Ac həriflər (film)

Ac həriflər
Fayl:Ac Herifler (1993).JPG
Janr	komediya filmi, komediya
Rejissor	Ramiz Həsənoğlu
Ssenari müəllifləri	Ramiz Həsənoğlu Şərif Qurbanəliyev
Baş rollarda	Yaşar Nuri Cahangir Novruzov Tofiq Tağızadə Hüseynağa Atakişiyev Bəhram Osmanov Məmmədkamal Kazımov Arif Mədətov Ədalət Ziyadxanov
Operator	Eldar Məmmədov
Bəstəkar	Cavanşir Quliyev
İstehsalçı	Azərbaycan Televiziyası
İlk baxış tarixi	1993
Müddət	64,4 dəq.
Ölkə	Azərbaycan
Dil	Azərbaycan dili
Rəng	rəngli

Ac həriflər tammetrajlı bədii televiziya film-tamaşası rejissor Ramiz Həsənoğlu tərəfindən 1993-cü ildə ekranlaşdırılmışdır. Film-tamaşa "Sabah" eksperimental yaradıcılıq emalatxanasında istehsal edilmişdir. Film-tamaşada hadisələr Həsən dayının(Yaşar Nuri) yeməkxanasında cərəyan edir. Həmin gün Həsən dayının heç bəxti gətirmir. Özünü ac-yalavac yeməkxanaya salan həriflər yeməyi yedikdən sonra pul ödəməmək üçün ona kələk gəlirlər. Film-tamaşada əsas rolları Yaşar Nuri, Cahangir Novruzov, Nazim Abbas, Tofiq Tağızadə, Bəhram Osmanov, Hüseynağa Atakişiyev, Kərim Kərimov, Məmmədkamal Kazımov, Arif Mədətov və Ədalət Ziyadxanov ifa edirlər.

Məzmun

Film-tamaşada hadisələr ilk baxışda çox sadədir. Ötən əsrin əvvəllərində tipik bir Azərbaycan şəhərindəki yeməkxanaların birində, daha doğrusu, Həsən dayının (Yaşar Nuri) yeməkxanasında baş verən hadisələr və söhbətlər dövrün koloritini canlandırır. Həsən dayı və onun yeməkpaylayanı Zərbəli (Bəhram Osmanov) buraya gələn “ac həriflər”in kələyinin qurbanı olurlar. Özünü ac-yalavac yeməkxanaya salan həriflər yeməyi yedikdən sonra pul ödəməmək üçün ona kələk gəlirlər. Bəxtsiz Həsən dayı və Zərbəlinin acizliyi də gülüş doğurur. Bu yeməkxanaya gələnlərin hərəsi bir sənətin sahibidirlər. Müştərilər içərisində “quru bəylər” də az deyil. Lakin onların heç biri yediyinin pulunu vermək istəmir. Dövrün “ac hərifləri” öz kələkləri ilə Həsən dayını aldatmaqla gülüş hədəfinə çevrilirlər.

Çəkilişlərdən əvvəl

Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin “Ac həriflər” əsərinə Ramiz Həsənoğlu orta məktəbdə dram dərnəyində o tamaşada oynayandan vurulub. Sonralar, 90-cı illərin əvvəllərində İncəsənət Universitetində rejissorluqdan dərs deyirmiş. Rejissorluq kafedrası ildə bir dəfə elmi iş təhvil verməli imiş. Bu minvalla Ramiz Həsənoğlu təklif edir ki, birimiz rejissorluq etməklə “Ac həriflər”i tamaşaya qoyaq və qalanlarımız rolları bölüşək. Beləcə, “Ac həriflər” tamaşası ilk dəfə radio tamaşa kimi Tofiq Tağızadənin rejissorluğu ilə ərsəyə gəlir. 2 il sonra “Sabah” yaradıcılıq studiyasında çalışan Ramiz Həsənoğlu həmin heyəti yığıb teletamaşa hazırlayır. “Sabah” yaradıcılıq ocağının bünövrəsi həmin tamaşa ilə qoyulub.

Bəhram Osmanov: Ramiz mənə Zərbəli obrazını təklif edəndə dedi ki, heç kim bu rolu bəyənib oynamaq istəmir. Mən də həmin vaxt Çexovun “6-cı palata”sını əlimdə işləyib-hazırlamışdım. Dedim, bu şərtlə razı olaram ki, “Sabah” studyasında o tamaşanı hazırlayım. Zərbəlini oynadım qurtarandan 10 gün sonar Ramiz dəvət elədi “6-cı palata”nın çəkilişlərinə başladım. Gənc rejissor idim, boynumu büküb korifeylərin oyunlarına və çıxartdıqları oyunlara baxırdım, öyrənirdim.

Çəkilişlər

Rollar rejissorlar arasında bölüşdürülüb. Yalnız Yaşar Nuridən başqa. Ramiz Həsənoğlu deyir ki, əslində, mən onu gənc rejissor kimi həmin tamaşaya dəvət etdim: “Çünki Yaşar Nuri o vaxt Musiqili Komediya Teatrında rejissor kimi tamaşa hazırlamışdı. Məni ən çox incidən də Yaşar oldu, çünki o aktyordur, kaprizləri, şıltaqlıqları var. Yaşar istedadına arxalanıb məşqlərə hazırlıqlı gəlmirdi və nəticədə çox vaxt itirirdik. Tofiq Tağızadə təcrübəsindən çıxış edib mənə məsləhətlər verirdi. Bəzilərini götürürdüm, bəzilərini isə mən belə görmürəm deyib vəziyyətdən çıxırdım. İstədiklərimi aldım. Televiziyada dubllarla istədiyin nəticəni ala bilirsən. Tofiq Tağızadənin yaddaşında problem vardı, sözlər yadında qalmırdı. Dublları montaj etməklə düzəltdik. Cahangir Novruzovu isə ağlatdım. O qədər müdaxilə edirdi, məsləhət verirdi ki, axırda dedim, Cahangir, sən burda aktyorsan, rejissor nə deyir onu elə, bir də gördüm gözləri doldu. Bir də Cahangir toyuq yemək səhnəsində əziyyət çəkirdi. Uzun saqqal-bığ ona maneə olurdu. “Toyuğun bir dərisi, bir gerisi” - deyib toyuğu parçalayıb ağzına aparırdı, dublu çəkirdik, qoyurdu yerə”.

Tamaşada hamısı rejissorlar olduğundan təbii ki, öz müdaxilə, yaxud improvizələrini də etməmiş deyildilər. Rəhmətlik Hüseynağa Atakişiyevlə Cahangir Novruzovun səhnəsində onların Otellodan “Çıx yerin dibindən, qara intiqam” - deyə sitat gətirmələri sırf improvizədir və rejissor da çox bəyənib. Bu iki rejissorlar zaman-zaman aktyor kimi də tanınıblar. Elələri də var ki, ekranda yeganə bu tamaşa ilə qalıblar.

Cavanşir Quliyev: Rejissorları qrimdə görmək mənə çox gülməli gəlirdi. Dəfələrlə bu səbəbdən çəkiliş pozulurdu. Mən baxıb gülürdüm, rejissorları da gülmək tuturdu. Ümumən çox gözəl, yaradıcı-səmimi mühit vardı. Ramizə daha bir-neçə elə iş arzu edirəm ki, bizi də başına yığsın.

Maraqlı faktlar

Film-tamaşa Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin eyni adlı pyesinin motivləri əsasında çəkilmişdir.

Film-tamaşanın ilkin versiyasında (ilk dəfə efirdə nümayiş etdiriləndə) kadrarxası səs effektləri demək olar ki, yox idi. Lakin sonralar tamaşanın koloritini artırmaq məqsədilə, əlavə musiqi və səs effektləri əlavə olunmuşdur.

Rejissor Ramiz Həsənoğlu bu film-tamaşada bir çox rejissoru bir araya gətirərək, onları yalnız işləri ilə deyil, simaları ilə də tarixə salmışdır.

Mükafat

Film-tamaşa "Humay" mükafatına layiq görülmüşdür.

Rəy

Bəhram Osmanov: Əgər Ramiz Həsənoğlu Azərbaycan televiziyasında və kinosunda heç bir iş görməyib “Ac həriflər” teletamaşasını çəksəydi, Azərbaycan teatr, kino və televiziya tarixində onun adı qızıl hərflərlə yazılardı. Çünki Azərbaycanda heç kim bu eksperimenti etməmişdi ki, bir-birlərindən o qədər də xoşu gəlməyən rejissorların hamısını bir yerə yığsın və onları məcbur eləsin ki, bir aya yaxın çəkiliş müddəti ərzində bir-birlərini sevsinlər. Nəhayət, “Sabah” studiyasında ilk dəfə olaraq mən aktyor kimi məşhur “Ac həriflər”də Zərbəli rolunda oynamışam.

Rollarda

Yaşar Nuri — Həsən dayı, çəkməçi, şəhər sakini, qəzet oxuyan
Cahangir Novruzov — dərviş, çarşaflı qadın, qorodovoy
Nazim Abbas — İbrahim bəy, məşədi
Tofiq Tağızadə — mirzə Mahmud
Bəhram Osmanov — Zərbəli, falçı, kərbəlayi
Hüseynağa Atakişiyev — aktyor, rus kişi
Kərim Kərimov — Süleyman, məşədi
Məmmədkamal Kazımov — Səlman, meyxana deyən
Arif Mədətov — türk, Hacı Salman
Ədalət Ziyadxanov — mirzə
Vaqif Əsədov — Əhməd, "kor" kişi
Yusif Əkbərov — Rza
Anaxanım Abdullayeva — "əcnəbi"
Şamil Nəcəfzadə — ingiliscə danışan azəri
Arif Qasımov — sarı pencəkli kişi, hacı
Ramiz Həsənoğlu(Ramiz Drazi kimi) — ağıldankəm uşaq
Nazim Dadaşov
Vüqar Vəliyev
Cəmil Şirinbəyli
Qurban Məsimov
Kamran Məmmədov
Ramil Şirinov
Ələkbər Quliyev
Elbrus Vahidov — fesli adam

Həmçinin bax

Azərbaycan filmlərinin siyahısı
1993-cü ilin filmləri
1990-cı illər Azərbaycan filmlərinin siyahısı

Xarici keçid

Filmi izlə