İrimeyvə stenotaeniya: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 8: Sətir 8:


== Qısa morfoloji təsviri: ==
== Qısa morfoloji təsviri: ==
Çoxillik hündürlüyü 1 m-ə çatan, qalın silindirşəkilli, sıx və qısa tükcüklü bitkidir. Gövdənin aşağı hissəsindəki yarpaqlarının qınları tam, gövdəni bürüyən və genişdir, bölünmüş lələklidir, seqmentləri 3-5 cüt oturaq yumurtavari, dişcikli, 2-3 pərdəli, yuxarıdan qırışıq, sərt tükcüklüdür. Çətirlərində 7-13 ədəd, uzunluğu 25 sm-ə qədər (meyvənin içərisi daxil olmaqla) müxtəlif şüaları vardır. Ləçəkləri al qırmızıdır, bayırdan tükcüklüdür. Meyvələrinin uzunluğu 12-20 mm-dir, yumşaqdır, əsasən ensizdir <ref name=":0"> İbadullayeva S.C., 2004</ref>

== Çoxillik hündürlüyü 1 m-ə çatan, qalın silindirşəkilli, sıx və qısa tükcüklü bitkidir. Gövdənin aşağı hissəsindəki yarpaqlarının qınları tam, gövdəni bürüyən və genişdir, bölünmüş lələklidir, seqmentləri 3-5 cüt oturaq yumurtavari, dişcikli, 2-3 pərdəli, yuxarıdan qırışıq, sərt tükcüklüdür. Çətirlərində 7-13 ədəd, uzunluğu 25 sm-ə qədər (meyvənin içərisi daxil olmaqla) müxtəlif şüaları vardır. Ləçəkləri al qırmızıdır, bayırdan tükcüklüdür. Meyvələrinin uzunluğu 12-20 mm-dir, yumşaqdır, əsasən ensizdir [4]==


== Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsussiyyətləri: ==
== Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsussiyyətləri: ==
Çiçəkləmə iyun-iyul, meyvəvermə iyul-avqust aylarına təsadüf edir. Mezokserofitdir. Orta dağ qurşaqlarında, kolluqlar arasında və çəmənliklərdə rast gəlinir. Efiryağlı bitkidir [5]
Çiçəkləmə iyun-iyul, meyvəvermə iyul-avqust aylarına təsadüf edir. Mezokserofitdir. Orta dağ qurşaqlarında, kolluqlar arasında və çəmənliklərdə rast gəlinir. Efiryağlı bitkidir <ref>Ибадуллаева С.Д.и др., 2009</ref>


== Yayılması: ==
== Yayılması: ==
Naxçıvanın dağlıq hissəsi (Dərələyəz, Aracıq, Xəzindərə və Küküdağ əraziləri [1, 4]. 
Naxçıvanın dağlıq hissəsi (Dərələyəz, Aracıq, Xəzindərə və Küküdağ əraziləri <ref name=":0" /> <ref>Флора Азербайджана, 1955</ref>


== Sayı və tendensiyası: ==
== Sayı və tendensiyası: ==
Populyasiyanın ehtiyyatı azdır. Antropogen və iqlim təsirləri növün yox olmaq təhlükəsini yarada bilər [7]
Populyasiyanın ehtiyyatı azdır. Antropogen və iqlim təsirləri növün yox olmaq təhlükəsini yarada bilər <ref>Tərtibçilərin məlumatları. </ref>


== Məhdudlaşdırıcı amillər: ==
== Məhdudlaşdırıcı amillər: ==
Sətir 24: Sətir 23:


== Mühafizə tədbirləri: ==
== Mühafizə tədbirləri: ==
Təhlükə altında olduğundan qorunması vacibdir [2, 6]. Məhdud sahələrdə yayılmış,mənfi təsirlərə məruz qalan növ kimi akademik H.Əliyev adına Zəngəzur Milli Parkı ərazisində yayıldığı sahələr xüsusi nəzarət altına aınmalı və təbii populyasiyaları mühafizə olunmalıdır [3]. Yayıldığı mühitə uyğun geniş ərazilərdə reintroduksiya edilməlidir [4]
Təhlükə altında olduğundan qorunması vacibdir <ref>Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı, 1989</ref><ref>Naxçıvan Mr-in Qırmızı Kitabı, 2010</ref>. Məhdud sahələrdə yayılmış,mənfi təsirlərə məruz qalan növ kimi akademik H.Əliyev adına Zəngəzur Milli Parkı ərazisində yayıldığı sahələr xüsusi nəzarət altına aınmalı və təbii populyasiyaları mühafizə olunmalıdır <ref>İbadullayeva S.C., və b., 2001</ref>. Yayıldığı mühitə uyğun geniş ərazilərdə reintroduksiya edilməlidir <ref name=":0" />

Ədəbiyyat / References: 1. Флора Азербайджана, 1955; 2. Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı, 1989; 3. İbadullayeva S.C., və b., 2001; 4. İbadullayeva S.C., 2004; 5. Ибадуллаева С.Д.и др., 2009; 6. Naxçıvan Mr-in Qırmızı Kitabı, 2010; 7.Tərtibçilərin məlumatları. 


== Tərtibçilər: ==
== Tərtibçilər: ==
İbadullayev S.C. 
İbadullayev S.C. 

Şəkil: İbadullayev S.C., Naxçıvan Mr-in Qırmızı Kitabı, 2010. 


== İstinadlar: ==
== İstinadlar: ==

21:11, 2 may 2017 tarixindəki versiya

Elmi adı:

Fəsilə: Kərəvüzkimilər—Apiaceae Lindl. 

lat. Stenotaenia macrocarpa Freyn et Sinth. ex Freyn (Stenotaenia daralaghezica (Takht.) Schischk.) 

IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu:

“Nəsli kəsilməyə həssas olanlar” kateqoriyasına aiddir –VU D2. Azərbaycanın nadir növüdür. 

Qısa morfoloji təsviri:

Çoxillik hündürlüyü 1 m-ə çatan, qalın silindirşəkilli, sıx və qısa tükcüklü bitkidir. Gövdənin aşağı hissəsindəki yarpaqlarının qınları tam, gövdəni bürüyən və genişdir, bölünmüş lələklidir, seqmentləri 3-5 cüt oturaq yumurtavari, dişcikli, 2-3 pərdəli, yuxarıdan qırışıq, sərt tükcüklüdür. Çətirlərində 7-13 ədəd, uzunluğu 25 sm-ə qədər (meyvənin içərisi daxil olmaqla) müxtəlif şüaları vardır. Ləçəkləri al qırmızıdır, bayırdan tükcüklüdür. Meyvələrinin uzunluğu 12-20 mm-dir, yumşaqdır, əsasən ensizdir [1]

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsussiyyətləri:

Çiçəkləmə iyun-iyul, meyvəvermə iyul-avqust aylarına təsadüf edir. Mezokserofitdir. Orta dağ qurşaqlarında, kolluqlar arasında və çəmənliklərdə rast gəlinir. Efiryağlı bitkidir [2]

Yayılması:

Naxçıvanın dağlıq hissəsi (Dərələyəz, Aracıq, Xəzindərə və Küküdağ əraziləri [1] [3]

Sayı və tendensiyası:

Populyasiyanın ehtiyyatı azdır. Antropogen və iqlim təsirləri növün yox olmaq təhlükəsini yarada bilər [4]

Məhdudlaşdırıcı amillər:

Ekoloji və antropogen amillərin məhdudlaşdırıcı təsiri. 

Mühafizə tədbirləri:

Təhlükə altında olduğundan qorunması vacibdir [5][6]. Məhdud sahələrdə yayılmış,mənfi təsirlərə məruz qalan növ kimi akademik H.Əliyev adına Zəngəzur Milli Parkı ərazisində yayıldığı sahələr xüsusi nəzarət altına aınmalı və təbii populyasiyaları mühafizə olunmalıdır [7]. Yayıldığı mühitə uyğun geniş ərazilərdə reintroduksiya edilməlidir [1]

Tərtibçilər:

İbadullayev S.C. 

İstinadlar:

  1. 1 2 3  İbadullayeva S.C., 2004
  2. Ибадуллаева С.Д.и др., 2009
  3. Флора Азербайджана, 1955
  4. Tərtibçilərin məlumatları. 
  5. Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı, 1989
  6. Naxçıvan Mr-in Qırmızı Kitabı, 2010
  7. İbadullayeva S.C., və b., 2001