Karbohidrogenlər: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Kateqoriya:Üzvi kimya əlavə olundu HotCat ilə
Sətir 17: Sətir 17:
Bunların ən sadə nümayəndəsi, metanda iki hidrogeni iki halogenlə əvəz etməklə alınan CH<sub>2</sub>Cl<sub>2</sub> [[dixlormetan]] və ya metilxloriddir.
Bunların ən sadə nümayəndəsi, metanda iki hidrogeni iki halogenlə əvəz etməklə alınan CH<sub>2</sub>Cl<sub>2</sub> [[dixlormetan]] və ya metilxloriddir.


Halogenlərin karbonlar yanında yerləşməsindən asılı olaraq, ikihalogenli birləşmələr bir neçə növ ola bilər: halogenləri bir karbon yanında olan birləşmələrə hemdihalogenidlər, qonşu karbonlarda yerləşən birləşmələrə α-dihalogenidlər, halogenləri bir-birindən uzaq karbonlarda yerləşən birləşmələrə β, γ və habelə dihalogenidlər deyirlər.
Halogenlərin karbonlar yanında yerləşməsindən asılı olaraq, ikihalogenli birləşmələr bir neçə növ ola bilər: halogenləri bir karbon yanında olan birləşmələrə hemdihalogenidlər, qonşu karbonlarda yerləşən birləşmələrə α-dihalogenidlər, halogenləri bir-birindən uzaq karbonlarda yerləşən birləşmələrə β, γ və habelə dihalogenidlər deyirlər.
==Karbohidrogenlərin oksidləşməsinə qarşı inhibitor==
Tərkibində kükürd, azot, oksiqen, hidroqen və karbon saxlayan kombinə təsirə malik inhibitordır.

=== Xassələri ===
Birləşmə 1-(3`-tietanil)-3-benziltiokarbamid kumil hidroperoksid ilə çox aşağı qatılıqlarda yüksək inhibitor xassələri göstərir. Antioksidantın belə yüksək inhibitor xassələri tietanil və tiokarbamid fragmentlərinin birgə olması və xüsusən də kompleksə hidroperoksid protonunun birləsməsi ilə izah etmək olar. Məhz bu amil alınmış inhibitorun antioksidləşdirici xassələrini kəskin yüksəldir.
=== Alınması ===
Kimyəvi quruluşuna və əldə edilən səmərəliyinə görə sintez edilən birləşməyə ən yaxını 3-tietanilizotiosianatın benzilaminlə etil spirti mühitində qarşılıqlı təsirindən alınan neft məhsullarının antioksidantı -1-(3`-tietanil)-3-benziltiokarbamiddir.
1-(3`-tietanil)-3-benziltiokarbamidin kumil hidroperoksidlə kompleksi üzvi kimyada məlum olan üsulla [2] 1-(3`-tietanil)-3-benziltiokarbamidin üzərinə az miqdarda kumil hidroperoksidi əlavə etməklə və alınan qarışığı otaq temperaturunda bir gün saxlamaqla alınır.
Alınan kompleks ağ kristallk maddə olub, asetonda, xlorbenzolda, toluolda, həmçinin sürtkü yağlarında və yanacaqlarda həll olunur.
=== Tətbiqi ===
Alınmış 1-(3`-tietanil)-3-benziltiokarbamidin kumil hidroperoksidlə kompleksi yüksək effektivli oksidləşmə inhibitoru olmaqla, karbohidroğenlərdə, həmçinin sürtkü yağlarında və yanacaqlarda istifadə edilə bilər.

== Mənbə ==
== Mənbə ==
# M.Mövsümzadə, P.Qurbanov "Üzvi kimya", Maarif-1983.
# M.Mövsümzadə, P.Qurbanov "Üzvi kimya", Maarif-1983.

09:23, 25 fevral 2019 versiyası

Üzvi Kimyada yalnız karbon və hidrogen atomlarından ibarət olan birləşmələr Karbohidrogenlər adlanır. Bir hidrogen atomu çıxarılmış karbohidrogenlərə Hidrokarbillər deyilir. Aromatik karbohidrogenlər, alkanlar, alkenlər, alkinlər, tsiklo-alkanlar və s. karbohidrogenlərin müxtəlif sinifləridirlər. Yerdə təbii şəkildə tapılan karbohidrogenlərin əksəriyyəti xam neftin tərkibində rast gəlinir. Hansı ki, burada parçalarına ayrılmış üzvi birləşmələr karbon və hidrogen bolluğu yaradır ki, bunlar da birləşdikdə sonsuz uzunluğa malik ola biləcəyi düşünülən zəncirlər əmələ gətirə bilirlər.

Törəmələr

Halogenli törəmələri

Karbohidrogenlərin molekulunda bir və ya bir neçə hidrogen atomunu halogenlərlə əvəz etdikdə alınan birləşmələrdir.

Növləri

Molekulda halogen atomunun sayına görə;

  1. Birhalogenli birləşmələr
  2. İkihalogenli birləşmələr
  3. Üçhalogenli birləşmələr ola bilər.

Qrupları

Radikallara görə 2 qrupa bölmək olar;

  1. Doymuş karbohidrogenlərin halogenli törəmələri
  2. Doymamış karbohidrogenlərin halogenli törəmələri.

Doymuş karbohidrogenlərin birhalogenli törəmələri

Doymuş karbohidrogenlərin molekulunda bir hidrogen, bir halogen (xlor, brom, yod, flüor) atomu ilə əvəz olunsa, birhalogenli birləşmələr: xloridlər, bromidlər və ya yodidlər alına bilər. Metanda CH4 bir hidrogen bir xlor ilə əvəz olunsa, metilxlorod və ya xlor metan CH3Cl alınar.

Doymuş karbohidrogenlərin ikihalogenli törəmələri

Bunların ən sadə nümayəndəsi, metanda iki hidrogeni iki halogenlə əvəz etməklə alınan CH2Cl2 dixlormetan və ya metilxloriddir.

Halogenlərin karbonlar yanında yerləşməsindən asılı olaraq, ikihalogenli birləşmələr bir neçə növ ola bilər: halogenləri bir karbon yanında olan birləşmələrə hemdihalogenidlər, qonşu karbonlarda yerləşən birləşmələrə α-dihalogenidlər, halogenləri bir-birindən uzaq karbonlarda yerləşən birləşmələrə β, γ və habelə dihalogenidlər deyirlər.

Karbohidrogenlərin oksidləşməsinə qarşı inhibitor

Tərkibində kükürd, azot, oksiqen, hidroqen və karbon saxlayan kombinə təsirə malik inhibitordır.

Xassələri

Birləşmə 1-(3`-tietanil)-3-benziltiokarbamid kumil hidroperoksid ilə çox aşağı qatılıqlarda yüksək inhibitor xassələri göstərir. Antioksidantın belə yüksək inhibitor xassələri tietanil və tiokarbamid fragmentlərinin birgə olması və xüsusən də kompleksə hidroperoksid protonunun birləsməsi ilə izah etmək olar. Məhz bu amil alınmış inhibitorun antioksidləşdirici xassələrini kəskin yüksəldir.

Alınması

Kimyəvi quruluşuna və əldə edilən səmərəliyinə görə sintez edilən birləşməyə ən yaxını 3-tietanilizotiosianatın benzilaminlə etil spirti mühitində qarşılıqlı təsirindən alınan neft məhsullarının antioksidantı -1-(3`-tietanil)-3-benziltiokarbamiddir. 1-(3`-tietanil)-3-benziltiokarbamidin kumil hidroperoksidlə kompleksi üzvi kimyada məlum olan üsulla [2] 1-(3`-tietanil)-3-benziltiokarbamidin üzərinə az miqdarda kumil hidroperoksidi əlavə etməklə və alınan qarışığı otaq temperaturunda bir gün saxlamaqla alınır. Alınan kompleks ağ kristallk maddə olub, asetonda, xlorbenzolda, toluolda, həmçinin sürtkü yağlarında və yanacaqlarda həll olunur.

Tətbiqi

Alınmış 1-(3`-tietanil)-3-benziltiokarbamidin kumil hidroperoksidlə kompleksi yüksək effektivli oksidləşmə inhibitoru olmaqla, karbohidroğenlərdə, həmçinin sürtkü yağlarında və yanacaqlarda istifadə edilə bilər.

Mənbə

  1. M.Mövsümzadə, P.Qurbanov "Üzvi kimya", Maarif-1983.