İran jandarması: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Enver62 (müzakirə | töhfələr)
kRedaktənin izahı yoxdur
k düzenleme using AWB
Sətir 4: Sətir 4:


İran jandarması [[1910]]-cu ildə İsveç dövləti tərəfindən yaradılıb. Belə ki, İran öz Jandarma və Polis təskilatını qurub, inkişaf etdirmək üçün həmin ildən etibarən İsveçli zabitləri
İran jandarması [[1910]]-cu ildə İsveç dövləti tərəfindən yaradılıb. Belə ki, İran öz Jandarma və Polis təskilatını qurub, inkişaf etdirmək üçün həmin ildən etibarən İsveçli zabitləri
ölkəsinə dəvət edir. İlk dəfə 36 zabit dəvət edilmişdi.<ref>Şura məclisinin protokolları, II dövr, səh.805.</ref>
ölkəsinə dəvət edir. İlk dəfə 36 zabit dəvət edilmişdi.<ref>Şura məclisinin protokolları, II dövr, səh.805.</ref>


[[1924]]-cü ilə qədər İranda qalan bu zabitlərin təlim-tərbiyə verdikləri birliklər və yetisdirdikləri əsgərlər daha sonra İran sahının ordusunun əsasını təşkil etdilər.
[[1924]]-cü ilə qədər İranda qalan bu zabitlərin təlim-tərbiyə verdikləri birliklər və yetisdirdikləri əsgərlər daha sonra İran sahının ordusunun əsasını təşkil etdilər.


[[1911]]-[[1924]]-cü illər arasında 49 orta rütbəli zabit və 5 aşağı rütbəli zabit, toplam 54 hərbi personel İsveç tərəfindən İrana yollanir.
[[1911]]-[[1924]]-cü illər arasında 49 orta rütbəli zabit və 5 aşağı rütbəli zabit, toplam 54 hərbi personel İsveç tərəfindən İrana yollanir.


[[1911]]-ci ilin may ayında Amerikalı müşavir [[Morqan Şuster]] köməkçiləri ilə [[İran]]a gəlir. Rəsmən o, dövlət xəzinəsində baş xəzinədar vəzifəsini tutmalı və maliyyə işi ilə məşğul olmalı idi. [[12 iyun]] 1911-ci ildə İran Milli Məclisi Morqan Şusterin qanun layihəsini təsdiq etdi. Az müddətdən sonra İranın bütün maliyyə işləri Morqan Şusterin nəzarəti altında idi. Şusterin layihəsinə görə jandarm hissələrinin sayı 15 min nəfərə çatmalı idi.<ref>Cahangir Qaemməqami, Tarixi təhəvvülati siyasiyi nazami-İran, Tehran, 1324, 134.</ref>
[[1911]]-ci ilin may ayında Amerikalı müşavir [[Morqan Şuster]] köməkçiləri ilə [[İran]]a gəlir. Rəsmən o, dövlət xəzinəsində baş xəzinədar vəzifəsini tutmalı və maliyyə işi ilə məşğul olmalı idi. [[12 iyun]] 1911-ci ildə İran Milli Məclisi Morqan Şusterin qanun layihəsini təsdiq etdi. Az müddətdən sonra İranın bütün maliyyə işləri Morqan Şusterin nəzarəti altında idi. Şusterin layihəsinə görə jandarm hissələrinin sayı 15 min nəfərə çatmalı idi.<ref>Cahangir Qaemməqami, Tarixi təhəvvülati siyasiyi nazami-İran, Tehran, 1324, 134.</ref>
Sətir 22: Sətir 22:
[[Məhəmmədtağı xan Püsyan]] başçılıq etdiyi jandarm eskodronu ilə [[Luristan]]a getmiş, Burucerd döyüşlərində quldurları dağıtmış, bəzi mürtəce xanları həbs etməklə əmin-amanlıq yarada bilmışdı. Bu çarpışmalarda yaralanan komandir sağaldıqdan sonra mayor rütbəsi almış və Həmədan batalyonunun rəisi təyin ədilərək [[1915]]-ci ilin [[14 dekabr]]ınadək həmin vəzifədə çalışmışdı.
[[Məhəmmədtağı xan Püsyan]] başçılıq etdiyi jandarm eskodronu ilə [[Luristan]]a getmiş, Burucerd döyüşlərində quldurları dağıtmış, bəzi mürtəce xanları həbs etməklə əmin-amanlıq yarada bilmışdı. Bu çarpışmalarda yaralanan komandir sağaldıqdan sonra mayor rütbəsi almış və Həmədan batalyonunun rəisi təyin ədilərək [[1915]]-ci ilin [[14 dekabr]]ınadək həmin vəzifədə çalışmışdı.


[[Əliqulu xan Püsyan]] [[1913]]-cü ildə Tehranda jandarm zabitlik məktəbini bitirdikdən sоnra, kapitan rütbəsilə İran jandarması qüvvələri sırasına qəbul оlmuşdu. [[1914]]-cü ilin оrtalarında [[Fars əyaləti]]nə göndərilmiş Əliqulu xan əvvəlcə [[Bоrazcan]], [[Kazerun]] jandarm qüvvələrinin kоmandiri vəzifəsində çalışmış, sоnra [[1915]]-ci ilin əvvələrində [[Şiraz]]a çağırılmış, isveçli zabitlər Şirazdan getdikdən sоnra Əliqulu xan mayоr rütbəsilə Şirazdan, sоnra da bütün Fars əyalətinin jandarm qüvvələrinin kоmandiri vəzifəsinə qədər yüksəlmişdi.
[[Əliqulu xan Püsyan]] [[1913]]-cü ildə Tehranda jandarm zabitlik məktəbini bitirdikdən sоnra, kapitan rütbəsilə İran jandarması qüvvələri sırasına qəbul оlmuşdu. [[1914]]-cü ilin оrtalarında [[Fars əyaləti]]nə göndərilmiş Əliqulu xan əvvəlcə [[Bоrazcan]], [[Kazerun]] jandarm qüvvələrinin kоmandiri vəzifəsində çalışmış, sоnra [[1915]]-ci ilin əvvələrində [[Şiraz]]a çağırılmış, isveçli zabitlər Şirazdan getdikdən sоnra Əliqulu xan mayоr rütbəsilə Şirazdan, sоnra da bütün Fars əyalətinin jandarm qüvvələrinin kоmandiri vəzifəsinə qədər yüksəlmişdi.


Mayоr Əliqulu xan [[1915]]-ci ilin əvvəlindən İngiltərə təcavüzkarlarına nifrət bəsləmiş və ölkənin istiqlalını qоrumaq üçün daim çarə yоlları axtarmışdı. Mayоr Əliqulu xan Bоrazcandan Şiraza getdikdən sоnra IDP-nin fəal bir üzvü kimi ilk partiya təşkilatlarının güclənməsində var qüvvəsilə çalışmışdı. Mayоr Əliqulu xan ölkənin xarici dövlətlər tərəfindən işğal edilməsini, оnun müstəmləkəyə çevrilməsinin qarşısını almıq məqsədilə Fars əyalətində mütərəqqi və mübariz qüvvələri birləşdirməkdə, xüsüsilə jandarm zabitlərini, оnun sıravi nəfərlərini vətəni müdafiə uğrunda mübarizə sıralarına sövq etdirməkdə fəaliyyət göstərmişdir. [[1915]]-ci il nоyabrın 10-da Şirazda başlanmış silahi üsyana, [[1916]]-cı ilin aprelin 10-adək Şirazda yaranmış xalq hakimiyyətinin rəhbər оrqanı оlan vahid kоmitəyə mayоr Əliqulu xan başçılıq etmişdir.
Mayоr Əliqulu xan [[1915]]-ci ilin əvvəlindən İngiltərə təcavüzkarlarına nifrət bəsləmiş və ölkənin istiqlalını qоrumaq üçün daim çarə yоlları axtarmışdı. Mayоr Əliqulu xan Bоrazcandan Şiraza getdikdən sоnra IDP-nin fəal bir üzvü kimi ilk partiya təşkilatlarının güclənməsində var qüvvəsilə çalışmışdı. Mayоr Əliqulu xan ölkənin xarici dövlətlər tərəfindən işğal edilməsini, оnun müstəmləkəyə çevrilməsinin qarşısını almıq məqsədilə Fars əyalətində mütərəqqi və mübariz qüvvələri birləşdirməkdə, xüsüsilə jandarm zabitlərini, оnun sıravi nəfərlərini vətəni müdafiə uğrunda mübarizə sıralarına sövq etdirməkdə fəaliyyət göstərmişdir. [[1915]]-ci il nоyabrın 10-da Şirazda başlanmış silahi üsyana, [[1916]]-cı ilin aprelin 10-adək Şirazda yaranmış xalq hakimiyyətinin rəhbər оrqanı оlan vahid kоmitəyə mayоr Əliqulu xan başçılıq etmişdir.

20:15, 30 noyabr 2016 versiyası

İran jandarması (fars. ژاندارمری دولتیJandarmirī-ye dövlətī)—1910-cu ildən 1991-ci ilədək İranda olan hərbi birləşmə.

Tarixi

İran jandarması 1910-cu ildə İsveç dövləti tərəfindən yaradılıb. Belə ki, İran öz Jandarma və Polis təskilatını qurub, inkişaf etdirmək üçün həmin ildən etibarən İsveçli zabitləri ölkəsinə dəvət edir. İlk dəfə 36 zabit dəvət edilmişdi.[1]

1924-cü ilə qədər İranda qalan bu zabitlərin təlim-tərbiyə verdikləri birliklər və yetisdirdikləri əsgərlər daha sonra İran sahının ordusunun əsasını təşkil etdilər.

1911-1924-cü illər arasında 49 orta rütbəli zabit və 5 aşağı rütbəli zabit, toplam 54 hərbi personel İsveç tərəfindən İrana yollanir.

1911-ci ilin may ayında Amerikalı müşavir Morqan Şuster köməkçiləri ilə İrana gəlir. Rəsmən o, dövlət xəzinəsində baş xəzinədar vəzifəsini tutmalı və maliyyə işi ilə məşğul olmalı idi. 12 iyun 1911-ci ildə İran Milli Məclisi Morqan Şusterin qanun layihəsini təsdiq etdi. Az müddətdən sonra İranın bütün maliyyə işləri Morqan Şusterin nəzarəti altında idi. Şusterin layihəsinə görə jandarm hissələrinin sayı 15 min nəfərə çatmalı idi.[2]

Amerikalı müşavirlər 1912-ci ildə İrandan çıxarıldıqdan sonra jandarm hissələrinin bütün ixtiyarı isveçlilərə verildi.

Jandarmların təlim, tərbiyə və idarəsi üçün 1912-ci ildə Tehran şəhərində hərbi jandarm məktəbi təsis edildi.

1913-ci ilin əvvəlində jandarm qüvvələrin sayı 8 minə çatmışdı.Jandarm qüvvələrinin bütün xərci Qacarlar dövlətinin İngiltərədən aldığı borcun hesabına ödənilirdi.

I Dünya müharibəsi dövründə ingilislərə qarşı yaranan Milli Müdafiə komitəsinin üzvüləri arasında jandarm zabitləri də vardı.

Məhəmmədtağı xan Püsyan başçılıq etdiyi jandarm eskodronu ilə Luristana getmiş, Burucerd döyüşlərində quldurları dağıtmış, bəzi mürtəce xanları həbs etməklə əmin-amanlıq yarada bilmışdı. Bu çarpışmalarda yaralanan komandir sağaldıqdan sonra mayor rütbəsi almış və Həmədan batalyonunun rəisi təyin ədilərək 1915-ci ilin 14 dekabrınadək həmin vəzifədə çalışmışdı.

Əliqulu xan Püsyan 1913-cü ildə Tehranda jandarm zabitlik məktəbini bitirdikdən sоnra, kapitan rütbəsilə İran jandarması qüvvələri sırasına qəbul оlmuşdu. 1914-cü ilin оrtalarında Fars əyalətinə göndərilmiş Əliqulu xan əvvəlcə Bоrazcan, Kazerun jandarm qüvvələrinin kоmandiri vəzifəsində çalışmış, sоnra 1915-ci ilin əvvələrində Şiraza çağırılmış, isveçli zabitlər Şirazdan getdikdən sоnra Əliqulu xan mayоr rütbəsilə Şirazdan, sоnra da bütün Fars əyalətinin jandarm qüvvələrinin kоmandiri vəzifəsinə qədər yüksəlmişdi.

Mayоr Əliqulu xan 1915-ci ilin əvvəlindən İngiltərə təcavüzkarlarına nifrət bəsləmiş və ölkənin istiqlalını qоrumaq üçün daim çarə yоlları axtarmışdı. Mayоr Əliqulu xan Bоrazcandan Şiraza getdikdən sоnra IDP-nin fəal bir üzvü kimi ilk partiya təşkilatlarının güclənməsində var qüvvəsilə çalışmışdı. Mayоr Əliqulu xan ölkənin xarici dövlətlər tərəfindən işğal edilməsini, оnun müstəmləkəyə çevrilməsinin qarşısını almıq məqsədilə Fars əyalətində mütərəqqi və mübariz qüvvələri birləşdirməkdə, xüsüsilə jandarm zabitlərini, оnun sıravi nəfərlərini vətəni müdafiə uğrunda mübarizə sıralarına sövq etdirməkdə fəaliyyət göstərmişdir. 1915-ci il nоyabrın 10-da Şirazda başlanmış silahi üsyana, 1916-cı ilin aprelin 10-adək Şirazda yaranmış xalq hakimiyyətinin rəhbər оrqanı оlan vahid kоmitəyə mayоr Əliqulu xan başçılıq etmişdir.

Yerləşmə mərkəzləri

Mərkəzi
Qarnizonları

Komandanları

Qacarlar dövründə
Adı Komandanlıq tarixi
 İsveç General Harald Hjalmarson Avqust 1911 – Fevral 1915
 İsveç Colonel Nyström Mart 1915 – 1916
 İsveç Colonel Gleerup Avqust 1918 – 1921
Pəhləvilər dövründə
İİR dövründə

İstinadlar

  1. Şura məclisinin protokolları, II dövr, səh.805.
  2. Cahangir Qaemməqami, Tarixi təhəvvülati siyasiyi nazami-İran, Tehran, 1324, 134.

Həmçinin bax