Benzilamin: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
kRedaktənin izahı yoxdur |
||
| Sətir 5: | Sətir 5: | ||
== Kimyəvi xassələri == |
== Kimyəvi xassələri == |
||
Benzilamin güclü əsasdır (K 2,35×10-5). Xassələrinə görə alifatik |
Benzilamin güclü əsasdır (K 2,35×10-5). Xassələrinə görə [[alifatik aminlər]]ə yaxındır. Onun N-alkiltörəmələri, məs. C<sub>6</sub>H<sub>5</sub>CH<sub>2</sub>NHR daha güclü əsasdır. Benzilamin benzolla (tərkib 1:3, ərimə t-ru 15,3<sup>0</sup>C), p-krezolla (1:1, ərimə t-ru 6<sup>0</sup>C) və qarışqa turşusu (1:1, ərimə t-ru 81<sup>0</sup>C) ilə adduklar əmələ gətirir. [[Karbon]] və [[mineral turşular]]ın məhlulları ilə duzlar əmələ gətirir, Məs., monohidroxlorid (ərimə t-ru 260<sup>0</sup>C), sulfat (ərimə t-ru 93<sup>0</sup>C), pikrat (ərimə t-ru 194<sup>0</sup>C). Havadan CO<sub>2</sub>-ni udaraq bərk karbamat əmələ gətirir. Benzilaminnin sirkə turşusu ilə reaksiyasından N-asetilbenzilamin, HNO<sub>3</sub> ilə nitrolaşmasından nitrobenzilaminlər (müvafiq olaraq 8, 49 və 43% orto-, meta- və para- izomerlərin qarışığı), katalitik hidrogenləşməsindən heksahidrobenzilamin C<sub>6</sub>H<sub>11</sub>CH<sub>2</sub>NH<sub>2</sub> alınır. |
||
== Alınması == |
== Alınması == |
||
Sənayedə benzilamini benzonitrilin (kat-Ni; 110<sup>0</sup>C; 2MPa) və ya benzaldehidin (kat-Reney nikeli; 100<sup>0</sup>C; 15MPa) NH<sub>3</sub> iştirakında katalitik hidrogenləşməsindən, eləcə də |
Sənayedə benzilamini [[benzonitrilin]] (kat-Ni; 110<sup>0</sup>C; 2MPa) və ya [[benzaldehidin]] (kat-Reney nikeli; 100<sup>0</sup>C; 15MPa) NH<sub>3</sub> iştirakında katalitik hidrogenləşməsindən, eləcə də [[benzilxlorid]]in NH<sub>3</sub>-lə qarşılıqlı təsirindən alırlar. |
||
== Tətbiqi == |
== Tətbiqi == |
||
09:30, 4 dekabr 2017 tarixindəki versiya
Benzilamin (α-aminotoluol) C6H5CH2NH2.
Fiziki xassələri
Molyar kütləsi 107,16; rəngsiz, ammonyak qoxulu tüstülənən maye; qayn. tem-ru 184,50C, 900C/12 mm c.s.; d420=0,9813, d486=0,9272, nD20=1,5401; suda, spirtdə, efirdə, benzolda yaxşı həll olur. Anilinlə, fenolla, m-krezolla azeotrop qarışıq əmələ gətirir.
Kimyəvi xassələri
Benzilamin güclü əsasdır (K 2,35×10-5). Xassələrinə görə alifatik aminlərə yaxındır. Onun N-alkiltörəmələri, məs. C6H5CH2NHR daha güclü əsasdır. Benzilamin benzolla (tərkib 1:3, ərimə t-ru 15,30C), p-krezolla (1:1, ərimə t-ru 60C) və qarışqa turşusu (1:1, ərimə t-ru 810C) ilə adduklar əmələ gətirir. Karbon və mineral turşuların məhlulları ilə duzlar əmələ gətirir, Məs., monohidroxlorid (ərimə t-ru 2600C), sulfat (ərimə t-ru 930C), pikrat (ərimə t-ru 1940C). Havadan CO2-ni udaraq bərk karbamat əmələ gətirir. Benzilaminnin sirkə turşusu ilə reaksiyasından N-asetilbenzilamin, HNO3 ilə nitrolaşmasından nitrobenzilaminlər (müvafiq olaraq 8, 49 və 43% orto-, meta- və para- izomerlərin qarışığı), katalitik hidrogenləşməsindən heksahidrobenzilamin C6H11CH2NH2 alınır.
Alınması
Sənayedə benzilamini benzonitrilin (kat-Ni; 1100C; 2MPa) və ya benzaldehidin (kat-Reney nikeli; 1000C; 15MPa) NH3 iştirakında katalitik hidrogenləşməsindən, eləcə də benzilxloridin NH3-lə qarşılıqlı təsirindən alırlar.
Tətbiqi
Benzilamin kation boyaların, dərman maddələrinin istehsalında aralıq məhsuludur.
Ədəbiyyat
Химическая энциклопедия, Изд. “Советская энциклопедия”, М., 1988, т. 1, с. 494.