Çarekvəng monastırı: Redaktələr arasındakı fərq
| Sətir 21: | Sətir 21: | ||
== Abidənin Mahrasa məbədi olması ilə bağlı iddialar == |
== Abidənin Mahrasa məbədi olması ilə bağlı iddialar == |
||
İnternet səhifələrin məbədin adının "Mahrasa" olmağı ilə bağlı iddialara görə guya Strabonun "Coğrafiya" əsərində, "Albania" başlığında yazılanlar məhz bu məbədi nəzərdə tutur: |
|||
Abidənin adına əsaslanaraq demək olar ki, Mahrasa məbədi yarandığı ilkin mərhələdə göy cisimlərinə etiqad olunan müqəddəs yer kimi tanınmışdır. Hətta IV əsrin əvvəllərində [[Qafqaz Albaniyası]]nda xristianlığın yayılmasına baxmayaraq Mahrasa atəşpərəsliyin möhtəşəm məbədlərindən biri kimi fəaliyyət göstərmişdir. "Mahrasa" sözünün elmi təhlili də bu fikri təsdiq edir. |
|||
Belə ki, sözün kökü olan "mah" həm farsca, həm də türkcə "ay" deməkdir. "Rəsad" isə göy cisimləri müşahidə olunan yerə deyilir. |
|||
İki söz birləşməsindən "Mahrəsad" yaranır. Sözün sonunda gələn "d" səsi çətin ifadə olunduğuna görə məbəd "Mahrasa" adlandırılmışdır. |
|||
Azərbaycanın [[Gəncə]], Kəlbəcər və başqa ərazilərində də mahrasa adını daşıyan abidələrimiz vardır. Bu abidələrdə də aya sitayiş izləri, divar təsvirləri qeydə alınmışdır. |
|||
| ⚫ | ''"Heliusa (Günəşə), Zeusa (Göy, İldirim vs) və Selene (Ay) tanrı qəbul edirlər. Özəlliklə Ayı. Onun məbədi İberiya yaxınlığındadır. Dini rəhbər, ölkənin şahından sonra ikinci vəzifəli şəxsdir, o, müqəddəs torpaqlardan məsuldur. Müqəddəs torpaq əraziləri genişdir, əhalisi çoxdur. Məbəd qulları da bura aiddir. Onları dini qurbanlıq və kəhanət üçün istifadə edirlər."'' |
||
I əsrdə yaşamış yunan coğrafiyaşünası Strabon Albaniyanın dağlıq hissələrində möhtəşəm ay məbədlərinin tikilməsi haqqında geniş məlumat vermişdir. [[Strabon]]un verdiyi məlumata görə Ay məbədlərinin içərisi Ay İlahəsinə həsr olunmuş barlyeflərlə, divar rəsmləri ilə bəzədilmişdir. Həmin məbədlərin müxtəlif yerlərində Ayın, Günəşin təsvirləri həkk olunmuşdur. |
|||
Lakin, qeyd edilən əsərdə, konkret olaraq hansı məbəddən söhbət getmədiyi kimi, Gədəbəydəki bu məbədin adının "Mahrasa" olduğuna dair heç bir işarə yoxdur. Bundan başqa yerli əhalinin bu məbədin adına "Mahrasa" demədiyi müəyyənləşdirilmişdir. |
|||
Bu məbədlərin böyük torpaq sahələri olmuşdur. Burada çoxlu qullar, nökərlər işləmişdir. Ay məbədlərinə kahinlər rəhbərlik etmişlər. Baş kahin ölkənin ən nüfuzlu şəxslərindən sayılmışdır. Ay məbədləri Albaniyada xristianlığın yayıldığı zamana qədər fəaliyyət göstərmişdir. Tarixi məlumatlara görə İran şahı II Xosrovun yaxın qohumu Mehran 30 min ailə ilə birlikdə buraya gəlmiş, məbəddə yaşayan 12 nəfər kahini öldürmüş və məbədə sahib olmuşdur. [[Mehranilər]] xristianlığı qəbul etdikləri üçün bura sonradan rekonstruksiya olunaraq xristian kilsəsinə çevrilmişdir. Xristian kilsələrinin tikintisində yunan əsirlərindən də istifadə olunmuşdur. |
|||
Strabonun "Coğrafiya" əsərində Albaniyanın dini ilə bağlı hissə: |
|||
| ⚫ | ''"Heliusa (Günəşə), Zeusa (Göy, İldirim vs) və Selene (Ay) tanrı qəbul edirlər. Özəlliklə Ayı. Onun məbədi İberiya yaxınlığındadır. Dini rəhbər, ölkənin şahından sonra ikinci vəzifəli şəxsdir, o, müqəddəs torpaqlardan məsuldur. Müqəddəs torpaq əraziləri genişdir, əhalisi çoxdur. Məbəd qulları da bura aiddir. Onları dini qurbanlıq və kəhanət üçün istifadə edirlər."'' |
||
== Xarici keçidlər == |
== Xarici keçidlər == |
||
10:56, 3 iyul 2018 tarixindəki versiya
| Mahrasa məbədi | |
|---|---|
_g%C3%B6r%C3%BCnt%C3%BCs%C3%BC.jpg) | |
 | |
| 40°32′00″ şm. e. 45°53′08″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Şəhər | Gədəbəy |
| Yerləşir | Şəmkir çayının sahili |
| Tikilmə tarixi | XVII əsr |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Çarek Vəng — Gədəbəy rayonunda Şəmkir çayının sahilində yerləşən qədim alban məbədi.
Tarixi
Şəmkir çayı ətrafındakı şəhər xarabalığında müasir dövrə qədər salamat qalmış abidələrdən biri də Çarekvəng məbədidir.
Abidənin Mahrasa məbədi olması ilə bağlı iddialar
İnternet səhifələrin məbədin adının "Mahrasa" olmağı ilə bağlı iddialara görə guya Strabonun "Coğrafiya" əsərində, "Albania" başlığında yazılanlar məhz bu məbədi nəzərdə tutur:
"Heliusa (Günəşə), Zeusa (Göy, İldirim vs) və Selene (Ay) tanrı qəbul edirlər. Özəlliklə Ayı. Onun məbədi İberiya yaxınlığındadır. Dini rəhbər, ölkənin şahından sonra ikinci vəzifəli şəxsdir, o, müqəddəs torpaqlardan məsuldur. Müqəddəs torpaq əraziləri genişdir, əhalisi çoxdur. Məbəd qulları da bura aiddir. Onları dini qurbanlıq və kəhanət üçün istifadə edirlər."
Lakin, qeyd edilən əsərdə, konkret olaraq hansı məbəddən söhbət getmədiyi kimi, Gədəbəydəki bu məbədin adının "Mahrasa" olduğuna dair heç bir işarə yoxdur. Bundan başqa yerli əhalinin bu məbədin adına "Mahrasa" demədiyi müəyyənləşdirilmişdir.