Kələm: Redaktələr arasındakı fərq
k r2.7.2+) (Robot: Modifying fa:کلم to fa:کلمبرگ |
k Bot: Migrating 87 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q35051 (translate me) |
||
Sətir 76: | Sətir 76: | ||
{{Link GA|en}} |
{{Link GA|en}} |
||
[[am:ጥቅል ጎመን]] |
|||
[[ang:Caƿel]] |
|||
[[ar:ملفوف]] |
|||
[[ba:Кәбеҫтә]] |
|||
[[bar:Kabis]] |
|||
[[bat-smg:Kuopūsts]] |
|||
[[bg:Зеле]] |
|||
[[bn:বাঁধাকপি]] |
|||
[[bo:པད་ལོག]] |
|||
[[ca:Brassica oleracea var. viridis]] |
|||
[[cs:Hlávkové zelí]] |
|||
[[cy:Bresychen]] |
|||
[[da:Hvidkål]] |
|||
[[de:Weißkohl]] |
|||
[[el:Λάχανο]] |
|||
[[en:Cabbage]] |
|||
[[eo:Blanka brasiko]] |
|||
[[es:Brassica oleracea var. viridis]] |
|||
[[et:Kapsas]] |
|||
[[eu:Aza]] |
|||
[[fa:کلمبرگ]] |
|||
[[fi:Keräkaali]] |
|||
[[fr:Chou cabus]] |
|||
[[ga:Cabáiste]] |
|||
[[gl:Repolo]] |
|||
[[gn:Tajao]] |
|||
[[he:כרוב]] |
|||
[[hi:बंद गोभी]] |
|||
[[ht:Chou]] |
|||
[[hu:Fejes káposzta]] |
|||
[[hy:Կաղամբ]] |
|||
[[id:Kubis]] |
|||
[[io:Kaulo]] |
|||
[[it:Brassica oleracea L. var. capitata]] |
|||
[[ja:キャベツ]] |
|||
[[jv:Kul]] |
|||
[[kaa:Kapusta]] |
|||
[[kn:ಎಲೆಕೋಸು]] |
|||
[[ko:양배추]] |
|||
[[ksh:Kappes]] |
|||
[[ku:Kelem]] |
|||
[[la:Brassica]] |
|||
[[li:Sjepeng]] |
|||
[[lt:Gūžinis kopūstas]] |
|||
[[lv:Galviņkāposti]] |
|||
[[mdf:Капста]] |
|||
[[ml:മൊട്ടക്കൂസ്]] |
|||
[[mr:कोबी]] |
|||
[[ms:Kubis Bulat]] |
|||
[[my:ဂေါ်ဖီထုပ်]] |
|||
[[nah:Col]] |
|||
[[nds-nl:Busekool]] |
|||
[[ne:बन्दागोभी]] |
|||
[[nl:Wittekool]] |
|||
[[nn:Kvitkål]] |
|||
[[no:Kål]] |
|||
[[nrm:Caboche]] |
|||
[[pam:Repolyu]] |
|||
[[pl:Kapusta warzywna głowiasta]] |
|||
[[pnb:بند گوبی]] |
|||
[[ps:كرم]] |
|||
[[pt:Repolho]] |
|||
[[rn:Ishu]] |
|||
[[ro:Varză]] |
|||
[[rw:Ishu]] |
|||
[[sa:पर्णशाकम्]] |
|||
[[scn:Càvulu]] |
|||
[[sco:Cabbitch]] |
|||
[[simple:Cabbage]] |
|||
[[sq:Lakra]] |
|||
[[sr:Купус]] |
|||
[[su:Engkol]] |
|||
[[szl:Kapusta gowjasto]] |
|||
[[ta:முட்டைக்கோசு]] |
|||
[[te:కాబేజీ]] |
|||
[[tg:Карам]] |
|||
[[th:กะหล่ำปลี]] |
|||
[[tl:Repolyo]] |
|||
[[to:Kāpisi]] |
|||
[[tr:Lahana]] |
|||
[[uk:Капуста білоголова]] |
|||
[[ur:بند گوبھی]] |
|||
[[vi:Cải bắp]] |
|||
[[yi:קרויט]] |
|||
[[zh:捲心菜]] |
|||
[[zh-min-nan:Ko-lê-chhài]] |
|||
[[zh-yue:椰菜]] |
05:21, 9 mart 2013 versiyası
Kələm | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: Kələm |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Kələm (lat. Brassica)[3] – kələmkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.[4]
Kələm xalq təbabətində
Kələmin elmi cəhətdən təsdiqlənmiş digər faydası da mədə və on iki barmaq bağırsaqda əmələ gələn yaralara müsbət təsir etməsidir. Bunun üçün 4-5 həftə ağ kələm suyunu içmək lazımdır. Kələm suyunu əldə etmək üçün təzə kələm yarpaqları yaxşıca yuyulur, suyu süzülür, nazik şəkildə doğranır və mətbəx robotundan keçirilir. Mədədə yaranan yanma və ağrı hissləri kələm suyunu içdikdən sonra demək olar ki, yox olacaq. Gündə bir litr kələm suyu yeməkdən sonra içilməlidir. Amma kələm suyunun təzə olmasına diqqət yetirilməlidir ki, tərkibindəki maddələr organizmə müsbət təsir göstərsin. Bəzi insanlarda kələm suyu qarında şişmə və köp əmələ gətirir. Buna görə də 1 fincan qaynar suya 1 çay qaşığı zirə qatmaq, üstünə qapaq örtmək və 10 dəqiqədən sonra içmək lazımdır. Antibiotiklərdən istifadə zamanı yaranan bağırsaq puzontusunu aradan qaldırmaq üçün kələm salatı yemək ya da kələm suyu içmək faydalıdır. Kələm yemək yeniyetmə yaşlarında ortaya çıxan sızanaqların yox olmasına da kömək edir.
Növləri
Azərbaycanın dərman bitkiləri
- Çöl kələmi (Brassica campestris L.)
- Sarpet xardalı (Brassica juncea (L.) Czern.) (= Sinapis juncea L.)
- Şalğam-turp (Brassica napus rapifera L.)
- Qara xardal (Brassica nigra (L.) C. Koch.)
- Gül kələm (Brassica oleracea L.) ( Brassica oleracea var. botrytis L.)
- Bostan kələmi, baş kələm (Brassica oleracea L.) ( Brassica oleracea var. capitata (L.) Alef.
- Turp, şalğam-turp (Brassica rapa L.)
- Adi turp (Brassica sativus L.)
Digər növləri
- Brassica napobrassica
- Brassica napus
- Brassica oleracea convar. acephala var. sabellica
- Brassica oleracea gongyloides
- Brassica oleracea italica
- Brassica oleracea var. capitata f. rubra
- Brassica oleracea var. viridis
- Brassica pekinensis
- Brassica rapa ssp. rapa f. teltowiensis
Həmçinin bax
Növləri
Azərbaycanın dərman bitkiləri
Mənbə
- ↑ Al-Shehbaz I. A. A generic and tribal synopsis of the Brassicaceae (Cruciferae) (ing.). // Taxon: Official News Bulletin of the International Society for Plant Taxonomy Utrecht: IAPT, Wiley, 2012. Vol. 61, Iss. 5. P. 936. ISSN 0040-0262; 1996-8175 doi:10.1002/(ISSN)1996-8175
- ↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. S. 299. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- ↑ Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
- ↑ Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.
İkiləpəlilər ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |