Edmund Halley: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
Sətir 25: | Sətir 25: | ||
== Həyatı == |
== Həyatı == |
||
Edmund Halley [[ |
Edmund Halley [[1656]]-cı ildə Xaqqerston kəndində anadan olmuşdur. Müqəddəs Pavl adına məktəbdə oxumuşdur. [[1673]]-ci ildə təhsilini Kral Kollecində Oksfordda davam etdirmişdir. Cənub yarımkürəsindəki olan ulduzlar haqqında öyrənmək məqsədilə [[1673]]-cü ildə Müqəddəs Yelena adasına səfərə çıxır. |
||
[[1678]]-ci ildə İngiltərəyə qayıdaraq "Cənub göy haqqında kataloq"u çap etdirir. Bu kataloqda Cənub yarımkürəsindəki [[341]] ulduz haqqında informasiya var idi. Həmçinin Halley Nyutonun yaxın dostu olmuşdur. [[1703]]-cü ildə Oksford [[həndəsə]] kafedrasının rəhbəri olmuşdur.Qalley [[1715]]-ci ildə elmi məqaləsində sirli obyekt olan dumanlardan yazmışdır. [[1680]]-[[1682]]-ci illərdə iki işıqsaçan komet müşahidə edilmişdir. Halley [[1716]]-ci ildə söyləmişdir ki, bu komet [[1785]]-ci ildə yenidən görünəcəkdir. İohan Georg Paliç [[1758]]-ci il [[25 dekabr]]da bu kometi müşahidə etmişdir.Kometin yenidən qayıtmasının izah edən Qalley ilk dəfə olaraq [[İsaak Nyuton]]un [[Ümumdünya cazibə qanunu]]nun triumfal elmi izahını vermişdir. Ona görə də, bu kometa hal-hazırda Qalley quyruqulduzu və ya 1P adlanır. |
[[1678]]-ci ildə İngiltərəyə qayıdaraq "Cənub göy haqqında kataloq"u çap etdirir. Bu kataloqda Cənub yarımkürəsindəki [[341]] ulduz haqqında informasiya var idi. Həmçinin Halley Nyutonun yaxın dostu olmuşdur. [[1703]]-cü ildə Oksford [[həndəsə]] kafedrasının rəhbəri olmuşdur.Qalley [[1715]]-ci ildə elmi məqaləsində sirli obyekt olan dumanlardan yazmışdır. [[1680]]-[[1682]]-ci illərdə iki işıqsaçan komet müşahidə edilmişdir. Halley [[1716]]-ci ildə söyləmişdir ki, bu komet [[1785]]-ci ildə yenidən görünəcəkdir. İohan Georg Paliç [[1758]]-ci il [[25 dekabr]]da bu kometi müşahidə etmişdir.Kometin yenidən qayıtmasının izah edən Qalley ilk dəfə olaraq [[İsaak Nyuton]]un [[Ümumdünya cazibə qanunu]]nun triumfal elmi izahını vermişdir. Ona görə də, bu kometa hal-hazırda Qalley quyruqulduzu və ya 1P adlanır. |
17:04, 17 iyul 2018 versiyası
Edmund Halley | |
---|---|
ing. Edmond Halley | |
Doğum tarixi | 29 oktyabr (8 noyabr) 1656[1] |
Vəfat tarixi | 14 (25) yanvar 1742[2][3] (85 yaşında) |
Vəfat yeri |
|
Elm sahələri | Geofizika, meteorologiya, demoqrafiya, riyaziyyatçı, meteoroloq[d], fizik, astronomiya, astronom |
İş yeri | |
Təhsili |
|
Üzvlüyü |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Edmund Halley (ing. Edmund Halley, 8 noyabr 1656 – 25 yanvar 1742) – İngilis kral astronomu, riyaziyyatçısı, fiziki, demoqrafı, meteoroloqu və geofiziki. Edmund Halley din cəhətdən ateist olub.
Həyatı
Edmund Halley 1656-cı ildə Xaqqerston kəndində anadan olmuşdur. Müqəddəs Pavl adına məktəbdə oxumuşdur. 1673-ci ildə təhsilini Kral Kollecində Oksfordda davam etdirmişdir. Cənub yarımkürəsindəki olan ulduzlar haqqında öyrənmək məqsədilə 1673-cü ildə Müqəddəs Yelena adasına səfərə çıxır.
1678-ci ildə İngiltərəyə qayıdaraq "Cənub göy haqqında kataloq"u çap etdirir. Bu kataloqda Cənub yarımkürəsindəki 341 ulduz haqqında informasiya var idi. Həmçinin Halley Nyutonun yaxın dostu olmuşdur. 1703-cü ildə Oksford həndəsə kafedrasının rəhbəri olmuşdur.Qalley 1715-ci ildə elmi məqaləsində sirli obyekt olan dumanlardan yazmışdır. 1680-1682-ci illərdə iki işıqsaçan komet müşahidə edilmişdir. Halley 1716-ci ildə söyləmişdir ki, bu komet 1785-ci ildə yenidən görünəcəkdir. İohan Georg Paliç 1758-ci il 25 dekabrda bu kometi müşahidə etmişdir.Kometin yenidən qayıtmasının izah edən Qalley ilk dəfə olaraq İsaak Nyutonun Ümumdünya cazibə qanununun triumfal elmi izahını vermişdir. Ona görə də, bu kometa hal-hazırda Qalley quyruqulduzu və ya 1P adlanır.
Halley ilk dəfə göstərmişdir ki, dumanlar işıqsaçan kosmik obyektdir. Ona 1720-ci ildə Qrinviç rəssədxanasında rəhbərlik vəzifəsi verilmişdir. Paris Elmlər Akademiyasının üzvü seçilmişdir. 1721-ci ildə fotometrik paradoks ideyasını kəşf etmişdir. Edmund Halley 1742-ci ildə Qrinviç şəhərində vəfat etmişdir.
Şərəfinə verilən adlar
- Qalley quyruq ulduzu
- Ayda ”Qalley” krateri
- Marsda ”Qalley” krateri
- Antarktidada ”Qalley” elmi stansiyası
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Эдмунд Галлей и его исследования.
- M. Hoskin, Stukeley’s Cosmology and the Newtonian Origins of Olber’s Paradox, J. Hist. Astr., V.16, p. 77, 1985.
- Edmund Halley and Stellar Proper Motions
- Edmond Halley in MacTutor Archiv
- ↑ Oxford Dictionary of National Biography (ing.). / C. Matthew Oxford: OUP, 2004.
- ↑ Eggen O. J., Bell A. Edmond Halley // Encyclopædia Britannica (brit. ing.). Encyclopædia Britannica, Inc., 1768.
- ↑ Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- ↑ 4,0 4,1 Mathematics Genealogy Project (ing.). 1997.
- 8 noyabrda doğulanlar
- 1656-cı ildə doğulanlar
- 25 yanvarda vəfat edənlər
- 1742-ci ildə vəfat edənlər
- 85 yaşında vəfat edənlər
- Oksford Universitetinin məzunları
- London Kral Cəmiyyətinin üzvləri
- Əlifba sırasına görə alimlər
- Astronomlar
- Böyük Britaniya riyaziyyatçıları
- Böyük Britaniya astronomları
- Londonda doğulanlar
- Londonda vəfat edənlər