Araqonlu Yekaterina: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 3: Sətir 3:
[[Araqon]] [[Kral|kralı]] II Ferdinand və [[Kastiliya|Kastilyalı]] İzabellanın qızı olan Ketrin hələ 3 yaşında ikən [[İngiltərə]] taxtının [[vəliəhd]]<nowiki/>i [[Artur Tüdor]]<nowiki/>la nişanlandı. [[1501]]-ci ildə bu cütlük evləndi ancaq 5 ay sonra [[Artur Tüdor]] vəfat etdi. [[1507]]-ci ildə o [[Araqon|İspaniya krallığı]]<nowiki/>nın [[İngiltərə]]<nowiki/>dəki səfiri seçildi və [[Avropa tarixi]]<nowiki/>ndəki ilk qadın səfir oldu. Qısa müddət sonra isə Araqonlu Ketrin mərhum ərinin kiçik qardaşı və gələcək [[İngiltərə]] [[Kral|kralı]] olan [[VIII Henri]]<nowiki/>ylə evləndi ([[1509]]). [[1513]]-cü ildə [[VIII Henri]] [[Fransa]]<nowiki/>da ikən 6 aylığına [[İngiltərə]]<nowiki/>də taxt naibi olaraq ölkəni idarə etdi. Bu müddət ərzində [[ingilislər]] [[şotlandlar]]<nowiki/>la girdikləri Flodden müharibəsini qazanmışdı və bu qələbədə Araqonlu Ketrinin rolu böyük olmuşdur.
[[Araqon]] [[Kral|kralı]] II Ferdinand və [[Kastiliya|Kastilyalı]] İzabellanın qızı olan Ketrin hələ 3 yaşında ikən [[İngiltərə]] taxtının [[vəliəhd]]<nowiki/>i [[Artur Tüdor]]<nowiki/>la nişanlandı. [[1501]]-ci ildə bu cütlük evləndi ancaq 5 ay sonra [[Artur Tüdor]] vəfat etdi. [[1507]]-ci ildə o [[Araqon|İspaniya krallığı]]<nowiki/>nın [[İngiltərə]]<nowiki/>dəki səfiri seçildi və [[Avropa tarixi]]<nowiki/>ndəki ilk qadın səfir oldu. Qısa müddət sonra isə Araqonlu Ketrin mərhum ərinin kiçik qardaşı və gələcək [[İngiltərə]] [[Kral|kralı]] olan [[VIII Henri]]<nowiki/>ylə evləndi ([[1509]]). [[1513]]-cü ildə [[VIII Henri]] [[Fransa]]<nowiki/>da ikən 6 aylığına [[İngiltərə]]<nowiki/>də taxt naibi olaraq ölkəni idarə etdi. Bu müddət ərzində [[ingilislər]] [[şotlandlar]]<nowiki/>la girdikləri Flodden müharibəsini qazanmışdı və bu qələbədə Araqonlu Ketrinin rolu böyük olmuşdur.


Təxminən [[1525]]-ci ildə [[VIII Henri]] [[Anna Boleyn]]<nowiki/>lə gizli münasibət qurmağa başladı. Araqonlu Ketrinin taxta [[vəliəhd]] verə bilməməsi səbəbilə [[kral]] artıq evliliyindən narazı idi. [[Kral]] həm bu nigahın pozulması, həm də [[İngiltərə]] ilə [[Roma-Katolik kilsəsi|Katolik kilsəsi]]<nowiki/>nin yollarını ayırmaq üçün yeni bəhanələr axtarmağa başladı. [[Papa]] [[VII Klement]] isə bu nigahı pozmaqdan imtina etdi. Bunun ardından dini məsələlər üzrə aliliyini elan edərək [[papa]]<nowiki/>nı tanımaqdan imtina etdi. [[1533]]-cü ildə onların nigahı ləğv edildi və [[Kral]] [[VIII Henri]] [[papa]]<nowiki/>ya müraciət etmədən [[İngiltərə]] zadəganlarının qərarı ilə [[Anna Boleyn]]<nowiki/>lə evləndi. Ancaq Araqonlu Ketrin [[Kral]] [[VIII Henri]]<nowiki/>ni [[kilsə]] rəhbəri olaraq tanımadı və özünü [[İngiltərə]] [[kral]]ının qanuni xanımı və [[İngiltərə]] [[kraliça]]<nowiki/>sı olaraq elan etdi. Bütün bunlara baxmayaraq [[VIII Henri]] [[kraliça]] ünvanını ondan aldı və Araqonlu Ketrin yalnızca [[Uels Şahzadəsi|Uels şahzadəsi]] olaraq anıldı. Məhkəmə qərarı ilə sürgün edilən Araqonlu Ketrin ömrünün geri qalanını Kimbolton Qəsrində keçirdi və [[7 yanvar]] [[1536]] tarixində vəfat etdi.
Təxminən [[1525]]-ci ildə [[VIII Henri]] [[Anna Boleyn]]<nowiki/>lə gizli münasibət qurmağa başladı. Araqonlu Ketrinin taxta [[vəliəhd]] verə bilməməsi səbəbilə [[kral]] artıq evliliyindən narazı idi. [[Kral]] həm bu nigahın pozulması, həm də [[İngiltərə]] ilə [[Roma-Katolik kilsəsi|Katolik kilsəsi]]<nowiki/>nin yollarını ayırmaq üçün yeni bəhanələr axtarmağa başladı. [[Papa]] [[VII Klement]] isə bu nigahı pozmaqdan imtina etdi. Bunun ardından dini məsələlər üzrə aliliyini elan edərək [[papa]]<nowiki/>nı tanımaqdan imtina etdi. [[1533]]-cü ildə onların nigahı ləğv edildi və [[Kral]] [[VIII Henri]] [[papa]]<nowiki/>ya müraciət etmədən [[İngiltərə]] zadəganlarının qərarı ilə [[Anna Boleyn]]<nowiki/>lə evləndi. Ancaq Araqonlu Ketrin [[Kral]] [[VIII Henri]]<nowiki/>ni [[kilsə]] rəhbəri olaraq tanımadı və özünü [[İngiltərə]] [[kral]]ının qanuni xanımı və [[İngiltərə]] [[kraliça]]<nowiki/>sı olaraq elan etdi. Bütün bunlara baxmayaraq [[VIII Henri]] [[kraliça]] ünvanını ondan aldı və Araqonlu Ketrin yalnızca [[Uels Şahzadəsi|Uels şahzadəsi]] olaraq anıldı. Məhkəmə qərarı ilə sürgün edilən Araqonlu Ketrin ömrünün geri qalanını Kimbolton Qəsrində keçirdi və [[7 yanvar]] [[1536]] tarixində vəfat etdi. [[Şəkil:Juan de Flandes 002.jpg|thumb|11 yaşlı '''Araqonlu Ketrin''']]

== Gənclik illəri ==
== Gənclik illəri ==
Araqonlu Ketrin [[16 dekabr]] [[1485]] tarixində [[Madrid]] yaxınlığındakı Arxiyepiskop Sarayında dünyaya gəlmişdir. O, [[Araqon]] [[Kral|kralı]] II Ferdinand və [[Kastiliya|Kastilyalı]] İzabellanın həyatda qalan ən kiçik övladı idi. Fiziki olaraq qısa boylu olan Ketrin uzun qızılı saçı və iri mavi gözləri ilə dövrünün ən gözəl qızlarından biri oldu.
Araqonlu Ketrin [[16 dekabr]] [[1485]] tarixində [[Madrid]] yaxınlığındakı Arxiyepiskop Sarayında dünyaya gəlmişdir. O, [[Araqon]] [[Kral|kralı]] II Ferdinand və [[Kastiliya|Kastilyalı]] İzabellanın həyatda qalan ən kiçik övladı idi. Fiziki olaraq qısa boylu olan Ketrin uzun qızılı saçı və iri mavi gözləri ilə dövrünün ən gözəl qızlarından biri oldu.

[[Şəkil:Juan de Flandes 002.jpg|thumb|11 yaşlı '''Araqonlu Ketrin''']]
Araqonlu Ketrin Müqəddəs orden üzvü olan Alessandro Geraldinidən hesab, mülki hüquq, klassik ədəbiyyat, tarix, fəlsəfə və ilahiyyat üzrə dərslər aldı. Ömrünün geri qalanında önəmli rol oynayan [[Roma-Katolik kilsəsi|Katolik dini]]<nowiki/>nin əsas təlimlərini uşaqlıq illərindən öyrənməyə başladı. [[İspan dili|İspan]], [[Latın dili|latın]], [[Fransız dili|fransız]] və [[Yunan dili|yunan]] dillərində danışmağı öyrəndi.
Araqonlu Ketrin Müqəddəs orden üzvü olan Alessandro Geraldinidən hesab, mülki hüquq, klassik ədəbiyyat, tarix, fəlsəfə və ilahiyyat üzrə dərslər aldı. Ömrünün geri qalanında önəmli rol oynayan [[Roma-Katolik kilsəsi|Katolik dini]]<nowiki/>nin əsas təlimlərini uşaqlıq illərindən öyrənməyə başladı. [[İspan dili|İspan]], [[Latın dili|latın]], [[Fransız dili|fransız]] və [[Yunan dili|yunan]] dillərində danışmağı öyrəndi.



11:43, 11 sentyabr 2016 versiyası

Araqonlu Yekaterina
isp. Catalina de Aragón
araq. Catarina d'Aragón
Şəxsi məlumatlar
Doğum adı Catalina de Aragon y Castilla
Doğum tarixi
15 dekabr 1485(1485-12-15)
Doğum yeri Madrid
Vəfat tarixi 7 yanvar 1536[1][2][…] (50 yaşında) və ya 1536[3]
Vəfat yeri
Fəaliyyəti diplomat, Əsilzadəlik, kraliça-konsort[d]
Atası II Ferdinand
Anası Kastiliyalı İzabella
Həyat yoldaşları Artur Tüdor
VIII Henri
Uşaqları
Ailəsi Trastamar sülaləsi, Tüdorlar
Dini Katolik

İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Araqonlu Ketrin (İspan dili: Catalinaİngiliscə: Catherine of Aragon) (d. 16 dekabr 1485 - ö. 7 yanvar 1536) — İngiltərə kralı VIII Henrinin ilk qadını olması səbəbilə iyun 1509 tarixindən may 1533 tarixinə qədər İngiltərə kraliçası; eyni zamanda kralın böyük qardaşı Artur Tüdorun qadını olaraq Uels şahzadəsi.

Araqon kralı II Ferdinand və Kastilyalı İzabellanın qızı olan Ketrin hələ 3 yaşında ikən İngiltərə taxtının vəliəhdi Artur Tüdorla nişanlandı. 1501-ci ildə bu cütlük evləndi ancaq 5 ay sonra Artur Tüdor vəfat etdi. 1507-ci ildə o İspaniya krallığının İngiltərədəki səfiri seçildi və Avropa tarixindəki ilk qadın səfir oldu. Qısa müddət sonra isə Araqonlu Ketrin mərhum ərinin kiçik qardaşı və gələcək İngiltərə kralı olan VIII Henriylə evləndi (1509). 1513-cü ildə VIII Henri Fransada ikən 6 aylığına İngiltərədə taxt naibi olaraq ölkəni idarə etdi. Bu müddət ərzində ingilislər şotlandlarla girdikləri Flodden müharibəsini qazanmışdı və bu qələbədə Araqonlu Ketrinin rolu böyük olmuşdur.

Təxminən 1525-ci ildə VIII Henri Anna Boleynlə gizli münasibət qurmağa başladı. Araqonlu Ketrinin taxta vəliəhd verə bilməməsi səbəbilə kral artıq evliliyindən narazı idi. Kral həm bu nigahın pozulması, həm də İngiltərə ilə Katolik kilsəsinin yollarını ayırmaq üçün yeni bəhanələr axtarmağa başladı. Papa VII Klement isə bu nigahı pozmaqdan imtina etdi. Bunun ardından dini məsələlər üzrə aliliyini elan edərək papanı tanımaqdan imtina etdi. 1533-cü ildə onların nigahı ləğv edildi və Kral VIII Henri papaya müraciət etmədən İngiltərə zadəganlarının qərarı ilə Anna Boleynlə evləndi. Ancaq Araqonlu Ketrin Kral VIII Henrini kilsə rəhbəri olaraq tanımadı və özünü İngiltərə kralının qanuni xanımı və İngiltərə kraliçası olaraq elan etdi. Bütün bunlara baxmayaraq VIII Henri kraliça ünvanını ondan aldı və Araqonlu Ketrin yalnızca Uels şahzadəsi olaraq anıldı. Məhkəmə qərarı ilə sürgün edilən Araqonlu Ketrin ömrünün geri qalanını Kimbolton Qəsrində keçirdi və 7 yanvar 1536 tarixində vəfat etdi.

11 yaşlı Araqonlu Ketrin

Gənclik illəri

Araqonlu Ketrin 16 dekabr 1485 tarixində Madrid yaxınlığındakı Arxiyepiskop Sarayında dünyaya gəlmişdir. O, Araqon kralı II Ferdinand və Kastilyalı İzabellanın həyatda qalan ən kiçik övladı idi. Fiziki olaraq qısa boylu olan Ketrin uzun qızılı saçı və iri mavi gözləri ilə dövrünün ən gözəl qızlarından biri oldu.

Araqonlu Ketrin Müqəddəs orden üzvü olan Alessandro Geraldinidən hesab, mülki hüquq, klassik ədəbiyyat, tarix, fəlsəfə və ilahiyyat üzrə dərslər aldı. Ömrünün geri qalanında önəmli rol oynayan Katolik dininin əsas təlimlərini uşaqlıq illərindən öyrənməyə başladı. İspan, latın, fransızyunan dillərində danışmağı öyrəndi.

İngilis əsilli anası səbəbilə erkən yaşlarından bəri Uels şahzadəsi Artur Tüdora uyğun bir qadın olaraq görüldü. 19 may 1499 tarixində vəkalətən nigah bağlandı və toy mərasimi üçün tərəflərin həddi-buluğa çatmaları gözlənildi. Araqonlu Ketrin qaradərili nökərlərin müşayəti ilə Londona gətirildi. Bu qaradərililər İngiltərəyə gələn ilk afrikalılar idi.

İngiltərə kraliçalığı

1509-cu ildə atası VII Henrinin vəfatından bir neçə həftə sonra VIII Henri qardaşının dul arvadıyla evləndi. Katolik inancına görə qardaşının dul arvadıyla evlənən biri Tanrı tərəfindən övladsızlıqla lənətlənməli idi. Bu səbəbdən xalq bu evliliyi yalnız Papanın təsdiqindən sonra qəbul etdi. 24 il davam edən bu nigahdan kralın 6 övladı olsa da, bunlardan beşi hələ 1 yaşı tamam olmadan vəfat etmişdir. Yalnız kiçik qızları Mariya sağ qalmışdır.

Həyatda qalan tək övladının da qız olması və 24 il boyunca bir vəliəhdinin olmaması VIII Henrini narahat edirdi. Araqonlu Ketrinin artıq qocalması və krala yeni bir övlad verə bilməməsi səbəbilə kral ondan boşanmaq istədi. Ancaq kraliçanın uzaq qohumu sayılan İspaniya kralı və dönəmin katolik lideri olan V Karl bu boşanmanı təsdiqləmədi. Boşanmanın əsas səbəbi olaraq kralın Anna Boleynlə olan gizli münasibətini sübut olaraq göstərən V Karl bu boşanma prosesini 5 il müddətinə uzatdı. Nəhayət, VIII Henri İngiltərəni katolik kilsəsindən ayırmaq bahasına bu evliliyi bitirdi. Belə ki, İngiltərə Anqlikan Kilsəsini qurdu və Papanı tanımaqdan imtina edərək özünü Anqlikan Kilsəsinin rəhbəri elan etdi. Kilsə başçısı olaraq öz nigahını özü ləğv etdi və 5 gün sonra Anna Boleynlə gizlicə evləndi. Qızı Mariyanı qeyri-məşru övladı elan etdi və saraydan uzaqlaşdırdı. Boşandıqdan sonra sürgün edilən Araqonlu Ketrin yeganə övladı Mariyadan uzaq tutuldu. Sürgündə yalnız 3 il yaşadı və vəfat etdi.

Qalereya

Mənbə

  1. Catherine of Aragon // Encyclopædia Britannica (ing.).
  2. Lundy D. R. Catarina de Aragón, Infanta de Aragón // The Peerage (ing.).
  3. A Historical Dictionary of British Women. 2 Routledge, 2003. S. 252. ISBN 978-1-85743-228-2
  4. Kindred Britain.