Donanma: Redaktələr arasındakı fərq
| Sətir 4: | Sətir 4: | ||
== Tarixçə == |
== Tarixçə == |
||
[[Şəkil:Şirvanşah I Axsitan.jpg|thumbnail]] |
[[Şəkil:Şirvanşah I Axsitan.jpg|thumbnail]] |
||
Azərbaycan donanma tarixi çox qədim çağlara gedib çıxır. Buna sübut olaraq Qobustandakı qayaüstü rəsmləri göstərmək olar <ref>[http://www.azer.com/aiweb/categories/magazine/82_folder/82_articles/82_heyerdahl.html Thor Heyerdahl - Scandinavian Ancestry. Tracing Roots to Azerbaijan.] "Azerbaijan International" jurnalı.</ref>. Orta Çağlarda Azərbaycanda feodal xanlıqlarının yaranması ilə gəmi tikintisi yeni inkişaf qazanır. Özəlliklə [[Şirvanşahlar dövləti]]nin güclənməsi ilə [[Bakı]]nın önəmi bir liman şəhəri kimi artır. 1175-ci ildə [[I Axsitan]] Bakı yaxınlığında 73 rəqib gəmisini qıraraq rus donanmasını məğlub edir. Bu fakt XII əsrdə Şirvan donanmasının yüksək keyfiyyətindən xəbər verir. 1972-ci ildəki Şamaxı zəlzələsindən sonra paytaxtın köçürülməsi Bakının önəmin daha da artırır. Saray şairi [[Xaqani Şirvani]]nin yazdığına görə, Bakı böyük limana və Xəzərdə uluslararası ticarətin mərkəzinə çevrilir. Şirvanşah [[III Fəribürz]]un vaxtında Bakı adaların birində hərbi baza kimi istifadə deilən [[Bayıl qalası|Səbayıl qalası]] tikilir. <ref>[http://irs-az.com/new/pdf/201302/1360754657235572896.pdf Нурулла Алиев, доктор ист. наук, капитан 1 ранга. - Азербайджан и военно-морские события на Каспии в средние века.] Журнал İRS, № 1(61), 2013.</ref> |
Azərbaycan donanma tarixi çox qədim çağlara gedib çıxır. Buna sübut olaraq Qobustandakı qayaüstü rəsmləri göstərmək olar <ref>[http://www.azer.com/aiweb/categories/magazine/82_folder/82_articles/82_heyerdahl.html Thor Heyerdahl - Scandinavian Ancestry. Tracing Roots to Azerbaijan.] "Azerbaijan International" jurnalı.</ref>. Orta Çağlarda Azərbaycanda feodal xanlıqlarının yaranması, eləcə də IX-X əsrlərdə [[vikinq]]lərin və rusların dəniz tərəfdən hücumları ilə gəmi tikintisi yeni inkişaf qazanır. Özəlliklə [[Şirvanşahlar dövləti]]nin güclənməsi ilə [[Bakı]]nın önəmi bir liman şəhəri kimi artır. 1175-ci ildə [[I Axsitan]] Bakı yaxınlığında 73 rəqib gəmisini qıraraq rus donanmasını məğlub edir. Bu fakt XII əsrdə Şirvan donanmasının yüksək keyfiyyətindən xəbər verir. 1972-ci ildəki Şamaxı zəlzələsindən sonra paytaxtın köçürülməsi Bakının önəmin daha da artırır. Saray şairi [[Xaqani Şirvani]]nin yazdığına görə, Bakı böyük limana və Xəzərdə uluslararası ticarətin mərkəzinə çevrilir. Şirvanşah [[III Fəribürz]]un vaxtında Bakı adaların birində hərbi baza kimi istifadə deilən [[Bayıl qalası|Səbayıl qalası]] tikilir. <ref>[http://irs-az.com/new/pdf/201302/1360754657235572896.pdf Нурулла Алиев, доктор ист. наук, капитан 1 ранга. - Азербайджан и военно-морские события на Каспии в средние века.] Журнал İRS, № 1(61), 2013.</ref> |
||
Ancaq dəniz tərəfdən rəqibin olmaması vaxt keçdikcə XV əsrdə Şirvan donanmasının az qala yox olmasına gətirib çıxraır. Venesiyalı elçi Ambrocio Kontarini (XV əsr), habelə Oruc bəy Bayat, Pyetro della Valle, Yan Streys qeyd edirdilər ki, Xəzər gəmiləri Avropanınkılərdən geri qalırdı, çünki köhnə idi. Kontarini həmçinin Xəzər gəmilərinin ölçü və biçimləri haqqında bilgilər verir: "görkəmcə qaleraya oxşayırlar, amma ölçüləri tartanınkı kimidir". Beləliklə, Şirvan gəmisi uzunburun, hündürdallı, əyik dirəkləri və qıyqacı yelkənləri olan iki dorlu, qaleraya oxşayan və tartana ölçülü, 30 tonnadək yükü qaldıra biləcək gəmi olmalı idi. <ref>[http://irs-az.com/new/pdf/201307/1373024489324739764.pdf Нурулла Алиев, доктор ист. наук, капитан 1 ранга. - Военные суда на Каспии в средние века]. Журнал İRS, № 3(63), 2013. </ref>. |
Ancaq dəniz tərəfdən rəqibin olmaması vaxt keçdikcə XV əsrdə Şirvan donanmasının az qala yox olmasına gətirib çıxraır. Venesiyalı elçi Ambrocio Kontarini (XV əsr), habelə Oruc bəy Bayat, Pyetro della Valle, Yan Streys qeyd edirdilər ki, Xəzər gəmiləri Avropanınkılərdən geri qalırdı, çünki köhnə idi. Kontarini həmçinin Xəzər gəmilərinin ölçü və biçimləri haqqında bilgilər verir: "görkəmcə qaleraya oxşayırlar, amma ölçüləri tartanınkı kimidir". Beləliklə, Şirvan gəmisi uzunburun, hündürdallı, əyik dirəkləri və qıyqacı yelkənləri olan iki dorlu, qaleraya oxşayan və tartana ölçülü, 30 tonnadək yükü qaldıra biləcək gəmi olmalı idi. <ref>[http://irs-az.com/new/pdf/201307/1373024489324739764.pdf Нурулла Алиев, доктор ист. наук, капитан 1 ранга. - Военные суда на Каспии в средние века]. Журнал İRS, № 3(63), 2013. </ref>. |
||
XV əsrin ort |
|||
== İstinadlar == |
== İstinadlar == |
||
15:43, 22 fevral 2014 tarixindəki versiya
Donanma — mülki və hərbi məqsədlər üçün, çoxlu müxtəlif üzən(Dəniz donanması) və uçan(Hava donanması) obyektdən təşkil olunaraq, suda (dənizdə və ya çayda) yaxud havada istifadə olunmaq üçün nəzərdə tutulur.
Tarixçə
Azərbaycan donanma tarixi çox qədim çağlara gedib çıxır. Buna sübut olaraq Qobustandakı qayaüstü rəsmləri göstərmək olar [1]. Orta Çağlarda Azərbaycanda feodal xanlıqlarının yaranması, eləcə də IX-X əsrlərdə vikinqlərin və rusların dəniz tərəfdən hücumları ilə gəmi tikintisi yeni inkişaf qazanır. Özəlliklə Şirvanşahlar dövlətinin güclənməsi ilə Bakının önəmi bir liman şəhəri kimi artır. 1175-ci ildə I Axsitan Bakı yaxınlığında 73 rəqib gəmisini qıraraq rus donanmasını məğlub edir. Bu fakt XII əsrdə Şirvan donanmasının yüksək keyfiyyətindən xəbər verir. 1972-ci ildəki Şamaxı zəlzələsindən sonra paytaxtın köçürülməsi Bakının önəmin daha da artırır. Saray şairi Xaqani Şirvaninin yazdığına görə, Bakı böyük limana və Xəzərdə uluslararası ticarətin mərkəzinə çevrilir. Şirvanşah III Fəribürzun vaxtında Bakı adaların birində hərbi baza kimi istifadə deilən Səbayıl qalası tikilir. [2]
Ancaq dəniz tərəfdən rəqibin olmaması vaxt keçdikcə XV əsrdə Şirvan donanmasının az qala yox olmasına gətirib çıxraır. Venesiyalı elçi Ambrocio Kontarini (XV əsr), habelə Oruc bəy Bayat, Pyetro della Valle, Yan Streys qeyd edirdilər ki, Xəzər gəmiləri Avropanınkılərdən geri qalırdı, çünki köhnə idi. Kontarini həmçinin Xəzər gəmilərinin ölçü və biçimləri haqqında bilgilər verir: "görkəmcə qaleraya oxşayırlar, amma ölçüləri tartanınkı kimidir". Beləliklə, Şirvan gəmisi uzunburun, hündürdallı, əyik dirəkləri və qıyqacı yelkənləri olan iki dorlu, qaleraya oxşayan və tartana ölçülü, 30 tonnadək yükü qaldıra biləcək gəmi olmalı idi. [3].
XV əsrin ort
İstinadlar
- ↑ Thor Heyerdahl - Scandinavian Ancestry. Tracing Roots to Azerbaijan. "Azerbaijan International" jurnalı.
- ↑ Нурулла Алиев, доктор ист. наук, капитан 1 ранга. - Азербайджан и военно-морские события на Каспии в средние века. Журнал İRS, № 1(61), 2013.
- ↑ Нурулла Алиев, доктор ист. наук, капитан 1 ранга. - Военные суда на Каспии в средние века. Журнал İRS, № 3(63), 2013.