Osetin piroqu: Redaktələr arasındakı fərq
k Kateqoriya:Piroqlar əlavə olundu HotCat |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 1: | Sətir 1: | ||
[[Şəkil:Stol.jpg|thumb|rigth|250px]] |
[[Şəkil:Stol.jpg|thumb|rigth|250px]] |
||
'''Osetin piroqu'''-({{lang-os|чъиритæ}}; в — ''къеретæ'') Xəmir və içlikdən ibarət |
'''Osetin piroqu'''-({{lang-os|чъиритæ}}; в — ''къеретæ'') [[Xəmir]] və içlikdən ibarət [[piroq]]<nowiki/>dur. |
||
== Haqqında == |
== Haqqında == |
||
Diametri 30-40 sm, qalınlığı isə 2 sm olur. Bəzən üçbucaq formasında olur. Məşhur Osetin piroqunun tarixi 1 əsrə aiddir. Osetin mətbəxinin tarixinə Osetin xalqının tarixi də təsir etmişdir (məs: skif, sarmat, alanlar) ki, onun da tərkibində süd və ət məhsulları üstünlük təşkil edir. Əvvəllər Osetin piroqları mayasız xəmirlərdən hazırlanırdı. Adətən o nazik olurdu və onun hündür olması onu hazırlayanın bacarıqsız olmasını göstərirdi.<ref>[http://ironau.ru/ocherk/index.html Абаев В. И. Краткий грамматический очерк осетинского языка]</ref> |
Diametri 30-40 sm, qalınlığı isə 2 sm olur. Bəzən üçbucaq formasında olur. Məşhur Osetin piroqunun tarixi 1 əsrə aiddir. Osetin mətbəxinin tarixinə [[Osetinlər|Osetin]] xalqının tarixi də təsir etmişdir (məs: skif, sarmat, alanlar) ki, onun da tərkibində süd və ət məhsulları üstünlük təşkil edir. Əvvəllər Osetin [[Piroq|piroqları]] mayasız xəmirlərdən hazırlanırdı. Adətən o nazik olurdu və onun hündür olması onu hazırlayanın bacarıqsız olmasını göstərirdi.<ref>[http://ironau.ru/ocherk/index.html Абаев В. И. Краткий грамматический очерк осетинского языка]</ref> |
||
== Çeşidləri == |
== Çeşidləri == |
||
Sətir 13: | Sətir 13: | ||
Əsas növləri: |
Əsas növləri: |
||
Davondjin (осет. давонджын, дабонгун) |
Davondjin (осет. давонджын, дабонгун) —[[Limon]] yarpaqları ilə Osetin [[Pendir|pendirli]] [[piroq]] |
||
Kabuskadjin (осет. къабускаджын, къабускагун) — |
Kabuskadjin (осет. къабускаджын, къабускагун) — Doğranmış [[kələm]] və [[pendir]]<nowiki/>li [[piroq]] |
||
Kartofjin (осет. картофджын, картофгун) — Kartoflu və pendirli piroq |
Kartofjin (осет. картофджын, картофгун) — [[Kartof|Kartoflu]] və [[Pendir|pendirli]] [[piroq]] |
||
Nasdjin (осет. насджын, насгун) — Doğranmı yemişli piroq |
Nasdjin (осет. насджын, насгун) — Doğranmı [[Yemiş|yemişli]] [[piroq]] |
||
Xabizdjin (осет. уæлибæх, хæбизджын, æхцин, цихтгун) — Yumru formada Osetin pendirli |
Xabizdjin (осет. уæлибæх, хæбизджын, æхцин, цихтгун) — Yumru formada Osetin [[Pendir|pendirli]] |
||
Artadzıxon (осет. æртæдзыхон, сæфсат) — Üçbucaq formasında pendirli piroq |
Artadzıxon (осет. æртæдзыхон, сæфсат) — Üçbucaq formasında [[Pendir|pendirli]] [[piroq]] |
||
Fıdjin (осет. фыдджын, фидгун) —Doğranmış mal ətli piroq |
Fıdjin (осет. фыдджын, фидгун) —Doğranmış mal ətli piroq |
||
Kadurdjin (осет. хъæдурджын, хъæдоргун) — Lobyalı piroq |
Kadurdjin (осет. хъæдурджын, хъæдоргун) — [[Lobya|Lobyalı]] [[piroq]] |
||
Çaxaradjin (осет. цæхæраджын, дзæхæрагун) — Çuğundur və pendirli piroq |
Çaxaradjin (осет. цæхæраджын, дзæхæрагун) — [[Çuğundur]] və [[Pendir|pendirli]] [[piroq]] |
||
Kadındzjin (осет. хъæдындзджын, гъæдзиндзгун) — Yaşıl soğan və Osetin pendirli piroq |
Kadındzjin (осет. хъæдындзджын, гъæдзиндзгун) — Yaşıl [[soğan]] və Osetin [[Pendir|pendirli]] [[piroq]] |
||
Zokodjin (осет. къозоджын, зокъоджын, къозогун) — Göbələkli piroq |
Zokodjin (осет. къозоджын, зокъоджын, къозогун) — [[Göbələklər|Göbələkli]] [[piroq]] |
||
Baldjin (осет. балджын, балгун) — Albalı içlikli piroq |
Baldjin (осет. балджын, балгун) — [[Albalı]] içlikli [[piroq]] |
||
== Tarixi == |
== Tarixi == |
||
Osetin piroqunun qədim tarixinə əsasən bayram və toy məclislərində stola üç piroq qoyulur ki, onun biri Tanrı üçün, digəri Günəş üçün, digəri isə Yer üçün olmalıdır. Ancaq yas mərasimlərində iki piroq qoyulur. Biri əskik olur ki, buda Günəşin şərəfinə qoyulan olur ki, oda dünyasını dəyişən adama ithaf olunur.<ref>«В отличие от первого варианта, [на траурной трапезе] отсутствует средний пирог, символизирующий „солнце“, а символы „земли“ и „бога“ остаются неизменными. В осетинской народной поэзии, связанной с похоронно-поминальной обрядностью, часто употребляется оборот „мæ хур бахуыссыд; мæ хур аныгъуылд / погасло моё солнце; закатилось моё солнце“. В этой же связи — осетинская паремия „Нæ дуне йыл баталынг / Покрылся мраком его мир“» // Вилен Уарзиати. [http://www.anaharsis.ru/biblio/Vilen/Uarz_83.htm О столике «фынг» и ритуальной пище осетин].</ref> |
Osetin piroqunun qədim tarixinə əsasən [[bayram]] və toy məclislərində stola üç [[piroq]] qoyulur ki, onun biri Tanrı üçün, digəri [[Günəş]] üçün, digəri isə [[Yer]] üçün olmalıdır. Ancaq yas mərasimlərində iki [[piroq]] qoyulur. Biri əskik olur ki, buda [[Günəş|Günəşin]] şərəfinə qoyulan olur ki, oda dünyasını dəyişən adama ithaf olunur.<ref>«В отличие от первого варианта, [на траурной трапезе] отсутствует средний пирог, символизирующий „солнце“, а символы „земли“ и „бога“ остаются неизменными. В осетинской народной поэзии, связанной с похоронно-поминальной обрядностью, часто употребляется оборот „мæ хур бахуыссыд; мæ хур аныгъуылд / погасло моё солнце; закатилось моё солнце“. В этой же связи — осетинская паремия „Нæ дуне йыл баталынг / Покрылся мраком его мир“» // Вилен Уарзиати. [http://www.anaharsis.ru/biblio/Vilen/Uarz_83.htm О столике «фынг» и ритуальной пище осетин].</ref> |
||
== Kaloriliyi == |
== Kaloriliyi == |
||
Sətir 85: | Sətir 85: | ||
== Müasir dövrdə == |
== Müasir dövrdə == |
||
Kafe və restoran persanalının fikrinə görə Osetin piroqları pizzaya bərabər hesab edilərək çox sifariş olunurş Bu piroqları bişirib və çatdırılmasını təşkil edən nəinki Osetiyada həm də |
Kafe və restoran persanalının fikrinə görə Osetin [[Piroq|piroqları]] [[Pitsa|pizzaya]] bərabər hesab edilərək çox sifariş olunurş Bu piroqları bişirib və çatdırılmasını təşkil edən nəinki Osetiyada həm də [[Rusiya]]<nowiki/>nın bir çox şəhərlərində, [[Ukrayna|Ukraynada]] da bu cür sexlər fəaliyyət göstərir.O milli yemək kimi [[UNESCO|Yuneskonun]] mədəni irsinə daxil edilmişdir.<ref>[http://www.yuga.ru/news/391475/ Осетинские пироги могут включить в список ЮНЕСКО благодаря школьнику]</ref><ref>'''↑''' http://gradus.pro/vos-miklassnik-iz-severnoj-osetii-dobivaetsya-vklyucheniya-osetinskih-pirogov-v-spisok-yunesko/</ref> |
||
== Həmçinin bax == |
== Həmçinin bax == |
||
* [[Kurnik piroq]] |
|||
* [[Qalantin]] |
|||
== İstinadlar == |
== İstinadlar == |
||
[[Kateqoriya:Kulinariya]] |
[[Kateqoriya:Kulinariya]] |
||
[[Kateqoriya:Qafqaz mətbəxi]] |
[[Kateqoriya:Qafqaz mətbəxi]] |
14:56, 24 fevral 2018 tarixindəki versiya
Osetin piroqu-(oset. чъиритæ; в — къеретæ) Xəmir və içlikdən ibarət piroqdur.
Haqqında
Diametri 30-40 sm, qalınlığı isə 2 sm olur. Bəzən üçbucaq formasında olur. Məşhur Osetin piroqunun tarixi 1 əsrə aiddir. Osetin mətbəxinin tarixinə Osetin xalqının tarixi də təsir etmişdir (məs: skif, sarmat, alanlar) ki, onun da tərkibində süd və ət məhsulları üstünlük təşkil edir. Əvvəllər Osetin piroqları mayasız xəmirlərdən hazırlanırdı. Adətən o nazik olurdu və onun hündür olması onu hazırlayanın bacarıqsız olmasını göstərirdi.[1]
Çeşidləri
İçliyindən asılı olaraq Osetin piroqlarının müxtəlif adları olur.[2]
Əsas növləri:
Davondjin (осет. давонджын, дабонгун) —Limon yarpaqları ilə Osetin pendirli piroq
Kabuskadjin (осет. къабускаджын, къабускагун) — Doğranmış kələm və pendirli piroq
Kartofjin (осет. картофджын, картофгун) — Kartoflu və pendirli piroq
Nasdjin (осет. насджын, насгун) — Doğranmı yemişli piroq
Xabizdjin (осет. уæлибæх, хæбизджын, æхцин, цихтгун) — Yumru formada Osetin pendirli
Artadzıxon (осет. æртæдзыхон, сæфсат) — Üçbucaq formasında pendirli piroq
Fıdjin (осет. фыдджын, фидгун) —Doğranmış mal ətli piroq
Kadurdjin (осет. хъæдурджын, хъæдоргун) — Lobyalı piroq
Çaxaradjin (осет. цæхæраджын, дзæхæрагун) — Çuğundur və pendirli piroq
Kadındzjin (осет. хъæдындзджын, гъæдзиндзгун) — Yaşıl soğan və Osetin pendirli piroq
Zokodjin (осет. къозоджын, зокъоджын, къозогун) — Göbələkli piroq
Baldjin (осет. балджын, балгун) — Albalı içlikli piroq
Tarixi
Osetin piroqunun qədim tarixinə əsasən bayram və toy məclislərində stola üç piroq qoyulur ki, onun biri Tanrı üçün, digəri Günəş üçün, digəri isə Yer üçün olmalıdır. Ancaq yas mərasimlərində iki piroq qoyulur. Biri əskik olur ki, buda Günəşin şərəfinə qoyulan olur ki, oda dünyasını dəyişən adama ithaf olunur.[3]
Kaloriliyi
1 kq Osetin piroquna 300 qr xəmir və 700 qr içlik qoyulur.[4]
İnqridiyentlər | 100 qr da kalorililik |
---|---|
Mayalı xəmir | 274 |
Yağlı mayalı xəmir | 266 |
Pendir | 200-250 |
Кələm | 28 |
Lobya | 330 |
Göbələk | 25 |
Meyvə | 50-60 |
Mal əti | 194 |
Qoyun əti | 220 |
Toyuq filesi | 167 |
Qızıl balıq | 203 |
Bitki yağı | 884 |
Müasir dövrdə
Kafe və restoran persanalının fikrinə görə Osetin piroqları pizzaya bərabər hesab edilərək çox sifariş olunurş Bu piroqları bişirib və çatdırılmasını təşkil edən nəinki Osetiyada həm də Rusiyanın bir çox şəhərlərində, Ukraynada da bu cür sexlər fəaliyyət göstərir.O milli yemək kimi Yuneskonun mədəni irsinə daxil edilmişdir.[5][6]
Həmçinin bax
İstinadlar
- ↑ Абаев В. И. Краткий грамматический очерк осетинского языка
- ↑ Осетинские заимствования в русском языке
- ↑ «В отличие от первого варианта, [на траурной трапезе] отсутствует средний пирог, символизирующий „солнце“, а символы „земли“ и „бога“ остаются неизменными. В осетинской народной поэзии, связанной с похоронно-поминальной обрядностью, часто употребляется оборот „мæ хур бахуыссыд; мæ хур аныгъуылд / погасло моё солнце; закатилось моё солнце“. В этой же связи — осетинская паремия „Нæ дуне йыл баталынг / Покрылся мраком его мир“» // Вилен Уарзиати. О столике «фынг» и ритуальной пище осетин.
- ↑ Калорийность осетинских пирогов (рус.). pirogor.ru. pirogor.ru. Проверено 26 августа 2017.
- ↑ Осетинские пироги могут включить в список ЮНЕСКО благодаря школьнику
- ↑ ↑ http://gradus.pro/vos-miklassnik-iz-severnoj-osetii-dobivaetsya-vklyucheniya-osetinskih-pirogov-v-spisok-yunesko/