Bor modeli: Redaktələr arasındakı fərq
Created by translating the page "Bohr modeli" |
k White Demon Bohr modeli səhifəsinin adını Bor modeli olaraq dəyişdi. |
(Fərq yoxdur)
| |
17:31, 28 dekabr 2016 tarixindəki versiya
Bohr atom modeli, Niels Henrik Bohr tərəfindən 1911-ci ildə, Rutherford atom modelindən yararlanılaraq önə sürülmüşdür.
Bohr atom modelindən əvvəl digər atom modellərində, atomun nüvəsində, (+) yüklü protonların olduğu, nüvənin ətrafında isə dairəvi hərəkət istiqamətində hərəkət edən elektronların olduğu ifadə edilmişdir.Bu elektronların nüvə ətrafında hansı istiqamətdə hərəkət etdiyi onların sürət və impulsu haqqında heç bir fikir irəli sürülməmişdir.Bohr isə teoriyasında elektronların hərəkətini bu nöqteyi nəzərdən tecrübə etdi
Bohr postulatları
1913-cu ildə Niels Bohr, hidrogen atomunun spektr xətlərini və Planck'ın kvant qanunlarından istifadə edərək Bohr postulatlarini irəli sürdü.Bu məlumatlar əsasında Bohr qanunları (postulatları) aşağıdakı kimidir:
- Bir atomdaki elektronlar nüvədən müəyyən uzaqlıqdakı orbitallarda hərəkət edə bilər və bu orbitalların bucaq momenti h/2pi'nin tam misilləridir( Buarada h, Planck sabiti). Her dayanıqlı halın sabit bir enerjisi vardır.
- Herhansı bir dayanıqlı enerji səviyyəsində elektron dairevi bir istiqamətdə hərəkət edir. Bu istiqametlərə isə enerji səviyyələri və ya energetik səviyyələr deyilir.
- Elektron stasionar halda olarkən atom enerji şüalandirmaz. Ancaq, yüksək enerji səviyyəsindən daha aşağı enerji səviyyəsinə keçerkən, seviyyələr arasındakı enerji fərqinə bərabər bir enerji şüalandırar. Burada E = Eson-Eilk
- Elektronun hərəkətinin mümkün olduğu stasionar seviyeler, K, L, M, N, O kimi hərflərlə və ya ən kiçik enerji səviyyəsi 1 götürülmək şərti ilə, hər enerji səviyyəsi + bir tam ədəd ilə müəyyən olunur ve ümumi olaraq "n" İlə göstərilir. (n: 1,2,3 ...¥)
Həyəcanlanmış atom
Bohr atom modelinə görə, nüvəyə ən yaxın enerji səviyyəsində dairəsəl hərəkət edən elektron stasionar haldadir, enerji şüalandırmaz. Elektrona kifayət qədər enerji verilərsə elektron olduğu enerji səviyəsindən daha yüksək enerji səviyyəsinə sıçrayar. Atom bu halda dayanıqsızdır. Dayanıqlı hala gəlmək üçün elektron təkrar əvvəlki enerji səviyyəsinə geri qayıdarkən əldə etdiyi enerji səviyyəsinə bərabər enerjidə bir Foton (işıq seli / dalğası) Şüalandırır. Atom bu şəkildə enerji şüalandırar.
Bohr Atom Modelindəki əksikliklər
- Elektronlar çox sürətli olduğu üçün sadəcə klassik fizika deyil, həm də nəzəri olaraq düşünülməli idi.
- Bohr Atom Modeli, sadəce tək elektronlu atomların (hidrogen) spektrlarını açıqlayabilir. Çox elektronlu atomların spektrlərini açıqlaya bilmir.
- Bohr Atom Modelində dalga-hissəcik ikili təbiətini ( De Broglie Hipotezi) nəzərə alınmamışdır.
- Heisenberg qeyrimüəyyənlik priinspinə görə atomdakı elektronun yeri və sürəti,eyni anda, mütləq bir şəkildə müəyyən edilə bilməz. Buna görədə "istiqamət" anlayışı səhv idi.
- Neytron anlayışı yoxdur. Neytronlar, 1932-ci ildə James Chadwick tərəfindən kəşf edilmişdirş