Kilibi xaqan: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 30: Sətir 30:
== Öncəki xaqanlar dövründə ==
== Öncəki xaqanlar dövründə ==


Aşina Simonun nə vaxt doğulduğu məlum deyil ancaq Aşina ailəsinə mənsub olduğu dəqiq bilinir. Atası [[Tuğruq Şad]] [[Yami xaqan]]ın əmisioğlu idi. [[Şibi xaqan]] və [[Çula xaqan]] onu çox sevməzdi. Çünki o türkdən çox soğda bənzəyirdi. Onların dövründə sərkərdə ola bilməmişdi. [[İllig xaqan]] onu imperatorla danışıq aparmağa göndərəndə imperator tərəfindən [[Heşun]] knyazı titulu ilə mükafatlandırılmışdı. Bütün bunlara baxmayaraq [[Şərqi Göytürk xaqanlığı]]nın zəiflədiyi dövrdə imperatora yox xaqana sadiq qalmışdı. İmperator onun sədaqətindən ruhlanaraq 23 iyul 630-cu ildə [[Xuayxuay]] knyazı titulu vermişdi.
583-cü ildə doğulub. Atası [[Tuğruq Şad]] [[Taspar xaqan]]ın oğlu idi.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.i-repository.net/il/cont/01/G0000171kenkyu/000/004/000004162.pdf?log=true&mid=2283&d=1532773483396|title=On the Genealogical Line of Türks’ Ashina Simo: The Royal Genealogy of the First Türkic Qaγanate and the Ordos Region during the Tang Period|last=Suzuki|first=Kosetsu|date=|website=The Toyo Gakuho|archive-url=|archive-date=|dead-url=|access-date=2018-07-28}}</ref> [[Şibi xaqan]] və [[Çula xaqan]] onu çox sevməzdi. Çünki o türkdən çox soğda bənzəyirdi. Onların dövründə sərkərdə ola bilməmişdi. [[İllig xaqan]] onu imperatorla danışıq aparmağa göndərəndə imperator tərəfindən [[Heşun]] knyazı titulu ilə mükafatlandırılmışdı. Bütün bunlara baxmayaraq [[Şərqi Göytürk xaqanlığı]]nın zəiflədiyi dövrdə imperatora yox xaqana sadiq qalmışdı. İmperator onun sədaqətindən ruhlanaraq 23 iyul 630-cu ildə [[Xuayxuay]] knyazı titulu vermişdi.


== Çin dövründə ==
== Çin dövründə ==
Sətir 53: Sətir 53:


== Mənbə ==
== Mənbə ==

Tan sülaləsi tarixi
* Tan sülaləsi tarixi
⚫
{{Göytürk xaqanları}}

== İstinadlar ==
⚫
<references />{{Göytürk xaqanları}}


[[Kateqoriya:Göytürk xaqanları]]
[[Kateqoriya:Göytürk xaqanları]]

10:32, 28 iyul 2018 tarixindəki versiya

Kilibi xaqan
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi
583(583-Şablondakı doğum və ya ölüm tarixində texniki yanlışlıq var!-00)
Vəfat tarixi 644
Vəfat yeri
Fəaliyyəti hərbi lider[d]
Atası Tuğruq Şad
Dini Tenqriçilik

Kilibi xaqan (Aşina Simo 阿史那思摩) - 630-cu ildə Tan sülaləsi tərəfindən xaqan olaraq vəzifələndirilmişdi. 639-cu ildəki Kürşad (Aşina Cieşeşuay) üsyanı imperatoru qorxutduğu üçün xaqanlığı yenidən qurmaq qərarına gəldi.

Öncəki xaqanlar dövründə

583-cü ildə doğulub. Atası Tuğruq Şad Taspar xaqanın oğlu idi.[1] Şibi xaqan və Çula xaqan onu çox sevməzdi. Çünki o türkdən çox soğda bənzəyirdi. Onların dövründə sərkərdə ola bilməmişdi. İllig xaqan onu imperatorla danışıq aparmağa göndərəndə imperator tərəfindən Heşun knyazı titulu ilə mükafatlandırılmışdı. Bütün bunlara baxmayaraq Şərqi Göytürk xaqanlığının zəiflədiyi dövrdə imperatora yox xaqana sadiq qalmışdı. İmperator onun sədaqətindən ruhlanaraq 23 iyul 630-cu ildə Xuayxuay knyazı titulu vermişdi.

Çin dövründə

Kilibi xaqan (俟力苾可汗)
Çin soyadı: Li (李)
Çin adı: Simo (思摩)
Çin titulu: Yiminişukilibi (乙彌泥孰俟力苾可汗)
Çin vəzifəsi: Xuayxuay knyazı (懷化王)

13 avqust 639-cu ildə Kürşad üsyanının yatırılmasından sonra Aşina Simoya Kilibi xan adı ilə xaqanlıq titulu verildi. Ona həm də imperiya soyadı olan Li soyadı da verildi. Beləliklə o imperiya ailəsindən sayılırdı. İmperator ona köməkçi olaraq Bağa xaqanın nəvəsi olan Aşina Çonqu Sol Müdrik Şahzadə təyin etdi. 641-ci ildə Seyanto xanlığının hökmdarı olan İncu xanın güclü hücumu qarşısında tab gətirməyərək Çinə qayıtdı. İncu xan imperatora göndərdiyi məktubda yazırdı:

Türklər xəyanətkardırlar və güvənilməməlidirlər. Onlar məğlub ediləndən sonra belə sizə zərər verməyə davam etdilər. Onları məğlub edəndən sonra qul edib Çinlilərə mükafat vermək yerinə onlara öz övladlarınız kimi davranırsınız. Buna baxmayaraq Aşina Cieşeşuay yenə də üsyan etdi. Onlar insana bənzəyir amma qurd kimi ürəkləri var, onlara insan kimi davranmayın. Mən istərdim kimi bütün Türkləri Çin üçün öldürüm.

Ölümü

645-ci ildə Türklər xaqanı tək qoyaraq Çinin dərinliklərinə köçdülər. Kilibi xaqan isə imperatorla birlikdə Koreyalılara qarşı müharibədə qolundan yaralandı. 16 aprel 647-ci ildə vəfat etdi, 18 may 647-ci ildə isə xaqan Çanqan şəhərində basdırıldı.

Mənbə

  • Tan sülaləsi tarixi

İstinadlar

  1. ↑ Suzuki, Kosetsu. "On the Genealogical Line of Türks' Ashina Simo: The Royal Genealogy of the First Türkic Qaγanate and the Ordos Region during the Tang Period" (PDF). The Toyo Gakuho. İstifadə tarixi: 2018-07-28.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Kilibi_xaqan&oldid=4369361"