Nikolay Qoqol: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Teqlər: Mobil redaktə Mobil veb redaktə
Sətir 16: Sətir 16:
|fəaliyyəti =
|fəaliyyəti =
|fəaliyyət_dövr =
|fəaliyyət_dövr =
|əsər_dil =
|əsər_dil = [[rus dili]]
|istiqamət =
|istiqamət =
|janr =
|janr = [[dram]], [[nəsr]]
|ilk_əsər =
|ilk_əsər =
|mükafatlar =
|mükafatlar =

18:27, 7 yanvar 2018 versiyası

Şablon:Qaralama-az

Nikolay Qoqol
ukr. Микола Васильович Гоголь-Яновський гербу Яструбець
Doğum adı Микола Васильович Яновський
Николай Васильевич Яновский
Doğum tarixi 20 mart (1 aprel) 1809[1]
Vəfat tarixi 21 fevral (4 mart) 1852[2][3] (42 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı
Təhsili
Fəaliyyəti dramaturq, tarixçi, ədəbiyyat tənqidçisi, müəllim, şair, nasir, publisist, yazıçı
Fəaliyyət illəri 1827–1852
Əsərlərinin dili rus dili
Janrlar dram, nəsr
Tanınmış əsərləri
İmza
Vikimənbənin loqosu Nikolay Qoqol Vikimənbədə
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Nikolay Vasilyeviç Qoqol (rus. Николай Васильевич Гоголь; 20 mart (1 aprel) 1809, Bolşıye Soroçintsı, Poltava quberniyası - 21 fevral (4 mart) 1852, Moskva) — görkəmli rus yazıçısı, dramaturqu, şairi, tənqidçisi, publisisti. RusiyaUkrayna ədəbiyyatının klassiki hesab edilir.

Həyatı

Nikolay Vasilyeviç Qoqol 1809-cu ilin mart ayının 19-da Malorusiyanın Poltava quberniyasında, Soroçi qәsәbәsindә anadan olmuşdur. Qoqolun atası Malorusiyanın xırda mülkәdarlarından olub xoş xasiyyәt, eyş-işrәt sevәn bir şәxs imiş ki, vaxtının çoxunu kefdә keçirirmiş. Anası isә sadәdil bir qadın imiş ki, hәr sözә inanarmış, çox vaxt ibadәtә mәşğul olarmış vә bәzi vaxtları da sәbәbsiz kədərlənər, darıxarmış. Qoqolun tәbiәt vә mәzacında valideynin bu müxtәlif cəhət və əxlaqı müşahidә olunurdu. Belә ki, Qoqol gah şad vә xürrәm olub, insanları şirin söhbәtlәri ilә valeh edәrmiş, gah da adamlardan qaçıb, bir bucağa sonsuz qәmə mübtәlaolub xәyal alәminә dalarmış.

Qoqol on üç yaşına kimi atasının mülkündә dinc vә rahat yaşayıb, kәnd әhlinin dolanacağı ilә tanış olmuşdur. Burada Qoqol malorusların eyş-işrәtlәrini, çalıb-oynamaqlarını, gözәl nәğmәlәrini, ənənə vә adәtlәrini, әxlaq vә adablarını mütəmadi müşahidә edib, sonralar gördüklәrini bütünlüklə mәharәtlә yazıb, özünün hәqiqәtyazan bir әdibi-kamil olduğunu aşkar etmişdir.

Təhsil dövrü

Qoqol 13 yaşına çatanda tәlim üçün Nejin gimnaziyasına yazılır. Burada Qoqol istək vә rәğbәtini әdәbiyyata salıb, tәlim işlәrinә elədə şövq vә hәvәs göstәrmir; 1828-ci ildә bir növ gimn 90 aziyanı qurtarıb qulluq etmәk şövqünә düşür vә bu niyyətlə Peterburq şәhәrinә yollanır. Amma burada onun işlәri istədiyi kimi getmir vә bir müddәt asrәt ilә dolanıb, ancaq iki ildәn sonra departamentlәrin birisindә özü üçün alçaq bir çinovniklik xidmәti tapır.

İş dövru

Peterburqda Qoqol mәşhur Jukovski ilә tanış olur vә onun vasitә vә kömәyi ilә kәnardan özünә bir iş tapıb, maaş sarıdan işini bir az yüngüllәşdirir. 1831-ci ildә Qoqol Puşkin ilә tanış olur vә bu tanışlıqdan istifadә edir. Puşkinin ona tәsiri çox olur. Onun әvvәlinci әsәrlәrinә diqqәt yetirib tәqdir edir vә gәlәcәkdә Qoqolun böyük vә müqtәdir bir әdib olacağını bildirib, bununla onun tәbinә tab vә qәlәminә qüvvәt verir. Puşkin ilә yaxın olduqdan sonra Qoqola sanki tәzә bir hәyat verilir: onun tәbi, istiqamәti-qәlbi nuraniyyәt vә fikri cәladat kәsb edir. Bu vaxta kimi onun üçün qaranlıqda olan çox sirrlәr, pәrdәdә olan çox mәnalar açılıb aydınlığa çıxır.

Yaradıcılığı

Rus әdiblәrinin әn mәşhurlarından birisi Qoqoldur.

Rusların milli әdәbiyyatının binasını qoyan Puşkin vә Qoqol olubdur. Bu iki müqtәdir әdibin qәlәmi sayәsindә rusların әdәbiyyatı tәbii halına vә tәbii rәnginә düşüb, fransızların, ingilislәrin vә almanların әdәbiyyatı tәsirindәn xilas olmağa başlayıbdır.

Qoqol vә Puşkin milli әdәbiyyatlarını mәişәtlәrinin güzgüsü edib, özlәrindәn sonra gәlәn üdәba vә şüәraya sağlam bir mәslәk, düz bir yol açıblar. Qoqol hәqiqәtyazan әdiblәrin (realistlәrin) babası vә qabaqcıl örnəyidir.

Qoqol vә Puşkin vә bunlardan sonra Nekrasov, Turgenev, Fyodor Dostoyevski, Qonçarov, Lev Tolstoy, Çexov vә hal-hazırda Maksim QorkiLeonid Andreyev әllәrindә mәşәl rusların mәişәtinә daxil olub, onun hәr sәmtinә vә küncünә işıq salıb, millәtin yaralarını, ruhani vә cismani qaranlıqları, qәm vә şadlıqlarını görüb vә gördüklәrinin surәtini vә şәklini mahir nәqqaş kimi eyni ilә çәkib, bütün alәmә göstәrib deyirlәr: "Baxın, görün! Budur bizim millәt; bu sayaqdır onun diriliyi vә dolanacağı; budur onun halı, fikirlәri, hissiyyatı vә xәyalatı!"

Filmoqrafiya

  1. Peterburqdan anonim adam (film, 1977)

Qaynaq

Xarici keçidlər

  1. Гоголь // Большая российская энциклопедия (rus.). Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
  2. Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  3. ГОГОЛЬ // Большая российская энциклопедия (rus.). Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
  4. Гоголь Николай Васильевич // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  5. Archivio Storico Ricordi. 1808.
  6. Новодевичье кладбище, Московский справочник ритуальных услуг.