Dəvədəlləyilər: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 2: Sətir 2:
| adı = {{Lath|Mantodea}}
| adı = {{Lath|Mantodea}}
| aləmi = Heyvanlar
| aləmi = Heyvanlar
| şəkil =
| şəkil = Mantis religiosa - 720x576.ogv
| şəkil məlumat =
| şəkil məlumat =
| şəkilaltı yazı =
| şəkilaltı yazı = Adi dəvədəlləyi (''Mantis religiosa'' (Linnaeus, 1758))
| yuxarı takson = Polyneoptera
| yuxarı takson = Polyneoptera
| ranqı = Dəstə
| ranqı = Dəstə
| latınca adı = {{btadı|Mantodea}}
| latınca adı = {{btadı|Mantodea}}
| müəllif =
| müəllif = Burmeister, 1838
| sinonim =
| sinonim =
| tipik nümayəndə =
| tipik nümayəndə =

11:23, 30 iyun 2014 tarixindəki versiya

Dəvədəlləyilər
Elmi təsnifat
Domen:
Eukariotlar
Ranqsız:
Amorphea
Ranqsız:
Obazoa
Ranqsız:
Opisthokonta
Ranqsız:
Holozoa
Ranqsız:
Filozoa
Aləm:
Heyvanlar
Yarımaləm:
Eumetazoylar
Klad:
ParaHoxozoa
Klad:
İkitərəflisimmetriyalılar
Klad:
Nephrozoa
Ranqsız:
İlkağızlılar
Tipüstü:
Tüləyənlər
Ranqsız:
Panarthropoda
Ranqsız:
Tactopoda
Tip:
Buğumayaqlılar
Klad:
Pancrustacea
Yarımtip:
Altıayaqlılar
Sinif:
Həşəratlar
Ranqsız:
Dicondylia
Yarımsinif:
Qanadlılar
Budaq:
Metapterygota
İnfrasinif:
Yeniqanadlılar
Koqorta:
Polineopteralar
Dəstəüstü:
Dictyoptera
Dəstə:
Dəvədəlləyilər
Beynəlxalq elmi adı


Dəvədəlləyilər (lat. Mantodea) polineopteralar (lat. Polyneoptera) dəstəüstünə aid heyvan dəstəsi.

Ümumi məlumat

Dəvədəlləyilər əsasən iriölçülü həşəratlardır. Bədəni uzunsov və özünəməxsus quruluşa malikdir. Baş hissə sərbəstdir, çox hərəkətlidir, demək olar ki, üçbucaq şəkilli qabarıq iri gözləri 3 gözcüyü vardır. Bığcıqları çox buğumludur, adətən sapşəkilli, bəzi növlərdə isə lələkşəkilli və daraqşəkillidir. Ağız orqanları gəmirici tipdədir. Ön döş daha güclü inkişaf etmişdir və onlar üçün xarakterik olan tutucu ətraflara malikdir. Budla baldır qatlanaraq, möhkəm tutucu orqan əmələ gətirir. Orta və arxa ayaqlar yüyürücüdür. Pəncəsi nazik olub beş buğumludur. Əksəriyyətində hər iki cüt qanad yaxşı inkişaf etmişdir. Bununla belə, ön qanadlar ensiz və daha möhkəm olub, qanadüstlüyü vəzifəsini görür. Arxa qanadlar nisbətən enlidir. Qanadları qısalmış və qanadsız formaları da vardır. Qarın hissəsi uzunsovdur, serqiyə malikdir, erkəklərdə isə qrifel vardır. Yırtıcı həyat tərzi keçirirlər, öz ovlarını diş-diş olan budla baldırın qatlanması nəticəsində tuturlar. İstisevəndirlər, gündüzlər fəaliyyətdə olurlar. Əsasən müxtəlif həşəratlarla qidalanırlar. Elə iri tropik növləri vardır ki, onlar hətta kiçik quşlara, qurbağa və kərtənkələyə də hücum edir. Dəvədəlləyilərin bədən örtüyünü təşkil edən rəng, adətən mühafizə xarakteri daşıyır. Onlarda əsasən yaşıl, sarı və qonur rəng üstünlük təşkil edir[2].

Təsnifatı

  • Acanthopidae Burmeister, 1838
  • Amorphoscelidae Stål, 1877
  • Baissomantidae Gratshev and Zherikhin 1993 †
  • Chaeteessidae Handlirsch, 1920
  • Cretomantidae Gratshev and Zherikhin 1993 †
  • Empusidae Burmeister, 1838
  • Eremiaphilidae Wood-Mason, 1889
  • Hymenopodidae Giglio-Tos, 1927
  • Iridopterygidae Giglio-Tos, 1919
  • Liturgusidae Giglio-Tos, 1919
  • Mantidae Burmeister, 1838
  • Mantoididae Giglio-Tos, 1927
  • Metallyticidae Chopard, 1949
  • Santanmantidae Grimaldi, 2003
  • Sibyllidae Giglio-Tos, 1919
  • Tarachodidae Handlirsch, 1930
  • Thespidae Giglio-Tos, 1919
  • Toxoderidae Giglio-Tos, 1919

İstinad

  1. ↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2004.
  2. ↑ Ağayev B.İ., Zeynalova Z.A. Onurğasızlar zoologiyası. Bakı: Təhsil, 2008, (568 s.) səh.449.

Mənbə

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Dəvədəlləyilər&oldid=2990004"