Siciliya: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Tubus (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Tubus (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 4: Sətir 4:
|Regionun bayrağı = Sicilia-Bandiera.png
|Regionun bayrağı = Sicilia-Bandiera.png
|Regionun gerbi = Coat of arms of Sicily.svg
|Regionun gerbi = Coat of arms of Sicily.svg
|Regionun xəritəsi2 = {{İtaliya region/adm|Siracusa in Italy.svg|center|281px}}
|Regionun xəritəsi2 = {{İtaliya region/adm|Sicily in Italy.svg|center|281px}}
|Bayrağın ölçüsü = 190px
|Bayrağın ölçüsü = 190px
|Gerbin ölçüsü = 95px
|Gerbin ölçüsü = 95px

12:37, 21 may 2015 versiyası

Şablon:İtaliya regionu

Siciliya[1] - Aralıq dənizində ən böyük ada. İtaliya muxtar vilayətlərindən biri. Sah. 25,460 km². Apennin yarımadasından cənubda yerləşir və Messina boğazı vasitəsi ilə ondan ayrılır. Sahilləri, əsəsən, dik və az girintili çıxıntılıdır. Dağlıq və təpəli relyef üstündür. Şimal sahili boyu Apennin yarımadasındakı dağların davamı olan silsilələr və ayrı-ayrı massivlər (Peloritan dağları, Nebrodi, Le-Madoniye) uzanır. Mərkəzi hissəsini alçaq dağlıq sahələr və təpəliklər tutur; cənub-şərqdə karstlı İblen platosu yerləşir. Şimal və qərb sahillərində akkumulyativ düzənliklər var. Adanın ən yüksək nöqtəsi Etna vulkanıdır (3340 m). Tez-tez zəlzələlər olur. Faydalı qazıntıları: kükürd, neft, təbii qaz və s. İqlimi Aralıq dənizi tipli subtropikdir. Etnanın zirvəsi ilin 9 ayı qarla örtülü olur. İllik yağıntı düzənliklərdə 400-600 mm, dağlarda 1200-1400 mm. Çayların çoxu yayda quruyur. Torpaqları əsasən, dağ-qəhvəyi və qırmızıdır. Makvis, qariqa və Aralıq dənizi tipli çöl bitkiləri geniş yayılmışdır. Adanı Siciliya boğazı Bon yarımadasından, Messin boğazı isə Apenin yarımadasından ayırır.

Tarixi

Siciliyadakı ilk yaşayış məskənlərinin əsası e.ə 8-ci yüzillikdən başlayaraq karfagenlilər və yunanlar tərəfindən qoyulub. E.ə 734-cü ildə Etna dağının şərq yamacında əsası qoyulmuş Naksos Siciliyada ən qədim yunan koloniyası hesab edilir. E.ə 431—404-cü illərdə baş vermiş Peloponnes müharibəsinin gedişatında Afinalar Siciliyanı tutmağa çalışsa da müvəffəqiyyətsizliyə uğradılar. E.ə 241-ci ildə Birinci Pun müharibəsinin nəticəsində Siciliya Qədim Romanın ilk əyaləti kimi onun tərkibinə qatıldı və 440-cı ildə Roma imperiyasından ayrıldı. Erkən orta əsrlərdə Siciliya vandalların (5-ci əsrdə), ostqotların (6-cı əsrdə) və Bizans imperiyasının (535-ci ildən etibarən) nəzarətində olub. 888-ci ildə ərəblər Siciliyanı tutaraq buraya İslam dinini gətiriblər. Ərəblərin hakimiyyətdə olduğu dövrdə adada yarımmüstəqil Siciliya əmirliyi mövcud olub. XI əsrdə adanı normanlar işğal edib. 12-13-cü əsrlərdə Siciliya krallığı qurulub.

İnzibati bölgüsü

Əyalətlər İnzibati mərkəzlər Sahəsi (km2) Əhalisi[2] Əhali sıxlığı (nəfər/km2)
Aqriqento Aqriqento 3,042 453,594 149.1
Kaltanissetta Kaltanissetta 2,128 271,168 127.4
Kataniya Kataniya 3,552 1,090,620 307.0
Enna Enna 2,562 172,159 67.2
Messina Messina 3,247 652,742 201.0
Palermo Palermo 4,992 1,249,744 250.3
Raquza Raquza 1,614 318,980 197.6
Sirakuza Sirakuza 2,109 403,559 191.3
Trapani Trapani 2,460 436,240 177.3
Şəhərlər Əhalisi
31 dekabr 2008
Palermo
(Palermo əyaləti)
656.358
Kataniya
(Kataniya əyaləti)
295.155
Messina
(Messina əyaləti)
242.812
Sirakuza
(Sirakuza əyaləti)
123.448
Marsala
(Trapani əyaləti)
82.565
Gela
(Kaltanissetta əyaləti)
77.165
Raquza
(Raquza əyaləti)
73.455
Trapani
(Trapani əyaləti)
70.688
Vittoria
(Raquza əyaləti)
63.033
Kaltanissetta
(Kaltanissetta əyaləti)
60.225
Aqriqento
(Aqriqento əyaləti)
59.108
Bageriya
(Palermo əyaləti)
56.093
Modika
(Raquza əyaləti)
55.074
Akireale
(Kataniya əyaləti)
52.962
Mazara del Vallo
(Trapani əyaləti)
51.429

İstinadlar

  1. ASE, VIII cild, Bakı, 1984, səh. 466
  2. Population May 2011, data from Demo Istat. Demo.istat.it. Retrieved on 2012-12-18.

Xarici keçidlər