Edmund Halley: Redaktələr arasındakı fərq
k Bot: Migrating 65 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q47434 (translate me) |
|||
| Sətir 38: | Sətir 38: | ||
[[Kateqoriya:Londonda doğulanlar]] |
[[Kateqoriya:Londonda doğulanlar]] |
||
[[Kateqoriya:Londonda vəfat edənlər]] |
[[Kateqoriya:Londonda vəfat edənlər]] |
||
[[af:Edmond Halley]] |
|||
[[ar:إدموند هالي]] |
|||
[[be:Эдмунд Галей]] |
|||
[[be-x-old:Эдмунд Галей]] |
|||
[[bg:Едмънд Халей]] |
|||
[[bn:এডমান্ড হ্যালি]] |
|||
[[br:Edmond Halley]] |
|||
[[bs:Edmond Halley]] |
|||
[[ca:Edmond Halley]] |
|||
[[cs:Edmund Halley]] |
|||
[[da:Edmond Halley]] |
|||
[[de:Edmond Halley]] |
|||
[[el:Έντμουντ Χάλλεϋ]] |
|||
[[en:Edmond Halley]] |
|||
[[eo:Edmond Halley]] |
|||
[[es:Edmund Halley]] |
|||
[[et:Edmond Halley]] |
|||
[[eu:Edmond Halley]] |
|||
[[fa:ادموند هالی]] |
|||
[[fi:Edmond Halley]] |
|||
[[fr:Edmond Halley]] |
|||
[[fy:Edmond Halley]] |
|||
[[ga:Edmond Halley]] |
|||
[[gl:Edmund Halley]] |
|||
[[he:אדמונד היילי]] |
|||
[[hr:Edmond Halley]] |
|||
[[hu:Edmond Halley]] |
|||
[[hy:Էդմունդ Հալլեյ]] |
|||
[[id:Edmond Halley]] |
|||
[[is:Edmond Halley]] |
|||
[[it:Edmond Halley]] |
|||
[[ja:エドモンド・ハレー]] |
|||
[[ka:ედმუნდ ჰალეი]] |
|||
[[ko:에드먼드 핼리]] |
|||
[[la:Edmundus Halley]] |
|||
[[lb:Edmond Halley]] |
|||
[[lv:Edmonds Halejs]] |
|||
[[mk:Едмонд Халеј]] |
|||
[[ml:എഡ്മണ്ട് ഹാലി]] |
|||
[[mr:एडमंड हॅली]] |
|||
[[nds:Edmond Halley]] |
|||
[[nl:Edmond Halley]] |
|||
[[nn:Edmond Halley]] |
|||
[[no:Edmond Halley]] |
|||
[[oc:Edmund Halley]] |
|||
[[pl:Edmund Halley]] |
|||
[[pms:Edmund Halley]] |
|||
[[pnb:ایڈمنڈ ہیلے]] |
|||
[[pt:Edmond Halley]] |
|||
[[ro:Edmond Halley]] |
|||
[[ru:Галлей, Эдмунд]] |
|||
[[scn:Edmond Halley]] |
|||
[[sh:Edmond Halley]] |
|||
[[simple:Edmond Halley]] |
|||
[[sk:Edmund Halley]] |
|||
[[sl:Edmond Halley]] |
|||
[[sr:Едмунд Халеј]] |
|||
[[sv:Edmond Halley]] |
|||
[[th:เอ็ดมันด์ ฮัลเลย์]] |
|||
[[tr:Edmond Halley]] |
|||
[[uk:Едмонд Галлей]] |
|||
[[vi:Edmund Halley]] |
|||
[[zh:愛德蒙·哈雷]] |
|||
[[zh-min-nan:Edmond Halley]] |
|||
[[zh-yue:哈雷]] |
|||
15:14, 22 mart 2013 tarixindəki versiya
| Edmund Halley | |
|---|---|
| ing. Edmond Halley | |
 | |
| Doğum tarixi | 29 oktyabr (8 noyabr) 1656[1] |
| Vəfat tarixi | 14 (25) yanvar 1742[2][3] (85 yaşında) |
| Vəfat yeri |
|
| Elm sahələri | Geofizika, meteorologiya, demoqrafiya, riyaziyyatçı, meteoroloq[d], fizik, astronomiya, astronom |
| İş yeri | |
| Təhsili |
|
| Üzvlüyü |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Edmund Halley (ingiliscə:Edmund Halley, 8 noyabr 1656 – 14 noyabr 1742) – İngilis Kral astronomu, riyaziyyatçısı, fiziki, demoqrafı, meteoroloqu və geofizikidir. Ateist olub.
Həyatı
Edmund Halley 1565-ci ildə Xaqqerston kəndində anadan olmuşdur. Müqəddəs Pavl adına məktəbdə oxumuşdur. 1673-ci ildə təhsilini Kral Kollecində Oksfordda davam etdirmişdir. Cənub yarımkürəsindəki olan ulduzlar haqqında öyrənmək məqsədilə 1673-cü ildə Müqəddəs Yelena adasına səfərə çıxır.
1678-ci ildə İngiltərəyə qayıdaraq "Cənub göy haqqında kataloq"u çap etdirir. Bu kataloqda Cənub yarımkürəsindəki 341 ulduz haqqında informasiya var idi. Həmçinin Halley Nyutonun yaxın dostu olmuşdur. 1703-cü ildə Oksford həndəsə kafedrasının rəhbəri olmuşdur.Qalley 1715-ci ildə elmi məqaləsində sirli obyekt olan dumanlardan yazmışdır. 1680-1682-ci illərdə iki işıqsaçan komet müşahidə edilmişdir. Halley 1716-ci ildə söyləmişdir ki, bu komet 1785-ci ildə yenidən görünəcəkdir. İohan Georg Paliç 1758-ci il 25 dekabrda bu kometi müşahidə etmişdir.Kometin yenidən qayıtmasının izah edən Qalley ilk dəfə olaraq İsaak Nyutonun Ümumdünya cazibə qanununun triumfal elmi izahını vermişdir. Ona görə də, bu kometa hal-hazırda Qalley quyruqulduzu və ya 1P adlanır.
Halley ilk dəfə göstərmişdir ki, dumanlar işıqsaçan kosmik obyektdir. Ona 1720-ci ildə Qrinviç rəssədxanasında rəhbərlik vəzifəsi verilmişdir. Paris Elmlər Akademiyasının üzvü seçilmişdir. 1721-ci ildə fotometrik paradoks ideyasını kəşf etmişdir. Edmund Halley 1742-ci ildə Qrinviç şəhərində vəfat etmişdir.
Şərəfinə verilən adlar
- Qalley quyruq ulduzu
- Ayda ”Qalley” krateri
- Marsda ”Qalley” krateri
- Antarktidada ”Qalley” elmi stansiyası
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Эдмунд Галлей и его исследования.
- M. Hoskin, Stukeley’s Cosmology and the Newtonian Origins of Olber’s Paradox, J. Hist. Astr., V.16, p. 77, 1985.
- Edmund Halley and Stellar Proper Motions
- Edmond Halley in MacTutor Archiv
- ↑ Oxford Dictionary of National Biography (ing.). / C. Matthew Oxford: OUP, 2004.
- ↑ Eggen O. J., Bell A. Edmond Halley // Encyclopædia Britannica (brit. ing.). Encyclopædia Britannica, Inc., 1768.
- ↑ Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 1 2 Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
- 8 noyabrda doğulanlar
- 1656-cı ildə doğulanlar
- 25 yanvarda vəfat edənlər
- 1742-ci ildə vəfat edənlər
- 85 yaşında vəfat edənlər
- Oksford Universitetinin məzunları
- London Kral Cəmiyyətinin üzvləri
- Əlifba sırasına görə alimlər
- Astronomlar
- Böyük Britaniya riyaziyyatçıları
- Böyük Britaniya astronomları
- Londonda doğulanlar
- Londonda vəfat edənlər