<sup>-3</sup>. |
||
== Mənbə == |
== Mənbə == |
18:38, 10 fevral 2013 versiyası
Fiziki sabitlər — çoxdur və onlardan çox rastlaşdıqlarımız bunlardır:
- Sərbəstdüşmə təcili - Yerin səthi yaxınlığında və orta coğrafi enlikdə cisimlərin havasız fəzada düşmə təcilidir,g ilə işarə olunur və g=9,81m/san2-dır.Bu kəmiyyət cismin kütləsindən asılı deyil və bəzən qravitasiya sahəsinin intensivliyi adlanır.
- Qravitasiya sabiti - ədədi qiymətcə kütlələri 1kq, aralarındakı mısafə 1m ollan iki bircins kürə arasındakı qravitasiya qüvvəsinə bərabər olan sabitdir,G ilə işarə olunur və G=6,67·10-11Nm2/kq2Habbl sabiti-bir-birindən 1Mpk(meqaparsek)məsafədə olan qalaktikaların vir-birindən uzaqlaşma sürətinə bərabər olan sabitdir,H ilə işarə olunur və H=75 km/Mpk·san.
- Avoqadro sabiti - bütün maddələrin 1mol-dakı molekulların sayidir, NAilə işarə olunur və NA=6,02·1023mol-1-dir.
- Bolsman sabiti - ideal qazın temperaturu 1K artanda bir molekulun enerji artımına uyğun gələn enerjidir,k ilə işarə olunur və k=1,38·10-23C/K.
- Universal qaz sabiti-1mol ideal qazın temperaturunu 1K yüksəltdikdə onun daxili enerjisinin artımına uyğun olan enerjidir, R ilə işarə olunur və R=8,31 C/mol·K
- Kulon sabiti - yükləri 1Kl aralarındakı məsafə im olan iki nöqtəvi yük arasındakı qarşılıqlı təsir qüvvəsinə bərabər olan sabitdir,k ilə işarə olunur və k=9·109N·m2/Kl2.
- Elektrik sabiti - ε0=8,85·10-12Kl2/N·m2/
- Elementar yük - təbiətdə rast gəlinən ən kiçik elektrik yükünün moduludur,e ilə işarə olunur və e=1,6·10-19Kl.
- Elektronun xüsusi yükü - elektronun yükününmodulunun kütləsinə olan nisbətidir və e/m=1011Kl/kq.
- Faradey sabiti - elektroliz zamanı elektrod üzərində 1 qram ekvivalent maddə ayrılması üçün elektrolitdən keçən yükdür və F=96500Kl/mol.
- İşıq sürəti - İşığın vakuumda 1san-də getdiyi yoldur və c=3·108m/san.
- Plank sabiti - h=6,63·10-34C·san.
- Ridberq sabiti - R≈1,097373143·107m-1.
- Atom kütlə vahidi - atom kütlə vahidi,1a.k.v=1,6605655·10-27kq.
- Elektronun sükunət kütləsi - me=9,109534·10-31kq.
- Protonun sükunət kütləsi - Mp=1,6726485·10-27kq.
- Neytronun sükunət kütləsi - Mp=1.6749543·10-27kq
- Bor radiusu - hidrogen atomunun stasionar hala uyğun elektron orbitinin ,yəni hidrogen atomunun radiusu a0=5,2917706·10-11m.
- Elektronun klassik radiusu - r0=2,8179380·10-15m.
- Stefan-Bolsman sabiti - σ=5,67032·10-8Vt·m2dər-4.
- İdeal qazın standart həcmi - normal şəraitdə 1mol ideal qazın tutduğu həcm V0=22,41383m³·kmol-1.
- Loşmid ədədi - normal şəraitdə vahid həcmdəki qaz molekullarının sayıdır,n0=2,7·1025m-3.
Mənbə
- M.Murquzob, S.Abdullayev və b. VII VƏ VIII sinif üçün fizika dərsliyi. Bakı: 2005.
- A.Mehrabov və b.Fizika kursu. Bakı: Maarif, 1982.
- Таблицы физических величин (под ред. И.К.Кикоина).