Atoll: Redaktələr arasındakı fərq
Redaktənin izahı yoxdur |
Redaktənin izahı yoxdur |
||
| Sətir 1: | Sətir 1: | ||
| ⚫ | '''Atoll''' – tropiklərdə yayılmış daxili laqunu ensiz həlqəvi rif əhəngdaşı tirəsi şəklində (mərcan səddi) qapayan mərcan adası. Atoll adətən sualtı vulkanın zirvəsi üzərində inkişaf edir. Tirənin xarici yamacı çox dik (45°-60°) olur. Həlqənin daxilində adətən ləpədöyən bənd və çimərlik, qumlu dayazlıq, sualtı platonu dövrələyən laqun yerləşir. Atoll su səthindən bir neçə m hündürlüyə qalxır. Eni müxtəlif olub, 90 km-ə çatır. Atoll mərcanların, karbonat-su yosunlarının, mamırabənzərlərin həyat fəaliyyəti nəticəsində yaranır. Sinonim: '''Həlqəvi rif'''. Mərcanların əsasını adətən sualtı vulkanların əsası təşkil edir. Atollun hündürlüyü 7 m-ə qədər, diametri isə bir neçə km-dən 90 km-ə qədər ola bilər. Atollar [[Sakit okean|Sakit]] və [[Hind okeanı|Hind]] okeanlarında daha çoxdur. |
||
{{Elmi nəzəriyyə |
|||
|Adı = Atoll |
|||
|Şəkil = |
|||
|Şəkil miqyası = |
|||
|Şəkil məlumat = |
|||
|Şəkil2 = |
|||
|Şəkil miqyası2 = |
|||
|Şəkil məlumat2 = |
|||
|Müəllifi = |
|||
|Düsturu = |
|||
|Elm = Geologiya |
|||
|Yaranmış elm = |
|||
|Şüarı = |
|||
}} |
|||
| ⚫ | '''Atoll''' – tropiklərdə yayılmış daxili laqunu ensiz həlqəvi rif əhəngdaşı tirəsi şəklində (mərcan səddi) qapayan mərcan adası. Atoll adətən sualtı vulkanın zirvəsi üzərində inkişaf edir. Tirənin xarici yamacı çox dik (45°-60°) olur. Həlqənin daxilində adətən ləpədöyən bənd və çimərlik, qumlu dayazlıq, sualtı platonu dövrələyən laqun yerləşir. Atoll su səthindən bir neçə m hündürlüyə qalxır. Eni müxtəlif olub, 90 km-ə çatır. Atoll mərcanların, karbonat-su yosunlarının, mamırabənzərlərin həyat fəaliyyəti nəticəsində yaranır. Sinonim: '''Həlqəvi rif'''. |
||
'''Atoll''' - açıq [[dəniz]]də ([[okean]]da) dayaz laqunanu əhatə edən alçaq [[Mərcan adaları|mərcan adası]]. |
|||
Mərcanların əsasını adətən sualtı vulkanların əsası təşkil edir. Atollun hündürlüyü 7 m-ə qədər, diametri isə bir neçə km-dən 90 km-ə qədər ola bilər. Atollar [[Sakit okean|Sakit]] və [[Hind okeanı|Hind]] okeanlarında daha çoxdur. |
|||
== Atoll çöküntüləri == |
== Atoll çöküntüləri == |
||
Karbonatlı çökmələr kompleksi; bu kompleksə həlqəvi riflərin monolit çökmələri, xarici tərəfin kövrək çökmələri, habelə laqun çökmələri daxildir. |
Karbonatlı çökmələr kompleksi; bu kompleksə həlqəvi riflərin monolit çökmələri, xarici tərəfin kövrək çökmələri, habelə laqun çökmələri daxildir. |
||
== Şəkillər == |
|||
| ⚫ | |||
<gallery> |
<gallery> |
||
Şəkil:Nukuoro ISS013-E-28610.jpg|Mikroneziyada [[Nukuoro atollu|Nukuoro]] atollu |
Şəkil:Nukuoro ISS013-E-28610.jpg|Mikroneziyada [[Nukuoro atollu|Nukuoro]] atollu |
||
| Sətir 32: | Sətir 13: | ||
== Mənbə == |
== Mənbə == |
||
Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. |
* Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006, 679 səh. |
||
== Xarici keçidlər == |
|||
| ⚫ | |||
[[Kateqoriya: |
[[Kateqoriya:Atollar| ]] |
||
[[Kateqoriya:Mərcan adaları]] |
[[Kateqoriya:Mərcan adaları]] |
||
09:38, 14 sentyabr 2018 tarixindəki versiya
Atoll – tropiklərdə yayılmış daxili laqunu ensiz həlqəvi rif əhəngdaşı tirəsi şəklində (mərcan səddi) qapayan mərcan adası. Atoll adətən sualtı vulkanın zirvəsi üzərində inkişaf edir. Tirənin xarici yamacı çox dik (45°-60°) olur. Həlqənin daxilində adətən ləpədöyən bənd və çimərlik, qumlu dayazlıq, sualtı platonu dövrələyən laqun yerləşir. Atoll su səthindən bir neçə m hündürlüyə qalxır. Eni müxtəlif olub, 90 km-ə çatır. Atoll mərcanların, karbonat-su yosunlarının, mamırabənzərlərin həyat fəaliyyəti nəticəsində yaranır. Sinonim: Həlqəvi rif. Mərcanların əsasını adətən sualtı vulkanların əsası təşkil edir. Atollun hündürlüyü 7 m-ə qədər, diametri isə bir neçə km-dən 90 km-ə qədər ola bilər. Atollar Sakit və Hind okeanlarında daha çoxdur.
Atoll çöküntüləri
Karbonatlı çökmələr kompleksi; bu kompleksə həlqəvi riflərin monolit çökmələri, xarici tərəfin kövrək çökmələri, habelə laqun çökmələri daxildir.
Şəkillər
-
Mikroneziyada Nukuoro atollu -
Kvaceleyn atollunun xəritəsi -
Atollun əmələ gəlməsi ardıcıllığı: vulkanik ada, mərcan rifi, nüvə atollu, atoll -
Darvinə görə atollun yaranması
.gif)
Mənbə
- Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006, 679 səh.