Biologiya: Redaktələr arasındakı fərq

Elm sahəsi → öyrənir
	Xətalar haqqında məlumat ; [[]] –i təsvir edən {{[[:Template: \| ]]}} taksonomik şablon yoxdur
Yarımbölmə → öyrənir

Tarixə interaktiv şəkildə baxın

← Əvvəlki redaktə Sonrakı redaktə →

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun

VizualVikimətn

Sətirdə

19:04, 7 mart 2013 tarixindəki versiya

Şablon:Elm2

Biologiya canlı təbiəti öyrənən elmdir.

Biologiya (Bios – canlı, logos – elm) – canlı təbiət haqqında kompleks elm- hal hazırda Yer üzərində mövcud olan və məhv olmuş külli miqdarda növ müxtəlifliyi, onların quruluşu və funksiyası, mənşəyi, çoxalması və inkişafı, canlı və cansız təbiətlə əlaqəsi haqqında. Biologiya həyatın xas olan ümumi və fərdi qanunauyğunluqları müəyyən edir. Biologiyanın çoxlu şöbələrinin olmasına baxmayaraq qanunauyğunluqlar əsasən Ümumi Biologiya tərəfindən tədqiq edilir. Ümumi Biologiya özündə əsasən Yer üzərində həyatın əmələ gəlməsi haqqında nəzəriyyəni, Hüceyrə haqqında nəzəriyyəni (Sitologiyanı), Molekulyar Biologiyanı, İnsan haqqında nəzəriyyəni, Ekologiyanı, Genetikanı, Biosfer haqqında nəzəriyyəni, Təkamül nəzəriyyəsini (Darvinizmi), Orqanizmin individual inkişafını öyrənir.

Biologiya termini elmə ilk dəfə 1802-ci ildə bir-birindən asılı olmadan J.B.Lamark və Q.R.Treviranus daxil etmişlər.

Bəs həyat nədir? Bu sualın cavabı hələdə sirr olaraq qalır. Lakin həyata verilən ən çox işlənən tərif əsasən bu cür səslənir--Həyat zülalların fiziki-kimyəvi vəziyyəti və xüsusi mövcud olma formasıdır.

Biologiyaya aid aşağıdakı fənnlər aiddir:

İlk dəfə canlı təbiəti bütövlükdə öyrənilməsi cəhdləri antik həkim və filosoflar tərəfindən edilmişdi (Hipokrat, Qalen, Teofrast, Aristotel). Məhz onların əməyi İntibah dövründə davam etdirilərək Botanika, Zoologiya, Anatomiya, Fiziologiya elmlərinin əsasını qoydu.

Mikroskopun kəşfi Biologiyanın sərhədlərini mikroaləmə qədər genişləndirdi. Mikroskopun kəşfi ilə Zoologiyada yeni aləm- Birhüceyrəlilər və ya İbtidailər (Protozoa) aləmi, Botanikada isə birhüceyrəli yosunları müşhaidə etmək mümkün oldu. Həmçinin bakteriyaları və virusları müşhaidə etmək mümkün oldu. Beləliklə hüceyrə kəşf olundu (1556. Robert Huk).

Animalia - Bos primigenius taurus
Planta - Triticum
Fungi - Morchella esculenta
Stramenopila/Chromista - Fucus serratus
Bacteria - Gemmatimonas aurantiaca (- = 1 Mikrometer)
Archaea - Halobacteria
Virus - Gamma phage

Biyologiyaya aid Azərbaycan dilində səhifələr

Şablon:Link FM Şablon:Link FM Şablon:Link FM Şablon:Link GA Şablon:Link GA

@@ Sətir 89: / Sətir 89: @@
 {{Link GA|en}}
 {{Link GA|eo}}
-[[ab:Абиологиа]]
-[[af:Biologie]]
-[[als:Biologie]]
-[[am:ሥነ ሕይወት]]
-[[an:Biolochía]]
-[[ar:علم الأحياء]]
-[[arz:بيولوجيا]]
-[[ast:Bioloxía]]
-[[ba:Биология]]
-[[bar:Biologie]]
-[[bat-smg:Bioluogėjė]]
-[[be:Біялогія]]
-[[be-x-old:Біялёгія]]
-[[bg:Биология]]
-[[bi:Baeoloji]]
-[[bjn:Biologi]]
-[[bn:জীববিজ্ঞান]]
-[[bo:སྐྱེ་དངོས་རིག་པ།]]
-[[br:Bevoniezh]]
-[[bs:Biologija]]
-[[bug:ᨅᨗᨕᨚᨒᨚᨁᨗ]]
-[[ca:Biologia]]
-[[ch:Bioloyia]]
-[[co:Biologia]]
-[[crh:Ayatiyat]]
-[[cs:Biologie]]
-[[csb:Biologijô]]
-[[cv:Биологи]]
-[[cy:Bioleg]]
-[[da:Biologi]]
-[[de:Biologie]]
-[[diq:Biyolociye]]
-[[dv:ދިރުމާބެހޭ އިލްމު]]
-[[el:Βιολογία]]
-[[en:Biology]]
-[[eo:Biologio]]
-[[es:Biología]]
-[[et:Bioloogia]]
-[[eu:Biologia]]
-[[ext:Biologia]]
-[[fa:زیست‌شناسی]]
-[[fi:Biologia]]
-[[fiu-vro:Bioloogia]]
-[[fo:Lívfrøði]]
-[[fr:Biologie]]
-[[frp:Biologia]]
-[[frr:Biologii]]
-[[fur:Biologjie]]
-[[fy:Biology]]
-[[ga:Bitheolaíocht]]
-[[gd:Bith-eòlas]]
-[[gl:Bioloxía]]
-[[gu:જીવવિજ્ઞાન]]
-[[gv:Bea-oaylleeaght]]
-[[hak:Sâng-vu̍t-ho̍k]]
-[[haw:Kālaimeaola]]
-[[he:ביולוגיה]]
-[[hi:जीव विज्ञान]]
-[[hif:Jiu vigyan]]
-[[hr:Biologija]]
-[[hsb:Biologija]]
-[[ht:Biyoloji]]
-[[hu:Biológia]]
-[[hy:Կենսաբանություն]]
-[[ia:Biologia]]
-[[id:Biologi]]
-[[ie:Biologie]]
-[[ilo:Biolohia]]
-[[io:Biologio]]
-[[is:Líffræði]]
-[[it:Biologia]]
-[[iu:ᐆᒪᔅᓱᓯᖃᕐᑐᓕᕆᓂᖅ]]
-[[ja:生物学]]
-[[jbo:mivyske]]
-[[jv:Biologi]]
-[[ka:ბიოლოგია]]
-[[kaa:Biologiya]]
-[[ki:Bayorojĩ]]
-[[kk:Биология]]
-[[kl:Uumassusililerineq]]
-[[km:ជីវវិទ្យា]]
-[[kn:ಜೀವಶಾಸ್ತ್ರ]]
-[[ko:생물학]]
-[[ku:Biyolojî]]
-[[kw:Bywonieth]]
-[[ky:Биология]]
-[[la:Biologia]]
-[[lad:Biolojiya]]
-[[lb:Biologie]]
-[[lez:Биология]]
-[[li:Biologie]]
-[[lmo:Biulugìa]]
-[[ln:Mambí ma bomɔi]]
-[[lo:ຊີວະສາດ]]
-[[lt:Biologija]]
-[[lv:Bioloģija]]
-[[map-bms:Biologi]]
-[[mg:Biolojia]]
-[[mhr:Биологий]]
-[[mk:Биологија]]
-[[ml:ജീവശാസ്ത്രം]]
-[[mn:Биологи]]
-[[mr:जीवशास्त्र]]
-[[ms:Biologi]]
-[[mt:Bijoloġija]]
-[[mwl:Biologie]]
-[[my:ဇီဝဗေဒ]]
-[[myv:Биологиясь-эриеньсодамось]]
-[[nah:Yōlizmatiliztli]]
-[[nap:Biologgia]]
-[[nds:Biologie]]
-[[nds-nl:Biologie]]
-[[ne:जीवशास्त्र]]
-[[new:जीवशास्त्र]]
-[[nl:Biologie]]
-[[nn:Biologi]]
-[[no:Biologi]]
-[[nov:Biologia]]
-[[nrm:Biologie]]
-[[nso:Thutaphedi]]
-[[oc:Biologia]]
-[[or:ଜୀବ ବିଜ୍ଞାନ]]
-[[os:Биологи]]
-[[pa:ਜੀਵ ਵਿਗਿਆਨ]]
-[[pam:Biologia]]
-[[pap:Biologia]]
-[[pfl:Bioloschie]]
-[[pih:Biiolojii]]
-[[pl:Biologia]]
-[[pnb:جیون پڑھت]]
-[[ps:ژونپوهنه]]
-[[pt:Biologia]]
-[[qu:Kawsay yachay]]
-[[ro:Biologie]]
-[[roa-rup:Biologhia]]
-[[ru:Биология]]
-[[rue:Біолоґія]]
-[[sa:जीवशास्त्रम्]]
-[[sah:Биология]]
-[[sc:Biologia]]
-[[scn:Bioluggìa]]
-[[sco:Biology]]
-[[sh:Biologija]]
-[[si:ජීව විද්‍යාව]]
-[[simple:Biology]]
-[[sk:Biológia]]
-[[sl:Biologija]]
-[[sm:Paiolo]]
-[[sn:Ketaupenyu]]
-[[so:Bayoloji]]
-[[sq:Biologjia]]
-[[sr:Биологија]]
-[[ss:Ibhayoloji]]
-[[stq:Biologie]]
-[[su:Biologi]]
-[[sv:Biologi]]
-[[sw:Biolojia]]
-[[ta:உயிரியல்]]
-[[te:జీవ శాస్త్రము]]
-[[tg:Биология]]
-[[th:ชีววิทยา]]
-[[ti:ባዮሎጂ]]
-[[tl:Biyolohiya]]
-[[tpi:Save long laip]]
-[[tr:Biyoloji]]
-[[tt:Биология]]
-[[ug:بىئولوگىيە]]
-[[uk:Біологія]]
-[[ur:حیاتیات]]
-[[uz:Biologiya]]
-[[vec:Biołogia]]
-[[vi:Sinh học]]
-[[vls:Biologie]]
-[[vo:Lifav]]
-[[wa:Biyolodjeye]]
-[[war:Biyolohiya]]
-[[xal:Биолог]]
-[[xh:IBayoloji]]
-[[yi:ביאלאגיע]]
-[[zea:Biologie]]
-[[zh:生物学]]
-[[zh-classical:生物學]]
-[[zh-min-nan:Seng-bu̍t-ha̍k]]
-[[zh-yue:生物學]]

Elm sahəsi → öyrənir
Xətalar haqqında məlumat [[]] –i təsvir edən {{[[:Template: \| ]]}} taksonomik şablon yoxdur
Yarımbölmə → öyrənir

Biologiya: Redaktələr arasındakı fərq

19:04, 7 mart 2013 tarixindəki versiya

Biyologiyaya aid Azərbaycan dilində səhifələr

Naviqasiya menyusu

Axtar