I Boris: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Tubus (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Tubus (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 49: Sətir 49:
| dekanonizasiyası_tarix =
| dekanonizasiyası_tarix =
| dekanonizasiyası_tərəfindən =
| dekanonizasiyası_tərəfindən =
| commons = Boris I of Bulgaria
}}
}}
'''I Boris Mixail''' — [[Birinci Bulqar dövləti]]nin ilk xristian hökmdarı, əsl adı '''Barıs''' olmuşdur.. Xristian olduqdan sonra titulu [[xan]] yox [[knyaz]] olmuşdur.<ref>Златарски, Васил [1927] (1994). „История на Българската държава през Средните векове, т.1, ч.2“, Второ фототипно издание, София: Академично издателство „Марин Дринов“. ISBN 954-430-299-9.</ref>
'''I Boris Mixail''' — [[Birinci Bulqar dövləti]]nin ilk xristian hökmdarı, əsl adı '''Barıs''' olmuşdur.. Xristian olduqdan sonra titulu [[xan]] yox [[knyaz]] olmuşdur.<ref>Златарски, Васил [1927] (1994). „История на Българската държава през Средните векове, т.1, ч.2“, Второ фототипно издание, София: Академично издателство „Марин Дринов“. ISBN 954-430-299-9.</ref>

14:39, 1 aprel 2015 versiyası

I Boris
bolq. Свети Борис I Михаил
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi təq. 828
Doğum yeri
Vəfat tarixi 2 may 907
Vəfat yeri
Fəaliyyəti monarx, rahib
Atası I Presian xan
Uşaqları
Dini Xristian
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi Hökumət[2], siyasət[2]
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Şablon:Müqəddəslər I Boris MixailBirinci Bulqar dövlətinin ilk xristian hökmdarı, əsl adı Barıs olmuşdur.. Xristian olduqdan sonra titulu xan yox knyaz olmuşdur.[3]

İlk dövrləri

Çar Borisin dövründə Bulqar dövləti sərhədləri

852-ci ildə I Presian xanın yeganə oğlu olaraq taxta çıxmış, Franklara qarşı Moraviya knyazı I Rastislavla birgə hücuma keçmiş lakin dəhşətli şəkildə məğlub olmuşdur. 855-ci ildə imperator III Mixailə qarşı məğlubiyyət və xorvatların üsyanı xanı çətin vəziyyətdə qoymuşdu.

Serbiya

Knyaz Vlastimirin ölümündən sonra oğulları Mutimir,StroyimirQoynik arasında müharibə başlamışdı. Serbiya knyazlığındakı ara müharibələrindən istifadə edən Boris oğlu Vladimir-Rasate başçılığında ordu göndərsə də qələbəyə nail ola bilmədi. Vladimir və 12 boyar əsir düşdü. [4] Boris sülh bağlamağa məcbur oldu və Mutimirə 2 qul, 2 şahin, 2 it, və 80 kürk verdi. [5][6][7] Mutimir bundan əlavə 2 qardaşını da Borisin sarayına göndərdi, qardaşı oğlu Petarı isə saxladı.[8]

Xristian olması

Xan diplomatik səbəblər və qonşularına qarşı effektiv mübarizə üçün xristian olmağa qərar verdi. Boris II Lüdovik Alman ilə sözləşib katolik olmağa qərar verdi. Lakin 863-cü ildə III Mixailin işğalına qarşı mübarizə aparmaq üçün pravoslav olmağı qəbul etdi. 864-cü ildə Boris Pliskada, ailəsi və yaxın əyanlar ilə gizli şəkildə xristian oldu. [9]

Bolqarıstan Pravoslav Kilsəsinin qurulması

Boris daha sonra xalqını da xristianlaşdırmaq qərarına gəldi və Bizansdan keşişlər istədi. [10] Eyni zamanda 866-cı ilin avqustu kovxan Pyotr ilə Papa I Nikolaya xristianlıqla əlaqəli 106 sual göndərdi. Boris katolik kilsəsinə yaxın hiss etdiyi və Bizans təsirindən qurtulmaq üçün bu yolu tutmuşdu. Borisin Papa I NikolayPapa II Adriana göndərdiyi arxiyepiskop tələbləri qəbul olunmadı və Boris birdəfəlik pravoslavlıq yolunu seçdi. Boris bununla xanın səlahiyyətini genişləndirmiş olurdu.

Mədəniyyətə təsiri

Borisin Kiril və Metodiusun tələbələri ilə görüşü

866-cı ildə Kiril və Metodiusun tələbələri olan Ohridli KlementPreslavlı Naumu paytaxta dəvət edərək məktəblər açdırdı. Yunan əlifbası qlaqolitik əlifba ilə əvəzləndi. Yunan dili sıxışdırılmağa başladı. Qədim Kilsə Slavyancası rəsmi dil elan olundu. Bununla da bulqarların slavyanlaşdırılması prosesi bitdi.

Xristianlaşmağa reaksiya

Bir çox bulqar xristian olmağa etiraz etdi. 865-ci ildə Tenqriçi boyarlar üsyana başlamışdılar. Boris üsyanı amansızcasına yatırdı və 52 boyarı ailələri ilə birlikdə edama məhkum etdi. [11]

Son dövrləri

889-cu ildə Boris taxt-tacdan əl çəkərək keşiş oldu. Lakin oğlu Vladimir-Rasate yenidən Tenqriçi ənənələri geri gətirməyə başladığına görə 893-cü ildə qayıdaraq Vladimiri kor etdi, həyat yoldaşını isə monastıra göndərdi. Öz davamçısı olaraq I Simeonu təyin etdi. 895-ci ildə yenə ortaya çıxaraq Simeona Macarlara qarşı mübarizədə kömək etdi. Boris 907-ci ildə vəfat etdi.

Toponimlər

Antarktikanın Livinqston adasında, Müqəddəs Boris zirvəsi onun şərəfinə adlanmışdır.

Media

1985-ci ildə haqqında çəkilən "I Boris" filmdə knyaz rolunu Stefan Danailov ifa etmişdir. [12]

İstinadlar

  1. 1,0 1,1 Lundy D. R. Boris I, King of Bulgaria // The Peerage (ing.).
  2. 2,0 2,1 Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
  3. Златарски, Васил [1927] (1994). „История на Българската държава през Средните векове, т.1, ч.2“, Второ фототипно издание, София: Академично издателство „Марин Дринов“. ISBN 954-430-299-9.
  4. John V.A. Fine Jr., The Early Medieval Balkans, Ann Arbor, 1983.,səh. 141
  5. F. Raçki, Documenta historiae Chroatie etc., Zagreb, 1877, səh 359.
  6. П. Шафарик, Славян. древн., II, 1, səh. 289
  7. Const. Porphyr., ibid., cap. 32, p. 154-155
  8. John V.A. Fine Jr., The Early Medieval Balkans, Ann Arbor, 1983.,səh. 141
  9. Anderson, Gerald H. (1999). Biographical Dictionary of Christian Missions. Wm. B. Eerdmans Publishing. p. 80. ISBN 0-8028-4680-7.
  10. Antonova, Stamenka E. (2011). "Bulgaria, Patriarchal Orthodox Church of". The Encyclopedia of Eastern Orthodox Christianity (Wiley-Blackwell): 78–93.
  11. Васил Н. Златарски История на Първото българско Царство. II. От славянизацията на държавата до падането на Първото царство (852—1018)
  12. IMDb Boris I (1985)