Araqonlu Yekaterina: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1: Sətir 1:
{{Dövlət xadimi|azərbaycan dilində adı='''Araqonlu Ketrin'''|adın orijinalı=|portret=Catherine_aragon.jpg|izah=|portretin ölçüsü=250|titul=[[Böyük Britaniya və İrlandiya Birləşmiş Krallığı]]nın [[kraliça]]sı|ləqəbi=|dövr əvvəl=|dövr son=|sələfi=|xələfi=|varisi=|milliyəti=|dini=[[Katolik]]|doğum tarixi={{doğum tarixi|1485|12|15}}|doğum yeri=[[Madrid]]|ölüm tarixi={{vəfat tarixi və yaşı|1536|1|7|1485|12|15}}|ölüm yeri=[[London]]|dəfn yeri=|sülalə=|əvvəlki adı=|atası=II Ferdinand|anası=Kastiliyalı İzabella|həyat yoldaşı=[[Artur Tüdor]] <br /> [[VIII Henri]]|uşaqları=[[I Mariya]]|monoqramı=Catherine_of_Aragon_Signature.svg|monoqramın adı=İmzası}}'''Araqonlu Ketrin''' ([[İngiliscə]]: ''Catherine of Aragon'') (d. [[16 dekabr]] [[1485]] - ö. [[7 yanvar]] [[1536]]) - [[İngiltərə]] [[kral]]ı [[VIII Henri]]nin ilk qadını və [[I Mariya]]nın anasıdır. [[Kral]] II Ferdinand və Kraliça İsabellanın qızıdır.
{{Dövlət xadimi|azərbaycan dilində adı='''Araqonlu Ketrin'''|adın orijinalı=|portret=Catherine_aragon.jpg|izah=|portretin ölçüsü=250|titul=[[Böyük Britaniya və İrlandiya Birləşmiş Krallığı]]nın [[kraliça]]sı|ləqəbi=|dövr əvvəl=|dövr son=|sələfi=|xələfi=|varisi=|milliyəti=|dini=[[Katolik]]|doğum tarixi={{doğum tarixi|1485|12|15}}|doğum yeri=[[Madrid]]|ölüm tarixi={{vəfat tarixi və yaşı|1536|1|7|1485|12|15}}|ölüm yeri=[[London]]|dəfn yeri=|sülalə=|əvvəlki adı=|atası=II Ferdinand|anası=Kastiliyalı İzabella|həyat yoldaşı=[[Artur Tüdor]] <br /> [[VIII Henri]]|uşaqları=[[I Mariya]]|monoqramı=Catherine_of_Aragon_Signature.svg|monoqramın adı=İmzası}}'''Araqonlu Ketrin''' ([[İspan dili]]: ''Catalina''; [[İngilis dili|İngiliscə]]: ''Catherine of Aragon'') (d. [[16 dekabr]] [[1485]] - ö. [[7 yanvar]] [[1536]]) — [[İngiltərə]] [[Kral|kralı]] [[VIII Henri]]<nowiki/>nin ilk qadını olması səbəbilə [[iyun]] [[1509]] tarixindən [[may]] [[1533]] tarixinə qədər [[İngiltərə]] [[Kraliça|kraliçası]]; eyni zamanda [[kral]]ın böyük qardaşı [[Artur Tüdor]]<nowiki/>un qadını olaraq [[Uels Şahzadəsi|Uels şahzadəsi]].

[[Araqon]] [[Kral|kralı]] II Ferdinand və [[Kastiliya|Kastilyalı]] İzabellanın qızı olan Ketrin hələ 3 yaşında ikən [[İngiltərə]] taxtının [[vəliəhd]]<nowiki/>i [[Artur Tüdor]]<nowiki/>la nişanlandı. [[1501]]-ci ildə bu cütlük evləndi ancaq 5 ay sonra [[Artur Tüdor]] vəfat etdi. [[1507]]-ci ildə o [[Araqon|İspaniya krallığı]]<nowiki/>nın [[İngiltərə]]<nowiki/>dəki səfiri seçildi və [[Avropa tarixi]]<nowiki/>ndəki ilk qadın səfir oldu. Qısa müddət sonra isə Araqonlu Ketrin mərhum ərinin kiçik qardaşı və gələcək [[İngiltərə]] [[Kral|kralı]] olan [[VIII Henri]]<nowiki/>ylə evləndi ([[1509]]). [[1513]]-cü ildə [[VIII Henri]] [[Fransa]]<nowiki/>da ikən 6 aylığına [[İngiltərə]]<nowiki/>də taxt naibi olaraq ölkəni idarə etdi. Bu müddət ərzində [[ingilislər]] [[şotlandlar]]<nowiki/>la girdikləri Flodden müharibəsini qazanmışdı və bu qələbədə Araqonlu Ketrinin rolu böyük olmuşdur.

Təxminən 1525-ci ildə VIII Henri Anna Boleynlə gizli münasibət qurmağa başladı. Araqonlu Ketrinin taxta vəliəhd verə bilməməsi səbəbilə kral artıq evliliyindən narazı idi. Kral həm bu nigahın pozulması, həm də İngiltərə ilə Katolik kilsəsinin yollarını ayırmaq üçün yeni bəhanələr axtarmağa başladı. Papa VII Klement isə bu nigahı pozmaqdan imtina etdi. Bunun ardından dini məsələlər üzrə aliliyini elan edərək Papanı tanımaqdan imtina etdi. 1533-cü ildə onların nigahı ləğv edildi və Kral VIII Henri papaya müraciət etmədən İngiltərə zadəganlarının qərarı ilə Anna Boleynlə evləndi. Ancaq Araqonlu Ketrin Kral VIII Henrini kilsə rəhbəri olaraq tanımadı və özünü İngiltərə kralının qanuni xanımı və İngiltərə kraliçası olaraq elan etdi. Bütün bunlara baxmayaraq VIII Henri kraliça ünvanını ondan aldı və Araqonlu Ketrin yalnızca Uelsin şahzadəsi olaraq anıldı.


== Gənclik illəri ==
== Gənclik illəri ==

09:56, 11 sentyabr 2016 tarixindəki versiya

Araqonlu Yekaterina
isp. Catalina de Aragón
araq. Catarina d'Aragón
Şəxsi məlumatlar
Doğum adı Catalina de Aragon y Castilla
Doğum tarixi
15 dekabr 1485(1485-12-15)
Doğum yeri Madrid
Vəfat tarixi 7 yanvar 1536[1][2][…] (50 yaşında) və ya 1536[3]
Vəfat yeri
Fəaliyyəti diplomat, Əsilzadəlik, kraliça-konsort[d]
Atası II Ferdinand
Anası Kastiliyalı İzabella
Həyat yoldaşları Artur Tüdor
VIII Henri
Uşaqları
Ailəsi Trastamar sülaləsi, Tüdorlar
Dini Katolik
İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Araqonlu Ketrin (İspan dili: Catalina; İngiliscə: Catherine of Aragon) (d. 16 dekabr 1485 - ö. 7 yanvar 1536) — İngiltərə kralı VIII Henrinin ilk qadını olması səbəbilə iyun 1509 tarixindən may 1533 tarixinə qədər İngiltərə kraliçası; eyni zamanda kralın böyük qardaşı Artur Tüdorun qadını olaraq Uels şahzadəsi.

Araqon kralı II Ferdinand və Kastilyalı İzabellanın qızı olan Ketrin hələ 3 yaşında ikən İngiltərə taxtının vəliəhdi Artur Tüdorla nişanlandı. 1501-ci ildə bu cütlük evləndi ancaq 5 ay sonra Artur Tüdor vəfat etdi. 1507-ci ildə o İspaniya krallığının İngiltərədəki səfiri seçildi və Avropa tarixindəki ilk qadın səfir oldu. Qısa müddət sonra isə Araqonlu Ketrin mərhum ərinin kiçik qardaşı və gələcək İngiltərə kralı olan VIII Henriylə evləndi (1509). 1513-cü ildə VIII Henri Fransada ikən 6 aylığına İngiltərədə taxt naibi olaraq ölkəni idarə etdi. Bu müddət ərzində ingilislər şotlandlarla girdikləri Flodden müharibəsini qazanmışdı və bu qələbədə Araqonlu Ketrinin rolu böyük olmuşdur.

Təxminən 1525-ci ildə VIII Henri Anna Boleynlə gizli münasibət qurmağa başladı. Araqonlu Ketrinin taxta vəliəhd verə bilməməsi səbəbilə kral artıq evliliyindən narazı idi. Kral həm bu nigahın pozulması, həm də İngiltərə ilə Katolik kilsəsinin yollarını ayırmaq üçün yeni bəhanələr axtarmağa başladı. Papa VII Klement isə bu nigahı pozmaqdan imtina etdi. Bunun ardından dini məsələlər üzrə aliliyini elan edərək Papanı tanımaqdan imtina etdi. 1533-cü ildə onların nigahı ləğv edildi və Kral VIII Henri papaya müraciət etmədən İngiltərə zadəganlarının qərarı ilə Anna Boleynlə evləndi. Ancaq Araqonlu Ketrin Kral VIII Henrini kilsə rəhbəri olaraq tanımadı və özünü İngiltərə kralının qanuni xanımı və İngiltərə kraliçası olaraq elan etdi. Bütün bunlara baxmayaraq VIII Henri kraliça ünvanını ondan aldı və Araqonlu Ketrin yalnızca Uelsin şahzadəsi olaraq anıldı.

Gənclik illəri

İspaniya kralı II Ferdinandın və Kraliça İzabellanın ən kiçik övladı olaraq 15 dekabr gecəsi Madriddə dünyaya gəlmişdir. Uşaq yaşlarında İngiltərə vəliəhdi Artur Tüdorla nişanlanmış, vəliəhdin 15 yaşı tamamlanan il İngiltərəyə göndərilmişdir. Ancaq evlilkləri qısa olmuş, 14 ay sonra Artur Tüdor vəfat etmişdir. Vəfat edən vəliəhd öz vəsiyətində dul qalan arvadının qardaşı Henriylə evlənməsini istəmişdir.

İngiltərə kraliçalığı

1509-cu ildə atası VII Henrinin vəfatından bir neçə həftə sonra VIII Henri qardaşının dul arvadıyla evləndi. Katolik inancına görə qardaşının dul arvadıyla evlənən biri Tanrı tərəfindən övladsızlıqla lənətlənməli idi. Bu səbəbdən xalq bu evliliyi yalnız Papanın təsdiqindən sonra qəbul etdi. 24 il davam edən bu nigahdan kralın 6 övladı olsa da, bunlardan beşi hələ 1 yaşı tamam olmadan vəfat etmişdir. Yalnız kiçik qızları Mariya sağ qalmışdır.

Həyatda qalan tək övladının da qız olması və 24 il boyunca bir vəliəhdinin olmaması VIII Henrini narahat edirdi. Araqonlu Ketrinin artıq qocalması və krala yeni bir övlad verə bilməməsi səbəbilə kral ondan boşanmaq istədi. Ancaq kraliçanın uzaq qohumu sayılan İspaniya kralı və dönəmin katolik lideri olan V Karl bu boşanmanı təsdiqləmədi. Boşanmanın əsas səbəbi olaraq kralın Anna Boleynlə olan gizli münasibətini sübut olaraq göstərən V Karl bu boşanma prosesini 5 il müddətinə uzatdı. Nəhayət, VIII Henri İngiltərəni katolik kilsəsindən ayırmaq bahasına bu evliliyi bitirdi. Belə ki, İngiltərə Anqlikan Kilsəsini qurdu və Papanı tanımaqdan imtina edərək özünü Anqlikan Kilsəsinin rəhbəri elan etdi. Kilsə başçısı olaraq öz nigahını özü ləğv etdi və 5 gün sonra Anna Boleynlə gizlicə evləndi. Qızı Mariyanı qeyri-məşru övladı elan etdi və saraydan uzaqlaşdırdı. Boşandıqdan sonra sürgün edilən Araqonlu Ketrin yeganə övladı Mariyadan uzaq tutuldu. Sürgündə yalnız 3 il yaşadı və vəfat etdi.

Qalereya

  • Gənc Ketrin
    Gənc Ketrin
  • VIII Henri və Kraliça Ketrinin tacqoyma mərasimi
    VIII Henri və Kraliça Ketrinin tacqoyma mərasimi
  • Boşanma günləri
    Boşanma günləri
  • Həyatdakı yeganə övladı - I Mariya
    Həyatdakı yeganə övladı - I Mariya

Mənbə

  1. ↑ Catherine of Aragon // Encyclopædia Britannica (ing.).
  2. ↑ Lundy D. R. Catarina de Aragón, Infanta de Aragón // The Peerage (ing.).
  3. ↑ A Historical Dictionary of British Women. 2 Routledge, 2003. S. 252. ISBN 978-1-85743-228-2
  4. ↑ Kindred Britain.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Araqonlu_Yekaterina&oldid=3673590"