Donatizm: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 12: Sətir 12:
Donatçılar Xristian radikal təriqətinə çevirilmişdirlər. Onlar silahlı mübarizə və terror metodlarından keniş istifadə edirdilər. Roma ordusuna qarşı partizan müqaviməti təşkil etmişdirlər.
Donatçılar Xristian radikal təriqətinə çevirilmişdirlər. Onlar silahlı mübarizə və terror metodlarından keniş istifadə edirdilər. Roma ordusuna qarşı partizan müqaviməti təşkil etmişdirlər.


Dini ekstremizm baxımından donatçılar yəhudi radikalları olaz zelotların davamçıları sayıla bilərlər. Onlar Yəhudiyyədə radikal dini təriqət yaradıb terror vasitələrindən istifadə edirdilər, Romalılara və onların fikirləri ilə razı olmayanlarla savaş aparırdılar.
Dini ekstremizm baxımından donatçılar yəhudi radikalları olaz [[Zelotlar|zelotların]] davamçıları sayıla bilərlər. Onlar Yəhudiyyədə radikal dini təriqət yaradıb terror vasitələrindən istifadə edirdilər, Romalılara və onların fikirləri ilə razı olmayanlarla savaş aparırdılar.


Şimali Afrika ərəblər tərəfindən istila edildiyindən sonra o yerlərin əhalisi tədricən İslamı qəbul etmişdir. Ancaq dini radikallıq ənənələri xaricilik formasında ortalığz çıxdı. O yarlərdə Bir neçə xarici dövlətləri yaranmışdır. Çağdaş dini radikallar zelotların və donatçıların davamçıları sayıla bilərlər.
Şimali Afrika ərəblər tərəfindən istila edildiyindən sonra o yerlərin əhalisi tədricən İslamı qəbul etmişdir. Ancaq dini radikallıq ənənələri [[Xaricilər|xaricilik]] formasında ortalığz çıxdı. O yarlərdə Bir neçə xarici dövlətləri yaranmışdır. Çağdaş dini radikallar zelotların və donatçıların davamçıları sayıla bilərlər.


== Mənbə ==
== Mənbə ==

07:53, 8 noyabr 2014 versiyası

Donatizm (yun. Δονατισμός) — Kartaca kilsəsində baş verən parçalanma və ixtilaflar sonu yaranan dini hərəkat. IV-cü yüzilliyin əvvəllərində başlamış və Şimali Afrikanın müsəlmanlar tərəfindən istilasına edilməsinə qədər davam etmişdir.

Donatçıların hərəkatı xristian birliyinə çox ciddi zərbə vurmuşdu. Bu ixtilaf Roma imperatorlarının xristianlara qarşı təqiblərin sona çatmasından sonra baş vermişdi. Məsələ bundadır ki, təqiblər dövründə xristianların bir qismi təqiblərə sinə gərərək, ölümlərindən belə qorxmayaraq dindən imtina etməmişdirlər. Ancaq başqaları təqiblərə davam gətirməyərək bütpərəstlərə və hakim dairələrə güzəştlərə getmişdirlər, bəziləri isə işgəncələrə məruz qalaraq Xristianlıqdan imtina etmiş, təqiblərdən soonra isə öz kilsə vəzifələrinə qayıtmışdırlar.

311-ci ildə Kartaca yepiskopu vəzifəsinə Sesilian adlı bir keşiş təyin olundu. Ancaq məşhur yepiskop Donatus ona qarşı çıxış etmişdi və onu yepiskop kimi tanımamışdı, çünki təqiblər dövründə Sesilian, işgəncələrə dözməyərək, Müqəddəs Kitabların nüsxələrini bütpərəstlərə vermişdi. Onu, dinindən çıxmış elan edən Donatus, 312-ci ildə öz partiyasını yaradaraq “satqın” yepiskoplar tərəfindən icra edilmiş xaç suyuna çəkilmə mərasimini qüvvədən düşmüş elan etmişdi və onun yenidən icra edilməsinin zəruri olması haqqında tələb irəli sürmüşdü.

Donatçılar rəsmi Kilsəni günahlara batmış hesab edərək, ondan ayrılmış, öz ardıcıllarından yüksək mənəvi paklıq tələb edirdilər. Onların fikrincə kilsə mərasimləri, yalnız din xadimlərinin təmizliyi, davamçılarının isə həqiqi mömin olduğu halda, Tanrı tərəfindən qəbul edilir. Bundan başqa, onlar dinin dövlət işlərində iştirakının əleyhinə də çıxış edirdilər. Bu istək isə Roma imperatorlarının maraqlarına zərbə vururdu. Bu səbəbdən, Roma imperatorları Şimali Afrikada güclənən və kilsə birliyinə ağır zərbə vuran donatçı üsyançılarına qarşı qoşun yollamışdılar. Lakin bu heç bir nəticə verməmişdi və donatçılar bir neçə əsr ərzində (müsəlman istilasına qədər) Şimali Afrikada böyük nüfuza malik idilər.

Təsiri

Donatçılar Xristian radikal təriqətinə çevirilmişdirlər. Onlar silahlı mübarizə və terror metodlarından keniş istifadə edirdilər. Roma ordusuna qarşı partizan müqaviməti təşkil etmişdirlər.

Dini ekstremizm baxımından donatçılar yəhudi radikalları olaz zelotların davamçıları sayıla bilərlər. Onlar Yəhudiyyədə radikal dini təriqət yaradıb terror vasitələrindən istifadə edirdilər, Romalılara və onların fikirləri ilə razı olmayanlarla savaş aparırdılar.

Şimali Afrika ərəblər tərəfindən istila edildiyindən sonra o yerlərin əhalisi tədricən İslamı qəbul etmişdir. Ancaq dini radikallıq ənənələri xaricilik formasında ortalığz çıxdı. O yarlərdə Bir neçə xarici dövlətləri yaranmışdır. Çağdaş dini radikallar zelotların və donatçıların davamçıları sayıla bilərlər.

Mənbə

Ədəbiyyat