İrimeyvə stenotaeniya: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 8: Sətir 8:


== Qısa morfoloji təsviri: ==
== Qısa morfoloji təsviri: ==
[[Şəkil:İrimeyvə stenotaeniya.jpg|left|thumb|Şəkilin müəllifləri: İbadullayev S.C., Naxçıvan Mr-in Qırmızı Kitabı, 2010. ]]
Çoxillik hündürlüyü 1 m-ə çatan, qalın silindirşəkilli, sıx və qısa tükcüklü bitkidir. Gövdənin aşağı hissəsindəki yarpaqlarının qınları tam, gövdəni bürüyən və genişdir, bölünmüş lələklidir, seqmentləri 3-5 cüt oturaq yumurtavari, dişcikli, 2-3 pərdəli, yuxarıdan qırışıq, sərt tükcüklüdür. Çətirlərində 7-13 ədəd, uzunluğu 25 sm-ə qədər (meyvənin içərisi daxil olmaqla) müxtəlif şüaları vardır. Ləçəkləri al qırmızıdır, bayırdan tükcüklüdür. Meyvələrinin uzunluğu 12-20 mm-dir, yumşaqdır, əsasən ensizdir <ref name=":0"> İbadullayeva S.C., 2004</ref>. 
Çoxillik hündürlüyü 1 m-ə çatan, qalın silindirşəkilli, sıx və qısa tükcüklü bitkidir. Gövdənin aşağı hissəsindəki yarpaqlarının qınları tam, gövdəni bürüyən və genişdir, bölünmüş lələklidir, seqmentləri 3-5 cüt oturaq yumurtavari, dişcikli, 2-3 pərdəli, yuxarıdan qırışıq, sərt tükcüklüdür. Çətirlərində 7-13 ədəd, uzunluğu 25 sm-ə qədər (meyvənin içərisi daxil olmaqla) müxtəlif şüaları vardır. Ləçəkləri al qırmızıdır, bayırdan tükcüklüdür. Meyvələrinin uzunluğu 12-20 mm-dir, yumşaqdır, əsasən ensizdir <ref name=":0"> İbadullayeva S.C., 2004</ref>. 



21:13, 2 may 2017 tarixindəki versiya

Elmi adı:

Fəsilə: Kərəvüzkimilər—Apiaceae Lindl. 

lat. Stenotaenia macrocarpa Freyn et Sinth. ex Freyn (Stenotaenia daralaghezica (Takht.) Schischk.) 

IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu:

“Nəsli kəsilməyə həssas olanlar” kateqoriyasına aiddir –VU D2. Azərbaycanın nadir növüdür. 

Qısa morfoloji təsviri:

Fayl:İrimeyvə stenotaeniya.jpg
Şəkilin müəllifləri: İbadullayev S.C., Naxçıvan Mr-in Qırmızı Kitabı, 2010. 

Çoxillik hündürlüyü 1 m-ə çatan, qalın silindirşəkilli, sıx və qısa tükcüklü bitkidir. Gövdənin aşağı hissəsindəki yarpaqlarının qınları tam, gövdəni bürüyən və genişdir, bölünmüş lələklidir, seqmentləri 3-5 cüt oturaq yumurtavari, dişcikli, 2-3 pərdəli, yuxarıdan qırışıq, sərt tükcüklüdür. Çətirlərində 7-13 ədəd, uzunluğu 25 sm-ə qədər (meyvənin içərisi daxil olmaqla) müxtəlif şüaları vardır. Ləçəkləri al qırmızıdır, bayırdan tükcüklüdür. Meyvələrinin uzunluğu 12-20 mm-dir, yumşaqdır, əsasən ensizdir [1]

Bioloji, ekoloji və fitosenoloji xüsussiyyətləri:

Çiçəkləmə iyun-iyul, meyvəvermə iyul-avqust aylarına təsadüf edir. Mezokserofitdir. Orta dağ qurşaqlarında, kolluqlar arasında və çəmənliklərdə rast gəlinir. Efiryağlı bitkidir [2]

Yayılması:

Naxçıvanın dağlıq hissəsi (Dərələyəz, Aracıq, Xəzindərə və Küküdağ əraziləri [1] [3]

Sayı və tendensiyası:

Populyasiyanın ehtiyyatı azdır. Antropogen və iqlim təsirləri növün yox olmaq təhlükəsini yarada bilər [4]

Məhdudlaşdırıcı amillər:

Ekoloji və antropogen amillərin məhdudlaşdırıcı təsiri. 

Mühafizə tədbirləri:

Təhlükə altında olduğundan qorunması vacibdir [5][6]. Məhdud sahələrdə yayılmış,mənfi təsirlərə məruz qalan növ kimi akademik H.Əliyev adına Zəngəzur Milli Parkı ərazisində yayıldığı sahələr xüsusi nəzarət altına aınmalı və təbii populyasiyaları mühafizə olunmalıdır [7]. Yayıldığı mühitə uyğun geniş ərazilərdə reintroduksiya edilməlidir [1]

Tərtibçilər:

İbadullayev S.C. 

İstinadlar:

  1. 1 2 3  İbadullayeva S.C., 2004
  2. Ибадуллаева С.Д.и др., 2009
  3. Флора Азербайджана, 1955
  4. Tərtibçilərin məlumatları. 
  5. Azərbaycan SSR-in Qırmızı kitabı, 1989
  6. Naxçıvan Mr-in Qırmızı Kitabı, 2010
  7. İbadullayeva S.C., və b., 2001