Maddələr mübadiləsi: Redaktələr arasındakı fərq
Fixed typo Teqlər: Mobil redaktə Mobil tətbiqetmə vasitəsilə redaktə |
Fixed typo Teqlər: Mobil redaktə Mobil tətbiqetmə vasitəsilə redaktə |
||
| Sətir 2: | Sətir 2: | ||
== Maddələr mübadiləsi == |
== Maddələr mübadiləsi == |
||
Maddələr mübadiləsi, istehsal dağıtma (və ya assimilyasiya etmə) canlıda həyatın davam etdirilməsi əsnasında reallaşan bütün kimyəvi proseslərdir. |
Maddələr mübadiləsi, istehsal dağıtma (və ya assimilyasiya etmə) canlıda həyatın davam etdirilməsi əsnasında reallaşan bütün kimyəvi proseslərdir. |
||
Hər [[orqanizm]], böyümə, inkişaf, istilik, hərəkət, artıma kimi həyati fəaliyyətləri davam etdirə bilmək üçün xarici ətrafdan bəzi maddələr və enerji almaq məcburiyyətindədir. Bu maddələr və enerji |
Hər [[orqanizm]], böyümə, inkişaf, istilik, hərəkət, artıma kimi həyati fəaliyyətləri davam etdirə bilmək üçün xarici ətrafdan bəzi maddələr və enerji almaq məcburiyyətindədir. Bu maddələr və enerji, həyati fəaliyyətlərin davam etdirilə bilməsi üçün lazım olan orqanik molekulların sintezlənməsində istifadə ediləcək. Xarici ətrafdan alınan orqanik və ya qeyri-üzvi [[molekul]]lar,ya əvvəl parçalanaraq, məhv uğradılaraq ya da məhv gərək qalmadan lazımlı [[molekul]]ların [[sintez]]lənməsində istifadə edilər. |
||
Daha kompleks quruluşdakı mollekullardan ibarət olan maddələrin orqanizmdə, daha sadə quruluşlu [[molekul]]lara dağıtması proseslərinə maddələr mübadiləsinin katabolizma prosesləri deyilər. Daha sadə quruluşdakı mollekulların, daha kompleks quruluşdakı mollekulların sintezində istifadə edilməsi isə anabolizma tepkimeleridir. Orqanizmdə bir reaksiyanın başlanğıc maddəsindən məhsula çevrilməsi müddətində meydana gələn kimyəvi dəyişikliklərə ara maddələr mübadiləsi, bu dəyişikliklər əsnasında meydana gələn ara məhsullara metabolites adı verilər. |
Daha kompleks quruluşdakı mollekullardan ibarət olan maddələrin orqanizmdə, daha sadə quruluşlu [[molekul]]lara dağıtması proseslərinə maddələr mübadiləsinin katabolizma prosesləri deyilər. Daha sadə quruluşdakı mollekulların, daha kompleks quruluşdakı mollekulların sintezində istifadə edilməsi isə anabolizma tepkimeleridir. Orqanizmdə bir reaksiyanın başlanğıc maddəsindən məhsula çevrilməsi müddətində meydana gələn kimyəvi dəyişikliklərə ara maddələr mübadiləsi, bu dəyişikliklər əsnasında meydana gələn ara məhsullara metabolites adı verilər. |
||
19:58, 6 iyun 2017 tarixindəki versiya
Maddələr mübadiləsi
Maddələr mübadiləsi, istehsal dağıtma (və ya assimilyasiya etmə) canlıda həyatın davam etdirilməsi əsnasında reallaşan bütün kimyəvi proseslərdir. Hər orqanizm, böyümə, inkişaf, istilik, hərəkət, artıma kimi həyati fəaliyyətləri davam etdirə bilmək üçün xarici ətrafdan bəzi maddələr və enerji almaq məcburiyyətindədir. Bu maddələr və enerji, həyati fəaliyyətlərin davam etdirilə bilməsi üçün lazım olan orqanik molekulların sintezlənməsində istifadə ediləcək. Xarici ətrafdan alınan orqanik və ya qeyri-üzvi molekullar,ya əvvəl parçalanaraq, məhv uğradılaraq ya da məhv gərək qalmadan lazımlı molekulların sintezlənməsində istifadə edilər. Daha kompleks quruluşdakı mollekullardan ibarət olan maddələrin orqanizmdə, daha sadə quruluşlu molekullara dağıtması proseslərinə maddələr mübadiləsinin katabolizma prosesləri deyilər. Daha sadə quruluşdakı mollekulların, daha kompleks quruluşdakı mollekulların sintezində istifadə edilməsi isə anabolizma tepkimeleridir. Orqanizmdə bir reaksiyanın başlanğıc maddəsindən məhsula çevrilməsi müddətində meydana gələn kimyəvi dəyişikliklərə ara maddələr mübadiləsi, bu dəyişikliklər əsnasında meydana gələn ara məhsullara metabolites adı verilər.
Başlıca maddələr mübadiləsi reaksiyaları
- hidroliz reaksiyaları
- Kondensasyon reaksiyaları
- Oksidoredüksiyon ( redoks ) reaksiyaları
- Fosforilasyon reaksiyaları
- Transaminasyon reaksiyaları
- Transaçilasyon reaksiyaları
- Transmetilasyon reaksiyaları
- Transpeptidasyon reaksiyaları
- Karboksilasyon / dekarboksilasyon reaksiyaları