"Kanada" səhifəsinin versiyaları arasındakı fərqlər

|yerli_dildəki_adı = {{langDil-en|Canada}} <br /> {{langDil-fr|Canada}}

|milli_şüar = {{langDil-la|[[:en:A Mari Usque Ad Mare|A Mari Usque Ad Mare]]}} <br /> Dənizdən Dənizə qədər

Federal HökümətHökumət 1970-1980 illəri arasında “multikulturalizm siyasətini” rəsmi olaraq tətbiq etməyə başlamışdır. Kanada xalqının multikultural olması, yəni tək bir xalqdan deyil, ingilis və fransız dilli immiqrantlardan və azsaylı xalqlardan ibarət olduğu “Kanada Multikulturalizm Aktında” (1988) və Kanada konstitutsiyasında əksini tapmıştdır. Bunlara görə, dövlətin iki rəsmi dili vardır: ingilis və fransız dili. Fransız dili muxtar vilayət olan Kvebekin rəsmi dilidir. Dövlət rəsmi olaraq iki dilli (bilingualism) olsa da, iki rəsmi mədəniyyəti (biculturalism) yoxdur. Çünki burada ingilis və fransızlardan başqa yerli xalqların da özünü idarə, siyasi təmsil, ana dili ilə əlaqəli hüquqları və ənənəvi iqtisadi strukturlarını qoruyub saxlamaq haqları təmin edilir. Kanada multikulturalizmi etnik azlıqlara geniş hüquqlar verir. Bu mənada azsaylı dini-etnik qrup olan “Hutteritlər” i misal göstərmək olar. Bu qəbilədə şəxsi mülkiyyətə önəm verilmədiyindən kollektiv mülkiyyət ənənəsi hələ də qorunmaqdadır. İdeoloji sahədə “Hutterit Kilsəsi” öz icması üzərində böyük təsir gücünü saxlamaqdadır. Qəbilə üzvlərindən hər hansı biri dini qanun qaydalarına riayət etmədikdə kilsə tərəfindən cəzalandırılır. Kilsə onu qəbilədən uzaqlaşdırır və ortaq mülkiyyətdəki payından tam məhrum edir. Hutterit Kilsəsi bu cəza tədbirləri bu etnik-dini qrupun üzvləri tərəfindən anlamlı şəkildə qəbul edilir. Belə ki, kilsə bu mövqedən uzaqlaşsa “Hutteritlər”in birliyi dağıla bilər. “Hutteritlər” etnik-dini qrupundan uzaqlaşdırılanlar və mülkiyyətindən məhrum edilənlərin bir çoxu Kanada Federal məhkəməsinə müraciət etmişlər. Lakin əksər hallarda federal məhkəmə bu icmadan qovulanların kompensasiya tələblərini təmin etməmiş və “Hutteritlər” icmasının haqlarını müdafiə etmişdir. Məhz bu yanaşma kollektiv haqlara əsaslanan Kanada multikulturalizminin özünəməxsusluğunu göstərən bir misal olaraq diqqətə çatdırıla bilər.

Bəs bu siyasət “daxili millətlərə” necə təsir edəcəkdir? Kanadada əsasən iki daxili millət mövcuddur. Bunlardan birincisi ingilis dilində danışan Anglofonlar, digəri isə fransız dilində danışan Frankofonlardır. Anglofonlar ölkə əhalisinin təxminən yarısından çoxunu, Frankofonlar isə əhalinin üçdə birini meydana gətirir. Bunlardan başqa azlıqlar isə “daxili millətin” kiçik hissəsindən ibarət olan yerli xalqlardır. Kanadalı olma Kanadada milli azlıqlar kontekstində bir identifikasiya olduğu halda; kanadalılıq ölkəyə imiqrasiya edən qrupların mədəni irslərini itirmə bahasına gizli bir inteqrasiya istiqamətində yürüdülən multikulturalizm siyasətidir. Kanadada 1996-cı ildə əhalinin 86%-nin sadəcə ingilis və fransız ana dilinə sahib olduğunu, ancaq 1, 7%-nin bu iki dildən heç birində danışmadığı təsbit edilmişdir. Bu kontekstdə Evelin Kallen belə demişdir: “Kanada çoxmillətli cəmiyyət olduğu kimi çoxdilli bir cəmiyyət halına gəlmək məcburiyyətindədir. Ölkəyə köç edən bütün fərdlər sahib olduqları ana dillərini danışa bilməli və eyni zamanda Kanada hökuməti buraya immiqrasiya edənlərin özünəməxsus mədəniyyətlərini yaşaya bilmələri və ana dillərindən istifadə etmə imkanlarını təmin etməlidir.” Dövlət miqrantlara öz dillərini, mədəniyətlərini, adətlərini və dinlərini qoruma imkanı tanımalıdır. Amma Kallennin çoxdilli və çoxmədəniyyətli cəmiyyətə dair təklifində bəzi əksikliklərəskikliklər vardır. İmmiqrasiya edən bir fərdin və ya qrupun başqa bir etnik azlıqla qarşılaşması durumunda nə olacaqdır? 1996-cı ildə gerçəkləşdirilən bir tətqiqata görə əhalinin 36%-nin etnik mənşə yönündən evliliklər vasitəsi ilə qarışdığı və bu halda etnik mənşə anlayışının müxtəlifləşdiyi görülmüşdür.