Nikotin

Mövzu mətni

Nikotinin atomik görünüşü

Kimyəvi formulu

Nikotin (C₁₀H₁₄N₂), Badımcankimilər (Solanaceae) bitki familyasında olan güclü bir uyarıcı və alkaloid.

Etimologiyası

Fransız diplomat olan Jean Nico Portuqaliya səfirliyi elədiyi 1559 ilə 1561 illəri arasında tütün toxumlarını Fransaya yollayaraq adını tütündə olan aktiv maddələrdən biri və son dərəcə zəhərli maddə olan Nikotinə verilməsi üçün şərait yaratdı.

Sigaretdəki nikotin

Nikotiniya ailəsi bitkilərinin yarpaqlarından əldə edilir. Sigaret şəklində tütdürülərək və ya incə qıyılmış tütünü əmərək nikotin istifadə olunur. Normal bir sigaret 20 mg. nikotin daşıyır.Yanaraq çəkildiyindən 1-1.5 mg. nikotin alınır.

Tütün və tütün məmulatları dünya sağlığının bir nömrəli təhlükəsidir. Tütün və məmulatlarına görə hər il sadəcə ABŞda 350 min insan vəfat edir, 22 milyard dollarlıq sağlıq xərci ödənir, 43 milyard dollarlıq iş qüvvəsi itkisi yaşanır. Sigaretdən ölənlər aşağıdakı səbəblərə görə ölənlərin cəmindən çoxdur AIDS, kokayin, eroin, alkoqol, yanğın, Avtomobil qəzası, cinayət ve intihar.

Nikotinin insan bədəninə olan təsirləri

Nikotinin Mərkəzi Sinir Sistemi (mərkəzi sinir sistemi) və ekoloji sinir sistemində bərabər dərəcədə xəbərdar edici və depresiyontəsirləri var. Nikotin qəbul etdikdən sonra, euphoriya, oyanıqlıq, hafizə və diqqətin artması ve sıxıntıdan qurtulma kimi təsirləri olur. Ama eynı zamanda nikotinin özünə də gərginlik yaradır. Nikotinin təsirlərinə qarşı tolerantlıq inkişaf edir və ilk sigaret istifadə edərkən yaranan təsir yaranmır.

Siqaretə bağlı olan ziyanlar

Ümimilikdə üst solunum yollarında karsinojen təsir(xalq dilində kanserojen),daha çox alımında isə kokarsinojen təsir (pozulmuş hücrə,xərçəngli toxunma) olur, damarları büzmə təsirinə görə isə ürək dövranı sistemində problemlər yaradır. Yüksək təzyiq, ürək tutması risqinin 20 qat artması, ürək dayanması, koroner arter xəstəliyi; hamiləlikdə öncədən doğum yaratdığına rast gəlinir. Həm də ağız, damaq, nəfəs borusu xərçənglərinin 90%-dən çoxu sigaretlə bağlı olub, Agciyər xərçəngi olanlarda birinci səbəb siqaret istifadəçilərindədir.

Mənbə

http://www.bilgiustam.com/nikotin-nedir-zararlari-nelerdir-2/