Entre-Rios: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1: Sətir 1:
{{İş gedir}}
{{İş gedir}}


'''Çayarası''' ({{lang-en|Entre-Rios}}) – [[Cənubi Amerika]]<nowiki/>nın Daxili düzənliklərində, [[Argentina]]<nowiki/>nın şimal şərqində təbii vilayət.
'''Çayarası''' ({{lang-en|Entre-Rios}}) – [[Cənubi Amerika]]<nowiki/>nın Daxili düzənliklərində, [[Argentina]]<nowiki/>nın şimal şərqində təbii vilayət.<ref name=":0">'''Çayarası'''// Büssel – Çimli-podzol torpaqlar / baş red. [[Mahmud Kərimov|M.K. Kərimov]]. — [[Azərbaycan Milli Ensiklopediyası]]. — Bakı: [[Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi|“Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi]], 2014. — 25 cilddə. — V  cild. — Səhifələrin sayı:  466. — Səh.: 405. — 25 000 nüsx. — ISBN 978-9952-441-10-9.</ref>


== Əhalisi ==
== Əhalisi ==
Sətir 9: Sətir 9:
[[Parana çayı|Parana]] və [[Uruqvay çayı|Uruqvay]] çayları arasında (''27° və 34° c.e.-ləri arası'') yerləşir. Səthi alçaq (''hündürlüyü 50 –110 m'') allüvial düzənliklərdən ibarətdir; şimal hissəsini göl və bataqlıqlar, mərkəzini və cənubunu səthi çay dərələri ilə parçalanmış düzənliklər və xırda təpəliklər tutur.
[[Parana çayı|Parana]] və [[Uruqvay çayı|Uruqvay]] çayları arasında (''27° və 34° c.e.-ləri arası'') yerləşir. Səthi alçaq (''hündürlüyü 50 –110 m'') allüvial düzənliklərdən ibarətdir; şimal hissəsini göl və bataqlıqlar, mərkəzini və cənubunu səthi çay dərələri ilə parçalanmış düzənliklər və xırda təpəliklər tutur.


İqlimi subtropik, rütubətlidir. Yayı isti (yanvarın orta temperaturu 24 –27° C), qışı yumşaqdır (iyulun orta tempraturu 10 –17° C), soyuq cənub qərb küləkləri (pampero) zamanı –5°C-yədək düşür. Ya ğıntının ortaillik miqdarı 1000 –1700 ''mm''-dir. Çayarasının qərb hissəsində [[Parana çayı]]<nowiki/>nda tez-tez fəlakətli daşqınlar olur. Torpaq örtüyünü, əsasən, hidromorf torpaqlar təşkil edir. [[Parana çayı|Parana]] və [[Uruqvay çayı|Uruqvay]]ın geniş çaybasarlarında bataqlıq və çəmənliklərlə növbələşən həmişəyaşıl ağac növlərindən ibarət qalereya meşələri, qalan ərazilərdə kolluqlar, sıx və hündürdənli bitkilər yayılmışdır. Əhalinin sıx məskunlaşdığı yerlərdə antropogen landşaftlar (''mal-qara üçün otlaqlar, düyü, çay, tütün plantasiyaları, şam və evkaliptdən ibarə süni meşəsalma sahələri və s''.) üstünlük təşkil edir. 20-ci əsrin əvvəlində bataqlıqların böyük hissəsi qurudulmuşdur. Qalan su-bataqlıq sahələrində bir çox nadir heyvan növləri (''uzunquyruq susamuru, bataqlıq maralı, [[Amerika timsahı]]'') məskunlaşmışdır. Çayarasında, əsasən, Parana və Uruqvayın çaybasarların da 10-dan çox qorunan kiçik təbii ərazi (''El-Palmar, Pre-Delta milli parkları'') var. Argentinanın qorunan ən iri ərazilərindən biri – İberiya əyalət təbiət qoruğu Ramsar konvensiyası çərçivəsində qorunan beynəlxalq əhəmiyyətli su-bataqlıq sahələrinə daxil edilmişdir.
İqlimi subtropik, rütubətlidir. Yayı isti (yanvarın orta temperaturu 24 –27° C), qışı yumşaqdır (iyulun orta tempraturu 10 –17° C), soyuq cənub qərb küləkləri (pampero) zamanı –5°C-yədək düşür. Ya ğıntının ortaillik miqdarı 1000 –1700 ''mm''-dir. Çayarasının qərb hissəsində [[Parana çayı]]<nowiki/>nda tez-tez fəlakətli daşqınlar olur. Torpaq örtüyünü, əsasən, hidromorf torpaqlar təşkil edir. [[Parana çayı|Parana]] və [[Uruqvay çayı|Uruqvay]]ın geniş çaybasarlarında bataqlıq və çəmənliklərlə növbələşən həmişəyaşıl ağac növlərindən ibarət qalereya meşələri, qalan ərazilərdə kolluqlar, sıx və hündürdənli bitkilər yayılmışdır. Əhalinin sıx məskunlaşdığı yerlərdə antropogen landşaftlar (''mal-qara üçün otlaqlar, düyü, çay, tütün plantasiyaları, şam və evkaliptdən ibarə süni meşəsalma sahələri və s''.) üstünlük təşkil edir. 20-ci əsrin əvvəlində bataqlıqların böyük hissəsi qurudulmuşdur. Qalan su-bataqlıq sahələrində bir çox nadir heyvan növləri (''uzunquyruq susamuru, bataqlıq maralı, [[Amerika timsahı]]'') məskunlaşmışdır. Çayarasında, əsasən, Parana və Uruqvayın çaybasarların da 10-dan çox qorunan kiçik təbii ərazi (''El-Palmar, Pre-Delta milli parkları'') var. Argentinanın qorunan ən iri ərazilərindən biri – İberiya əyalət təbiət qoruğu Ramsar konvensiyası çərçivəsində qorunan beynəlxalq əhəmiyyətli su-bataqlıq sahələrinə daxil edilmişdir.<ref name=":0" />


== Həmçinin bax ==
== Həmçinin bax ==

07:56, 19 iyul 2017 versiyası

Çayarası (ing. Entre-Rios) – Cənubi Amerikanın Daxili düzənliklərində, Argentinanın şimal şərqində təbii vilayət.[1]

Əhalisi

Əhalisi 1,235,994 nəfərdir. (2011)

Coğrafiyası

ParanaUruqvay çayları arasında (27° və 34° c.e.-ləri arası) yerləşir. Səthi alçaq (hündürlüyü 50 –110 m) allüvial düzənliklərdən ibarətdir; şimal hissəsini göl və bataqlıqlar, mərkəzini və cənubunu səthi çay dərələri ilə parçalanmış düzənliklər və xırda təpəliklər tutur.

İqlimi subtropik, rütubətlidir. Yayı isti (yanvarın orta temperaturu 24 –27° C), qışı yumşaqdır (iyulun orta tempraturu 10 –17° C), soyuq cənub qərb küləkləri (pampero) zamanı –5°C-yədək düşür. Ya ğıntının ortaillik miqdarı 1000 –1700 mm-dir. Çayarasının qərb hissəsində Parana çayında tez-tez fəlakətli daşqınlar olur. Torpaq örtüyünü, əsasən, hidromorf torpaqlar təşkil edir. ParanaUruqvayın geniş çaybasarlarında bataqlıq və çəmənliklərlə növbələşən həmişəyaşıl ağac növlərindən ibarət qalereya meşələri, qalan ərazilərdə kolluqlar, sıx və hündürdənli bitkilər yayılmışdır. Əhalinin sıx məskunlaşdığı yerlərdə antropogen landşaftlar (mal-qara üçün otlaqlar, düyü, çay, tütün plantasiyaları, şam və evkaliptdən ibarə süni meşəsalma sahələri və s.) üstünlük təşkil edir. 20-ci əsrin əvvəlində bataqlıqların böyük hissəsi qurudulmuşdur. Qalan su-bataqlıq sahələrində bir çox nadir heyvan növləri (uzunquyruq susamuru, bataqlıq maralı, Amerika timsahı) məskunlaşmışdır. Çayarasında, əsasən, Parana və Uruqvayın çaybasarların da 10-dan çox qorunan kiçik təbii ərazi (El-Palmar, Pre-Delta milli parkları) var. Argentinanın qorunan ən iri ərazilərindən biri – İberiya əyalət təbiət qoruğu Ramsar konvensiyası çərçivəsində qorunan beynəlxalq əhəmiyyətli su-bataqlıq sahələrinə daxil edilmişdir.[1]

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

İstinadlar

  1. 1,0 1,1 Çayarası// Büssel – Çimli-podzol torpaqlar / baş red. M.K. Kərimov. — Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. — Bakı: “Azərbaycan Milli Ensiklopediyası” Elmi Mərkəzi, 2014. — 25 cilddə. — V  cild. — Səhifələrin sayı:  466. — Səh.: 405. — 25 000 nüsx. — ISBN 978-9952-441-10-9.