Prussiya krallığı

Prussiya

Yaranma tarixi	1525
Ləğv edilməsi	1947
Ərazi  - Ümumi   % Su
Əhali  - Ümumi  - Əhali sıxlığı

Prussiya (alm. Preußen‎) — mərkəzi Avropanın şimal və şərq hissəsini əhatə edən ərazilərdə mövcud olmuş müstəqil krallıq.

Bu krallığa daxil olan ərazilər:

• Baltik dənizi sahillərindəki ərazilərin bir qismi daxildir ki, orta əsrlərdə bu ərazilər Şərqi Prussiya adlanırdılar.
• Brandenburq ərazisini əhatə edən və 1701 ildən başlayaraq almanların hakimiyyəti altına keçir.

Yaranması

XVII əsrdə Brandenburq və ətraf ərazilərin Hohentsollernlərin əlinə keçdikdən sonra müasir Prussiya dövləti meydana çıxdı. Hohentsollernlər Brandenburqda 1417-ci ildən hökmranlıq edirdilər. 1618-ci ildə Brandenburq kurfyurstu vərəsə kimi Prussiya hersoqluğuna sahib oldu. Prussiya protestant reformasiyasına qədər tevton cəngavərlərinə məxsus idi, bir zamanlar Tevton ordeninin baş sahibi Hohentsollern ailəsinin üzvü olmuşdu və protestantlığa keçdikdən sonra ordenin torpaqlarını "dünyəviləşdirmiş", özünü isə irsi hersoq elan etmişdi. Hersoqluq Prussiyasının dili və mədəniyyəti alman dili və alman mədəniyyəti idi.

Ərazisi

Pomeraniya və Brandenburq Müqəddəs Roma İmperiyasının şərq tərəfdəki axırıncı torpaqları idi. Bundan sonra şərqə getdikcə o vaxtlar Prussiya kimi tanınan region gəlirdi. Buradakı aborigen xalqlar prussiyalılar və ya borussiyalılar adlanırdı, litvalılara qohum idilər, lakin almanların və polyakların təsiri altında yoxa çıxmışdılar. Qərbi Prussiyada polyaklar çoxluq təşkil edirdi, bu region 50 mil (80 km) genişliyində olmaqla Pomeraniyanı Şərqi Prussiyadan ayırırdı, sonralar bura polyak dəhlizi kimi məşhurlaşmışdı. Şərqi Prussiya və ya Prussiya hersoqluğu tevton cəngavərlərinin tarixi torpaqları idi. Səlib yürüşü etmiş bu orden üç əsr əvvəl yerli xalqları xristianlaşdırmışdı.

Sosial quruluşu

Şərqi Avropanın hər yerində olduğu kimi Prussiyada da təhkimçilik yayılmışdı. Şərqi Prussiyada kəndlilərin vəziyyəti Polşadakı ilə eyni idi. Prussiya hökmdarları əmin idilər ki, öz kəndlilərinə göstəriş vermək adətlərini özləri ilə gətirməklə, yunkerlərdən yaxşı ordu zabitləri əldə etmək olar. Bütün ordularda azlıq təşkil edən burjuaziya zabitləri Prussiyada tam nadir hal hesab olunurdu. Zabit sinfini qoruyub saxlamaq üçün qanunvericilik "kübar" torpaqlarını satmağı qadağan edirdi. Siniflər mülkiyyətin mübadilə olunmayan formalarına sahib olmaqla dondurulurdu. İstənilən qaydada burjuaziya sinfi müstəqillik istəyinə az sahib idi. Almaniyanın qədim şəhərlərinin bir neçəsi Prussiyada idi. Prussiya orta sinfi varlı deyildi, özəl mülkiyyətə malik olmaqla onlar güclü deyildilər. Orta sinif dövlətə xidmət etməklə ordudan qorxu hiss edirdi.

Mənbə

Mənbə: