Zülfüqar Hacıbəyov: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
şablon fon rəngi
Teq: 2017 viki-mətn redaktoru
ümumi vikiləşdirmə
Sətir 35: Sətir 35:
}}
}}


'''Hacıbəyov Zülfüqar Əbdülhüseyn oğlu''' (tam adı: ''Hacıbəyov Zülfüqar Əbdülhüseyn oğlu''; {{comment|d.|doğum}} [[17 aprel]] [[1884]], [[Şuşa]], [[Şuşa qəzası]], [[Rusiya imperiyası]] – {{comment|ö.|ölüm}} [[30 sentyabr]] [[1950]], [[Bakı]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]) — bəstəkar, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1943), Azərbaycan Musiqili Komediya Teatrının banilərindən biri. O, Üzeyir Hacıbəyovun qardaşı və Niyazi Tağızadənin atası olmuşdur.
'''Hacıbəyov Zülfüqar Əbdülhüseyn oğlu''' (tam adı: ''Hacıbəyov Zülfüqar Əbdülhüseyn oğlu''; {{comment|d.|doğum}} [[17 aprel]] [[1884]], [[Şuşa]], [[Şuşa qəzası]], [[Rusiya imperiyası]] – {{comment|ö.|ölüm}} [[30 sentyabr]] [[1950]], [[Bakı]], [[Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası|Azərbaycan SSR]], [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]]) — [[Azərbaycan]] və [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|sovet]] bəstəkarı, [[Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimlərinin siyahısı|Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi]] (1943), [[Azərbaycan Dövlət Musiqili Teatrı|Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrı]]<nowiki/>nın banilərindən biri. O, [[Üzeyir Hacıbəyov]]<nowiki/>un qardaşı və [[Niyazi|Niyazi Tağızadə]]<nowiki/>nin atası olmuşdur.

== Həyatı ==
Zülfüqar Hacıbəyov 1884-cü il aprelin 17-də Şuşa şəhərində anadan olub. Zülfüqarın kiçik qardaşları Üzeyir və Ceyhunun sənətdə, milli baxışlarının formalaşmasında oynadığı "böyük qardaş" rolu haqda sənədlər, söhbətlər, xatirələr çoxdur. Bu barədə onun öz xatirələri də vardır. Professional Azərbaycan musiqisinin banisi Üzeyir Hacıbəyov, bəstəkar və dirijor Müslüm Maqomayev, səhnə ustaları Hüseynqulu Sarabski, Hüseyn Ərəblinski kimi sənətkarlar sırasında Zülfüqar Hacıbəylinin də məxsusi yeri vardır.
* Bəstəkar [[Üzeyir Hacıbəyov]]un qardaşıdır.
* Bəstəkar və dirijor [[Niyazi]]nin atasıdır.


== Bioqrafiya ==
Zülfüqar Hacıbəyov 17 aprel 1884-cü ildə [[Şuşa|Şuşa şəhəri]]<nowiki/>ndə anadan olub. Zülfüqar kiçik qardaşları [[Üzeyir Hacıbəyov]] və [[Ceyhun Hacıbəyli|Ceyhun Hacıbeyli]]<nowiki/>nin incəsənətdə formalaşmasında çox böyük rolu olmuşdur. Zülfüqar Hacıbəyovun təsir göstərdiyi digər sənətkarlar arasında [[Müslüm Maqomayev]], [[Hüseynqulu Sarabski]], [[Hüseyn Ərəblinski]] var. O, 30 sentyabr 1950-ci ildə [[Bakı|Bakı şəhəri]]<nowiki/>ndə vəfat etmişdir.
== Yaradıcılığı ==
== Yaradıcılığı ==
Zülfüqar Hacıbəyov ilk Azərbaycan operettası - "50 yaşında cavan"ın (1910) müəllifidir. Operetta Azərbaycan səhnəsində komediya janrının ilk nümunəsi sayılır. Mətni də, musiqisi də Zülfüqar Hacıbəyova məxsus olan əsər sadə və əyləncəli məzmuna malik üçpərdəli və dördşəkillidir.
Zülfüqar Hacıbəyov ilk [[Azərbaycan]] [[operetta]]<nowiki/>sı – "50 yaşında cavan"ın (1910) müəllifidir. Operetta Azərbaycan səhnəsində komediya janrının ilk nümunəsi sayılır. Həm mətni, həm də musiqisi Zülfüqar Hacıbəyov tərəfindən yazılan əsər sadə və əyləncəli məzmuna malik üçpərdəli və dördşəkillidir. Əsərin ilk tamaşası 1911-ci ilin aprel ayında [[Tbilisi|Tiflis şəhəri]]<nowiki/>nə Gürcü Zadəganları Teatrında olmuşdur. Sonralar operetta [[Bakı]]<nowiki/>da, [[Naxçıvan]]<nowiki/>da, [[İrəvan]]<nowiki/>da və [[Şuşa]]<nowiki/>da göstərilmişdir. Zülfüqar Hacıbəyovun əsərləri [[Azərbaycan musiqisi|Azərbaycanın musiqi sənəti]]<nowiki/>ndə mühüm rol oynamışdır. [[Azərbaycan bəstəkarlarının siyahısı|Azərbaycan bəstəkarları]]<nowiki/>nın yaradıcılığına yeni bir cərəyan gətirən "[[Aşıq Qərib (opera)|Aşıq Qərib]]" operasında xalq rəvayətindən istifadə olunmuşdur. O, 1917-ci ildə "[[Üç aşiq və ya Məlikməmməd]]" adlı fantastik süjetə malik bir operanın səhnəyə qoyulması üçün xüsusi geyimlər də hazırlatmışdır. Buna baxmayaraq, [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|sovet hökuməti]]<nowiki/>nin təzyiqi nəticəsində əsər tamaşaya qoyulmamışdır.


⚫
[[XX əsr]]<nowiki/>in birinci rübündə məşhurlaşan "Kənd qızı", "Çoban qız", "Əsgər nəğməsi" bəstəkarın ilk mahnıları sayılır. [[Azərbaycan klassik musiqisi]]<nowiki/>nin formalaşmasında da Zülfüqar Hacıbəyovun rolu böyükdür.
Əsərin ilk tamaşası 1911-ci ilin aprelində [[Tiflis]]də Gürcü Zadəganları Teatrında olmuşdur. Sonralar operetta [[Bakı]]da, [[Naxçıvan]]da, [[İrəvan]]da, [[Şuşa]]da göstərilmişdir. Zülfüqar Hacıbəyovun əsərləri Azərbaycanın musiqi sənətində mühüm rol oynamışdır. Azərbaycan bəstəkarlarının yaradıcılığına yeni bir cərəyan gətirən "Aşıq Qərib" operasında xalq rəvayətindən istifadə olunmuşdur.
O, 1917-ci ildə "Üç aşiq və ya Məlikməmməd" adlı fantastik süjetə malik bir operanın səhnəyə qoyulması üçün xüsusi geyimlər də hazırlatmışdır. Lakin, naməlum səbəblərdən nə o zaman, nə də sovet hakimiyyəti illərində bu əsər tamaşaya qoyulmadı.


⚫
O, 1932-ci ildə "Kölə qadınların rəqsi" adlı simfonik pyes bəstələmişdir. Bundan başqa, Zülfüqar Hacıbəyov bir sıra kantatalar da yaratmışdır. 1935-ci ildə oğlu – [[Niyazi]] ilə birlikdə [[Cəfər Cabbarlı]]<nowiki/>nın [[Almaz (pyes)|eyniadlı pyesi]] əsasında çəkilən ilk səsli Azərbaycan filminə – "[[Almaz (film, 1936)|Almaz]]"a musiqi yazmışdır. Zülfüqar Hacıbəyovun son əsəri 1950-ci ildə [[Zakir Bağırov]]<nowiki/>la birlikdə yazdığı kantata olub.<ref>[http://www.anl.az/down/meqale/azerbaycan/2012/avqust/257590.htm Bəstəkar Zülfüqar] </ref>
⚫
XX əsrin 20-ci, 30-cu illərinin məşhur mahnıları olan "Kənd qızı", "Çoban qız", "Əsgər nəğməsi" məhz ilk bəstəkar mahnıları sayılır. Klassik musiqinin yaradılmasında da Zülfüqar Hacıbəyovun zəhməti böyükdür.

⚫
O, 1932-ci ildə "Kölə qadınların rəqsi" adlı simfonik pyes bəstələmişdir. Bundan başqa, Zülfüqar Hacıbəyov bir sıra kantatalar da yaratmışdır. 1935-ci ildə oğlu, məşhur dirijor Niyazi ilə birlikdə Cəfər Cabbarlının eyniadlı pyesi əsasında çəkilən ilk səsli Azərbaycan filminə - "Almaz"a musiqi yazmışdır.

Zülfüqar Hacıbəyovun son əsəri 1950-ci ildə [[Zakir Bağırov]]la birlikdə yazdığı kantata olub. Elə həmin ilin sentyabrında Zülfüqar Hacıbəyov dünyasını dəyişir. Zülfüqar Hacıbəyovun əsərləri Azərbaycan musiqi sənətində yeni yaradıcılıq formalarının meydana gəlməsi prosesini sürətləndi. "Evli ikən subay", "11 yaşlı arvad və varlı" musiqili komediyaları və "Aşıq Qərib" operası Zülfüqar Hacıbəyova böyük şöhrət gətirdi.<ref>[http://www.anl.az/down/meqale/azerbaycan/2012/avqust/257590.htm Bəstəkar Zülfüqar] </ref>


== Əsərləri ==
== Əsərləri ==
Sətir 62: Sətir 54:


=== Operalar ===
=== Operalar ===
*"[[Aşıq Qərib (opera)|Aşıq Qərib]]" (1915)
*"[[Aşıq Qərib (opera)|Aşıq Qərib]]" (1915) – [[Aşıq Qərib|eyniadlı dastan]] əsasında. Librettosu [[Üzeyir Hacıbəyov]]<nowiki/>undur.
*"Nüşabə" - Nizaminin "[[İskəndərnamə]]" poeması və [[Abdulla Şaiq]]in librettosu əsasında, yarımçıq qalıb
*"[[Nüşabə (opera)|Nüşabə]]" – [[Nizami Gəncəvi|Nizami]]<nowiki/>nin "[[İskəndərnamə]]" poeması və [[Abdulla Şaiq]]in librettosu əsasında. Yarımçıq qalıb.
*"[[Üç aşiq və ya Məlikməmməd]]" - yarımçıq qalıb
*"[[Üç aşiq və ya Məlikməmməd]]" – yarımçıq qalıb.


=== Vokal əsərlər ===
=== Vokal əsərlər ===
*Nəğmələr: "Kəndçi qızı", "Çoban qızı", "Əsgər nəğməsi" və s.
*"Kəndçi qızı"
*"Çoban qızı"
*"Əsgər nəğməsi"
*"Azərbaycan" kantatası
*"Azərbaycan" kantatası


=== Digər əsərlər ===
=== Digər əsərlər ===
*"Kölə qadınların rəqsi" simfonik əsəri (1932) ona böyük şöhrət gətirir
*"Kölə qadınların rəqsi" (1932) – simfonik əsər
*Xalq Çalğı Alətləri Orkestri üçün "Cəngi" - [[Fikrət Əmirov]]la birgə
*"[[Cəngi rəqsi|Cəngi]]" – Xalq Çalğı Alətləri Orkestri üçün. [[Fikrət Əmirov]]<nowiki/>la birgə hazırlanıb.


== Filmoqrafiya ==
== Filmoqrafiya ==
#[[Almaz (film, 1936)]] (tammetrajlı bədii film) - Niyazi ilə birgə bu filmə musiqi yazmışdır
#[[Almaz (film, 1936)|Almaz]] (1936) – tammetrajlı bədii film. [[Niyazi]] ilə birgə film bəstəkarı.
#[[Üzeyir ömrü (film, 1981)]]
#[[Üzeyir ömrü (film, 1981)|Üzeyir ömrü]] (1981) – bioqrafik sənədli film. Zülfüqar Hacıbəyov rolunu [[Yaşar Nuri]] canlandırmışdır.
#[[Maestro Niyazi (film, 2007)]]
#[[Maestro Niyazi (film, 2007)|Maestro Niyazi]] (2007) –


== Nəsil ağacı ==
== Genealogiya ==
{{Hacıbəyovlar}}
{{Hacıbəyovlar}}


Sətir 90: Sətir 84:
*[http://www.composersunion.az/?i=36&id=111 Zülfüqar Hacıbəyov]
*[http://www.composersunion.az/?i=36&id=111 Zülfüqar Hacıbəyov]
*[http://milli.az/news/culture/108518.html Üzeyir və Zülfüqar Hacıbəyov qardaşları ilə bağlı maraqlı sənəd tapılıb]
*[http://milli.az/news/culture/108518.html Üzeyir və Zülfüqar Hacıbəyov qardaşları ilə bağlı maraqlı sənəd tapılıb]

== Həmçinin bax ==
* [[Aşıq Qərib (opera)]]
* [[Zülfüqar bəy Hacıbəyov (II)]]
{{Xarici istinadlar}}
{{Xarici istinadlar}}


13:18, 20 iyun 2018 tarixindəki versiya

Bu məqalə bəstəkar Zülfüqar Hacıbəyov haqqındadır. Digər mənalar üçün Zülfüqar bəy Hacıbəyov (dəqiqləşdirmə) səhifəsinə baxın.
Zülfüqar Hacıbəyov
Ümumi məlumatlar
Doğum tarixi 17 aprel 1884(1884-04-17)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 30 sentyabr 1950(1950-09-30) (66 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Vətəndaşlığı
Uşaqları
Atası Mirzə Əbdülhüseyn bəy Hacıbəyov[d]
Musiqiçi məlumatları
Fəaliyyəti bəstəkar
Fəaliyyət illəri 1910–1950
Janr opera
Mükafatları "Şərəf nişanı" ordeni
Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Hacıbəyov Zülfüqar Əbdülhüseyn oğlu (tam adı: Hacıbəyov Zülfüqar Əbdülhüseyn oğlu; d. 17 aprel 1884, Şuşa, Şuşa qəzası, Rusiya imperiyası – ö. 30 sentyabr 1950, Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ) — Azərbaycan və sovet bəstəkarı, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1943), Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrının banilərindən biri. O, Üzeyir Hacıbəyovun qardaşı və Niyazi Tağızadənin atası olmuşdur.

Bioqrafiya

Zülfüqar Hacıbəyov 17 aprel 1884-cü ildə Şuşa şəhərində anadan olub. Zülfüqar kiçik qardaşları Üzeyir Hacıbəyov və Ceyhun Hacıbeylinin incəsənətdə formalaşmasında çox böyük rolu olmuşdur. Zülfüqar Hacıbəyovun təsir göstərdiyi digər sənətkarlar arasında Müslüm Maqomayev, Hüseynqulu Sarabski, Hüseyn Ərəblinski var. O, 30 sentyabr 1950-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.

Yaradıcılığı

Zülfüqar Hacıbəyov ilk Azərbaycan operettası – "50 yaşında cavan"ın (1910) müəllifidir. Operetta Azərbaycan səhnəsində komediya janrının ilk nümunəsi sayılır. Həm mətni, həm də musiqisi Zülfüqar Hacıbəyov tərəfindən yazılan əsər sadə və əyləncəli məzmuna malik üçpərdəli və dördşəkillidir. Əsərin ilk tamaşası 1911-ci ilin aprel ayında Tiflis şəhərinə Gürcü Zadəganları Teatrında olmuşdur. Sonralar operetta Bakıda, Naxçıvanda, İrəvanda və Şuşada göstərilmişdir. Zülfüqar Hacıbəyovun əsərləri Azərbaycanın musiqi sənətində mühüm rol oynamışdır. Azərbaycan bəstəkarlarının yaradıcılığına yeni bir cərəyan gətirən "Aşıq Qərib" operasında xalq rəvayətindən istifadə olunmuşdur. O, 1917-ci ildə "Üç aşiq və ya Məlikməmməd" adlı fantastik süjetə malik bir operanın səhnəyə qoyulması üçün xüsusi geyimlər də hazırlatmışdır. Buna baxmayaraq, sovet hökumətinin təzyiqi nəticəsində əsər tamaşaya qoyulmamışdır.

XX əsrin birinci rübündə məşhurlaşan "Kənd qızı", "Çoban qız", "Əsgər nəğməsi" bəstəkarın ilk mahnıları sayılır. Azərbaycan klassik musiqisinin formalaşmasında da Zülfüqar Hacıbəyovun rolu böyükdür.

O, 1932-ci ildə "Kölə qadınların rəqsi" adlı simfonik pyes bəstələmişdir. Bundan başqa, Zülfüqar Hacıbəyov bir sıra kantatalar da yaratmışdır. 1935-ci ildə oğlu – Niyazi ilə birlikdə Cəfər Cabbarlının eyniadlı pyesi əsasında çəkilən ilk səsli Azərbaycan filminə – "Almaz"a musiqi yazmışdır. Zülfüqar Hacıbəyovun son əsəri 1950-ci ildə Zakir Bağırovla birlikdə yazdığı kantata olub.[1]

Əsərləri

Musiqili komediyalar

  • "Əlli yaşında cavan" (1909)
  • "On bir yaşlı arvad" (1911)
  • "Evliykən subay" (1911)

Operalar

Vokal əsərlər

  • "Kəndçi qızı"
  • "Çoban qızı"
  • "Əsgər nəğməsi"
  • "Azərbaycan" kantatası

Digər əsərlər

  • "Kölə qadınların rəqsi" (1932) – simfonik əsər
  • "Cəngi" – Xalq Çalğı Alətləri Orkestri üçün. Fikrət Əmirovla birgə hazırlanıb.

Filmoqrafiya

  1. Almaz (1936) – tammetrajlı bədii film. Niyazi ilə birgə film bəstəkarı.
  2. Üzeyir ömrü (1981) – bioqrafik sənədli film. Zülfüqar Hacıbəyov rolunu Yaşar Nuri canlandırmışdır.
  3. Maestro Niyazi (2007) –

Genealogiya

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hacıbəy
Hacıbəyov
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Əbdülhüseyn bəy
Hacıbəyov
(1842–1901)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
İsmayıl bəy
Hacıbəyov
(1879–1921)
 
 
 
Sayad
Hacıbəyova
(1872–1954)
 
Abuhəyat
Hacıbəyova
(1880–1951)
 
Zülfüqar
Hacıbəyov
(1884–1950)
 
Üzeyir
Hacıbəyov
(1885–1948)
 
 
Ceyhun
Hacıbəyov
(1891–1962)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Soltan
Hacıbəyov
(1919–1974)
 
 
Osman
Hacıbəyov
(1924–1979)
 
Camal
Paşayev
(1895–1953)
 
Niyazi
Tağızadə-
Hacıbəyov
(1912–1984)
 
Çingiz
Hacıbəyov
(1913–1971)
 
Ceyhun
Hacıbəyov
(1919–1941)
 
Timuçin
Hacıbəyov
(1921–1993)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
İsmayıl
Hacıbəyov
(1949–2006)
 
 
 
 
 
 
Cəmil
Paşayev
(1926–1978)


İstinadlar

  1. ↑ Bəstəkar Zülfüqar

Xarici keçidlər

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Zülfüqar_Hacıbəyov&oldid=4336075"