Kaxeti: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
|||
| Sətir 23: | Sətir 23: | ||
== İnzibati-ərazi bölgüsü == |
== İnzibati-ərazi bölgüsü == |
||
Kaxeti səkkiz bələdiyyəyə bölünür: |
Kaxeti səkkiz bələdiyyəyə bölünür: |
||
*Telavi bələdiyyəsi (ərazisi 1,094 km2, əhalisi 68.000) |
*[[Telavi bələdiyyəsi]] (ərazisi 1,094 km2, əhalisi 68.000) |
||
*Axmeta bələdiyyəsi (ərazisi 2,248 km2, əhalisi 44.100) |
*[[Axmeta bələdiyyəsi]] (ərazisi 2,248 km2, əhalisi 44.100) |
||
*Gürcaani bələdiyyəsi (ərazisi 849 km2, əhalisi 73.200) |
*[[Gürcaani bələdiyyəsi]] (ərazisi 849 km2, əhalisi 73.200) |
||
*Kvareli bələdiyyəsi (ərazisi 1,000 km2, əhalisi 40.663) |
*[[Kvareli bələdiyyəsi]] (ərazisi 1,000 km2, əhalisi 40.663) |
||
*Dedoplistskaro bələdiyyəsi (ərazisi 2,531 km2, əhalisi 30.240) |
*[[Dedoplistskaro bələdiyyəsi]] (ərazisi 2,531 km2, əhalisi 30.240) |
||
*Laqodexi bələdiyyəsi (ərazisi 890 km2, əhalisi 50.300) |
*[[Laqodexi bələdiyyəsi]] (ərazisi 890 km2, əhalisi 50.300) |
||
*Saqareco bələdiyyəsi (ərazisi 1,515 km2, əhalisi 60.396) |
*[[Saqareco bələdiyyəsi]] (ərazisi 1,515 km2, əhalisi 60.396) |
||
*Sığnax bələdiyyəsi (ərazisi 1,251 km2, əhalisi 42.652)<ref>[http://www.kakheti.gov.ge/eng/index.php?cat=32&par=32 Kakheti municipalities]. Regional Government of Kakheti.</ref> |
*[[Sığnax bələdiyyəsi]] (ərazisi 1,251 km2, əhalisi 42.652)<ref>[http://www.kakheti.gov.ge/eng/index.php?cat=32&par=32 Kakheti municipalities]. Regional Government of Kakheti.</ref> |
||
==Tarixi== |
==Tarixi== |
||
06:07, 12 iyul 2013 tarixindəki versiya
| Kaxeti ölkəsi
კახეთის მხარე | |
|---|---|
 | |
| İxtisarı: | GE-KA |
| Sahəsi: | 11 309.5[1][2] km² |
| Əhalisi: | 407 100[3] (2012) |
| Mərkəz şəhəri: | Telavi |
| Qubernator: | Giorgi Qviniaşvili[4] |
Kaxeti (gürc. კახეთი), rəsmi olaraq Kaxeti ölkəsi və ya Kaxeti mxaresi (gürc. კახეთის მხარე), Gürcüstan Respublikasının doqquz ən böyük inzibati vahidindən (mxaresindən) biri və Gürcüstanın qədim tarixi bölgəsidir. İnzibati mərkəzi Telavi şəhəridir. Ölkə Azərbaycan və Rusiya ilə həmsərhəddir. Kaxetinin cənubunda Keşiş dağ məbədi yerləşir. Tarixi və müasir elmi Azərbaycan mənbələrində bəzən Qaxet adıyla tanınır.[5]
İnzibati-ərazi bölgüsü
Kaxeti səkkiz bələdiyyəyə bölünür:
- Telavi bələdiyyəsi (ərazisi 1,094 km2, əhalisi 68.000)
- Axmeta bələdiyyəsi (ərazisi 2,248 km2, əhalisi 44.100)
- Gürcaani bələdiyyəsi (ərazisi 849 km2, əhalisi 73.200)
- Kvareli bələdiyyəsi (ərazisi 1,000 km2, əhalisi 40.663)
- Dedoplistskaro bələdiyyəsi (ərazisi 2,531 km2, əhalisi 30.240)
- Laqodexi bələdiyyəsi (ərazisi 890 km2, əhalisi 50.300)
- Saqareco bələdiyyəsi (ərazisi 1,515 km2, əhalisi 60.396)
- Sığnax bələdiyyəsi (ərazisi 1,251 km2, əhalisi 42.652)[6]
Tarixi
VIII əsrdən başlayaraq Kaxeti müstəqil feodal knyazlıq olmuşdur. XI–XII əsrlərdə o, çar Qurucu Davidin səyləri nəticəsində birləşmiş Gürcüstan çarlığının tərkibidə girmişdir.
Gürcüstan çarlığının süqutundan sonra Kaxeti 1460-cı illərdə yenidən müstəqil olub yerli çar tabeliyində kiçik dövlət kimi mövcudluğunu davam eləmişdir. 1762-ci ildə Kaxeti çarlığı qonşu Kartli çarlığı ilə birləşmiş, Kaxetinin paytaxtı Telavi yeni birləşmiş Kartli-Kaxeti çarlığının paytaxtı olmuşdur. Səfəvilərin hücumu nəticəsində dövlət xeyli zəifləmişdir. Əhalisinin böyük hissəsi İranın ucqar bölgələrinə (Luristan, Mazandaran, Xorasan) sürgün edilmişdir. 1801-ci ildə Kartli-Kaxeti çar Rusiyasının tabeliyinə keçmişdir.
1918-ci ildə Kaxeti müstəqil Gürcüstan Demokratik Respublikasının tərkibinə girmişdir. Sovet vaxtında səkkiz rayona bölünmüş Kaxeti 1994-cü ildən bəri vahid inzibati bölgə kimi Gürcüstanın tərkibində olmaqdadır. İnzibati mərkəzi Telavi şəhəridir.
Əhalisi
2002-ci il əhalinin qeydiyyata alınmasına əsasən Kaxetinin 407.182 sakinindən 83,9%-i (341.503 nəf.) gürcülər, 9,8%-i (40.036 nəf.) azərbaycanlılar, 1,7%-i (6.997 nəf.) kistlər (çeçenlər), 1,5%-i (6.109 nəf.) osetinlər, 0,9%-i (3.844 nəf.) ruslar, 0,9%-i (3.789 nəf.) ermənilər, 0,1%-i (495 nəf.) yezdi kürdlər, 0,1%-i (285 nəf.) yunanlar, 0,05%-i (222 nəf.) ukraynalılar, 0,04%-i (175 nəf.) abxazlardır.[7]
Kaxeti ölkəsinin ən böyük etnik azlığı olan azərbaycanlılar əksəriyyəti Saqareco (32%), Laqodexi (22%) və Telavi (12%) bələdiyyələrində, kiçik icmalar həmçinin Dedoplistskaro və Axmeta bələdiyyələrində yaşayır.
Kaxeti çeçenlərin qeydi-adi subetnik qrupu olan kistlərin sıxca yaşadığı yeganə yerdir.
Mənbə
- Mənbə:
 | ||
|---|---|---|
| Muxtar respublikalar | .svg) | |
| Regionlar | ||
| Xüsusi statuslu şəhər |
| |
| Digər | ||
- ↑ National Statistics Office of Georgia: ტომი I - საქართველოს მოსახლეობის 2002 წლის პირველი ეროვნული საყოველთაო აღწერის შედეგები
- ↑ About Georgia: Home: Regions and Cities: Divisions: Kvemo Kartli
- ↑ National Statistics Office of Georgia: Population by Municipalities for the Beginning of the Year (Thousands). (official estimates)
- ↑ Official İnformation Portal of Kakheti Region: Administrative Arrangement
- ↑ Azərbaycan arxeologiyası, s. 311
- ↑ Kakheti municipalities. Regional Government of Kakheti.
- ↑ Gürcüstanın etnik tərkibi (2002) (ing.)