Uğurlu Məhəmməd: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 31: Sətir 31:
== Həyatı ==
== Həyatı ==


[[1473]]-cü ildə [[Şiraz]] hakimi təyin olunmuş Məhəmməd, əmisi [[Üveys bəy Bayandur|Üveys]]<nowiki/>in köməyi ilə üsyana başladı. [[İsfahan]] ələ keçirildi, xalq Uğurlu Məhəmmədə dəstək oldu.<ref>[[Həsən bəy Rumlu]], [[Əhsən-üt Təvarix]], Tehran h.1349, səh.545-546</ref> Əslində [[Sultan Xəlil|Xəlil bəy]]<nowiki/>in anası Səlcuqşah bəyim Uğurlu Məhəmmədin öldürülməsini daha çox istəyirdi və Uzun Həsəni qızışdırırdı.<ref>İlham Erdem - [http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/19/56.pdf OTLUKBELİ SONRASI AK-KOYUNLULAR] (1473-1478)</ref> [[Ambrozio Kontarini|Kontarini]] özünün "Səyahətnamə"sində yazmışdı: <blockquote>''"Təbrizə yetişdikdən sonra bir karvansaraya düşdük. Küçələrdə bərk çaxnaşma vardı. Məlum oldu ki, Uzun Həsənin oğlu Məhəmməd Şirazı tutub öz qayınanasına vermiş, Uzun Həsən də onu dəf etmək üçün Şiraz səmtinə qoşun göndərmişdir. Uğurlu Məhəmmədin tərəfdarlarından biri öz dəstəsi ilə Təbrizə qədər gələ bilmişdi. Təbrizdən hərəkət edib padşah ordusu olan yerə getmək istədim. Lakin gördüm ki, bu çox çətindir. Ona görə də həmin karvansarada qalmağa məcbur oldum. Karvansara sahibi də müvəqqəti olaraq çıxmağımı məsləhət görmədi. Bu zaman Uzun Həsənin oğlanlarından biri ([[Maqsud Mirzə|Maqsud bəy]]) min nəfər atlı ilə Təbrizə, atasının köməyinə gəldi. Mən də xeyli zəhmətdən sonra onunla görüşə bildim və gətirdiyim hədiyyələri verdim. Uzun Həsənin yanına getmək üçün məni minik vasitəsi ilə təmin etməsini ondan xahiş etdim. Maqsud bəy hədiyyələri qəbul etdi, lakin başqa sözlərimə əhəmiyyət vermədi. Şəhərin vəziyyəti çox pis idi. Maqsud bəy qoşun hazırlamaq üçün camaatdan pul tələb edirdi. Lakin camaat onun bu tələbini rədd etdi və dükan-bazarı bağladı. Çörək, su tapılmadı".''<ref>Ambrozio Kontarini - ''"İrana səyahət"'', [[Viçentsa|Viçentza]], 1486</ref></blockquote>Lakin Uzun Həsən qiyamı yatırtdı və Uğurlu Məhəmməd [[Məmlüklər|Məmlüklər dövləti]]<nowiki/>nə sığındı. Axtardığı köməyi burda tapmadığı üçün, [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı]]<nowiki/>ya getdi. II Mehmed onu yaxşı qarşıladı və qızı Gövhərxan sultanı ona ərə verdi. Uğurlu Məhəmməd atasının ölüm xəbərini aldı amma xəbər yalan çıxdı. [[1477]]-ci ildə [[Ərzincan|Ərzincanda]] qardaşı [[Sultan Xəlil]] tərəfindən öldürüldü.<ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/aq-qoyunlu-confederation Ağqoyunlular - Encyclopedia Iranica]</ref>
[[1473]]-cü ildə [[Şiraz]] hakimi təyin olunmuş Məhəmməd, əmisi [[Üveys bəy Bayandur|Üveys]]<nowiki/>in köməyi ilə üsyana başladı. [[İsfahan]] ələ keçirildi, xalq Uğurlu Məhəmmədə dəstək oldu.<ref>[[Həsən bəy Rumlu]], [[Əhsən-üt Təvarix]], Tehran h.1349, səh.545-546</ref> Əslində [[Sultan Xəlil|Xəlil bəy]]<nowiki/>in anası Səlcuqşah bəyim Uğurlu Məhəmmədin öldürülməsini daha çox istəyirdi və Uzun Həsəni qızışdırırdı.<ref>İlham Erdem - [http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/19/56.pdf OTLUKBELİ SONRASI AK-KOYUNLULAR] (1473-1478)</ref> [[Ambrozio Kontarini|Kontarini]] özünün "Səyahətnamə"sində yazmışdı: <blockquote>''"Təbrizə yetişdikdən sonra bir karvansaraya düşdük. Küçələrdə bərk çaxnaşma vardı. Məlum oldu ki, Uzun Həsənin oğlu Məhəmməd Şirazı tutub öz qayınanasına vermiş, Uzun Həsən də onu dəf etmək üçün Şiraz səmtinə qoşun göndərmişdir. Uğurlu Məhəmmədin tərəfdarlarından biri öz dəstəsi ilə Təbrizə qədər gələ bilmişdi. Təbrizdən hərəkət edib padşah ordusu olan yerə getmək istədim. Lakin gördüm ki, bu çox çətindir. Ona görə də həmin karvansarada qalmağa məcbur oldum. Karvansara sahibi də müvəqqəti olaraq çıxmağımı məsləhət görmədi. Bu zaman Uzun Həsənin oğlanlarından biri ([[Maqsud Mirzə|Maqsud bəy]]) min nəfər atlı ilə Təbrizə, atasının köməyinə gəldi. Mən də xeyli zəhmətdən sonra onunla görüşə bildim və gətirdiyim hədiyyələri verdim. Uzun Həsənin yanına getmək üçün məni minik vasitəsi ilə təmin etməsini ondan xahiş etdim. Maqsud bəy hədiyyələri qəbul etdi, lakin başqa sözlərimə əhəmiyyət vermədi. Şəhərin vəziyyəti çox pis idi. Maqsud bəy qoşun hazırlamaq üçün camaatdan pul tələb edirdi. Lakin camaat onun bu tələbini rədd etdi və dükan-bazarı bağladı. Çörək, su tapılmadı".''<ref>Ambrozio Kontarini - ''"İrana səyahət"'', [[Viçentsa|Viçentza]], 1486</ref></blockquote>Lakin Uzun Həsən qiyamı yatırtdı və Uğurlu Məhəmməd [[Məmlüklər|Məmlüklər dövləti]]<nowiki/>nə sığındı. Axtardığı köməyi burda tapmadığı üçün, [[Osmanlı İmperiyası|Osmanlı]]<nowiki/>ya getdi. II Mehmed onu yaxşı qarşıladı və qızı Gövhərxan sultanı ona ərə verdi. Uğurlu Məhəmməd atasının ölüm xəbərini aldı amma xəbər yalan çıxdı. [[1477]]-ci ildə [[Ərzincan|Ərzincanda]] qardaşı [[Sultan Xəlil]] tərəfindən öldürüldü.<ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/aq-qoyunlu-confederation Ağqoyunlular - Encyclopedia Iranica]</ref> [[Ərzincan]]<nowiki/>da "Uğurlu Məhəmməd zaviyəsi" ucaltdırmışdı.<ref>MİROĞLU, İsmet. (1993). “Akkoyunlu Beylerinden Ferruhşad Bey’in Vakfiyesi”. Türk Tarih Belgeleri Dergisi, Ankara, səh 152</ref>


== Ailəsi ==
== Ailəsi ==

17:20, 6 dekabr 2015 tarixindəki versiya

Uğurlu Məhəmməd
Şəxsi məlumatlar
Vəfat tarixi 1477
Atası Uzun Həsən
Həyat yoldaşı Gövhərxan sultan
Uşağı
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Uğurlu Məhəmməd (?-1477) — Ağqoyunlu şahzadəsi, Şiraz və Sivas valisi, Uzun Həsənin ən böyük oğlu, II Mehmedin kürəkəni.

Həyatı

1473-cü ildə Şiraz hakimi təyin olunmuş Məhəmməd, əmisi Üveysin köməyi ilə üsyana başladı. İsfahan ələ keçirildi, xalq Uğurlu Məhəmmədə dəstək oldu.[1] Əslində Xəlil bəyin anası Səlcuqşah bəyim Uğurlu Məhəmmədin öldürülməsini daha çox istəyirdi və Uzun Həsəni qızışdırırdı.[2] Kontarini özünün "Səyahətnamə"sində yazmışdı:

"Təbrizə yetişdikdən sonra bir karvansaraya düşdük. Küçələrdə bərk çaxnaşma vardı. Məlum oldu ki, Uzun Həsənin oğlu Məhəmməd Şirazı tutub öz qayınanasına vermiş, Uzun Həsən də onu dəf etmək üçün Şiraz səmtinə qoşun göndərmişdir. Uğurlu Məhəmmədin tərəfdarlarından biri öz dəstəsi ilə Təbrizə qədər gələ bilmişdi. Təbrizdən hərəkət edib padşah ordusu olan yerə getmək istədim. Lakin gördüm ki, bu çox çətindir. Ona görə də həmin karvansarada qalmağa məcbur oldum. Karvansara sahibi də müvəqqəti olaraq çıxmağımı məsləhət görmədi. Bu zaman Uzun Həsənin oğlanlarından biri (Maqsud bəy) min nəfər atlı ilə Təbrizə, atasının köməyinə gəldi. Mən də xeyli zəhmətdən sonra onunla görüşə bildim və gətirdiyim hədiyyələri verdim. Uzun Həsənin yanına getmək üçün məni minik vasitəsi ilə təmin etməsini ondan xahiş etdim. Maqsud bəy hədiyyələri qəbul etdi, lakin başqa sözlərimə əhəmiyyət vermədi. Şəhərin vəziyyəti çox pis idi. Maqsud bəy qoşun hazırlamaq üçün camaatdan pul tələb edirdi. Lakin camaat onun bu tələbini rədd etdi və dükan-bazarı bağladı. Çörək, su tapılmadı".[3]

Lakin Uzun Həsən qiyamı yatırtdı və Uğurlu Məhəmməd Məmlüklər dövlətinə sığındı. Axtardığı köməyi burda tapmadığı üçün, Osmanlıya getdi. II Mehmed onu yaxşı qarşıladı və qızı Gövhərxan sultanı ona ərə verdi. Uğurlu Məhəmməd atasının ölüm xəbərini aldı amma xəbər yalan çıxdı. 1477-ci ildə Ərzincanda qardaşı Sultan Xəlil tərəfindən öldürüldü.[4] Ərzincanda "Uğurlu Məhəmməd zaviyəsi" ucaltdırmışdı.[5]

Ailəsi

Gövhərxan sultanla Gödək Əhməd bəy adlı oğlu olmuşdur.

İstinadlar

  1. ↑ Həsən bəy Rumlu, Əhsən-üt Təvarix, Tehran h.1349, səh.545-546
  2. ↑ İlham Erdem - OTLUKBELİ SONRASI AK-KOYUNLULAR (1473-1478)
  3. ↑ Ambrozio Kontarini - "İrana səyahət", Viçentza, 1486
  4. ↑ Ağqoyunlular - Encyclopedia Iranica
  5. ↑ MİROĞLU, İsmet. (1993). “Akkoyunlu Beylerinden Ferruhşad Bey’in Vakfiyesi”. Türk Tarih Belgeleri Dergisi, Ankara, səh 152
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Uğurlu_Məhəmməd&oldid=3444863"