Adi albalı: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 33: Sətir 33:


'''{{latb|Cerasus vulgaris}}''' ({{lang-la|Cerasus vulgaris}})<ref>[[Nurəddin Əliyev]]. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.</ref> - {{lataz|Cerasus|no}} cinsinə aid [[bitki]] növü.<ref>[[Elşad Qurbanov]]. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009. </ref>
'''{{latb|Cerasus vulgaris}}''' ({{lang-la|Cerasus vulgaris}})<ref>[[Nurəddin Əliyev]]. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.</ref> - {{lataz|Cerasus|no}} cinsinə aid [[bitki]] növü.<ref>[[Elşad Qurbanov]]. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009. </ref>

Adi albalının çoxlu növü və sortları Azərbaycanda geniş becərilir. Meyvəsinin tərkibində 14 %-ə qədər şəkər, 2,5 %-ə qədər üzvi turşular (alma, limon və s.), aşı maddəli, pektin, zülal və mineral maddələr vardır. Adi albalının sortundan asılı olaraq o, iyun ayından başlayaraq avqustun axırına qədər yetişmə dövrü keçirir. Bu dövrdə meyvələrini toplayıb, həm təzə dərilmiş halda, həm də kampot, mürəbbə, şirə hazırlayıb istifadə edilir. Adi albalı və ondan hazırlanan mürəbbə böyrək və sidik yolları xəstəliklərində, xüsusən sidik yollarında daş bağlayan zaman çox faydalıdır. Həmçinin o, xroniki mədə-bağırsaq xəstəliklərində mədənin həzmetmə prosesini yaxşılaşdırır, orqanizmdə gedən maddələr mübadiləsini tənzim edir və iştahanı artırır.

İstilərlə birlikdə bədəndə olan tərləmə ilə yüksək nisbətdə maye və mineral itkisi meydana gəldiyini ifadə edən mütəxəssislər, bu itkini balanslaşdırmaq üçün bol miqdarda maye istehlak edilməsini təklif edir. Tərkibində olan A, E və C vitaminləri ilə yanaşı bol miqdarda antioksidan maddə olan adi albalı suyunun xüsusilə yaz dövründə hər kəs tərəfindən istehlak edilməsi lazım olduğu ifadə edilir.

Adi albalı suyu bədənin müqavimətini artırdığını yazan ekspertlər, kalium, kalsium və fosfor səbəbiylə də xüsusilə qızdırma kimi xəstəliklərə qarşı bir qalxan meydana gətirdiyinə diqqət çəkir.

Adi albalı suyunun antioksidan xüsusiyyətləriylə diqqət çəkən üzüm suyu məhsulları və tünd şokolad kimi bilinən məhsulları geridə buraxdığı söylənilir. Təyin olunan ən yüksək antioksidan xüsusiyyətə sahib 50 qida arasında 14 cü sırada iştirak edən adi albalı suyunun istehlakının, yaz aylarında düşən müqaviməti artırmaq üçün də əhəmiyyətli olduğunu vurğulanır.

Adi albalı suyunun ayrıca, müxtəlif mikrob və toksinlərə qarşı bədəni qoruyucu təsirə sahibdir. Adi albalı meyvəsi, şiş atılmasının, mədə və qaraciyərin nizamlı işini də təmin edir.
Adi albalının sol illərdə şirəsi şəkər xəstəliyinin ilk dövründə şəfaverici dərman kimi işlədəlir.
{{Şəkillər sırası|Frühling blühender Kirschenbaum.jpg|Prunus cerasus.jpg|Prunus cerasus blossom 1b.jpg|Owoce wisni.jpg|e1=200|e2=200|e3=180|e4=200|m1=Ümumi görünüşü|m2=Yarpaqları|m3=Çiçəkləri|m4=Meyvələri}}


== İstinadlar ==
== İstinadlar ==

19:37, 19 oktyabr 2014 versiyası

Adi albalı
Elmi təsnifat
XƏTA: taksonomik şablon yoxdur{{Cerasus}}, taksonun sistematikasını təsvir etməlidir Cerasus.
???:
Adi albalı
Beynəlxalq elmi adı


Cerasus vulgaris (lat. Cerasus vulgaris)[2] - cerasus cinsinə aid bitki növü.[3]

Adi albalının çoxlu növü və sortları Azərbaycanda geniş becərilir. Meyvəsinin tərkibində 14 %-ə qədər şəkər, 2,5 %-ə qədər üzvi turşular (alma, limon və s.), aşı maddəli, pektin, zülal və mineral maddələr vardır. Adi albalının sortundan asılı olaraq o, iyun ayından başlayaraq avqustun axırına qədər yetişmə dövrü keçirir. Bu dövrdə meyvələrini toplayıb, həm təzə dərilmiş halda, həm də kampot, mürəbbə, şirə hazırlayıb istifadə edilir. Adi albalı və ondan hazırlanan mürəbbə böyrək və sidik yolları xəstəliklərində, xüsusən sidik yollarında daş bağlayan zaman çox faydalıdır. Həmçinin o, xroniki mədə-bağırsaq xəstəliklərində mədənin həzmetmə prosesini yaxşılaşdırır, orqanizmdə gedən maddələr mübadiləsini tənzim edir və iştahanı artırır.

İstilərlə birlikdə bədəndə olan tərləmə ilə yüksək nisbətdə maye və mineral itkisi meydana gəldiyini ifadə edən mütəxəssislər, bu itkini balanslaşdırmaq üçün bol miqdarda maye istehlak edilməsini təklif edir. Tərkibində olan A, E və C vitaminləri ilə yanaşı bol miqdarda antioksidan maddə olan adi albalı suyunun xüsusilə yaz dövründə hər kəs tərəfindən istehlak edilməsi lazım olduğu ifadə edilir.

Adi albalı suyu bədənin müqavimətini artırdığını yazan ekspertlər, kalium, kalsium və fosfor səbəbiylə də xüsusilə qızdırma kimi xəstəliklərə qarşı bir qalxan meydana gətirdiyinə diqqət çəkir.

Adi albalı suyunun antioksidan xüsusiyyətləriylə diqqət çəkən üzüm suyu məhsulları və tünd şokolad kimi bilinən məhsulları geridə buraxdığı söylənilir. Təyin olunan ən yüksək antioksidan xüsusiyyətə sahib 50 qida arasında 14 cü sırada iştirak edən adi albalı suyunun istehlakının, yaz aylarında düşən müqaviməti artırmaq üçün də əhəmiyyətli olduğunu vurğulanır.

Adi albalı suyunun ayrıca, müxtəlif mikrob və toksinlərə qarşı bədəni qoruyucu təsirə sahibdir. Adi albalı meyvəsi, şiş atılmasının, mədə və qaraciyərin nizamlı işini də təmin edir.

Adi albalının sol illərdə şirəsi şəkər xəstəliyinin ilk dövründə şəfaverici dərman kimi işlədəlir.


İstinadlar

  1. Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 474–475.
  2. Nurəddin Əliyev. Azərbaycanın dərman bitkiləri və fitoterapiya. Bakı, Elm, 1998.
  3. Elşad Qurbanov. Ali bitkilərin sistematikası, Bakı, 2009.