Arizona

Arizona ing. Arizona
Ştat
Bayraq Gerb
Təxəllüsü: Böyük kanyonun ştatı Mis ştatı
Şüarı: Allah zənginləşdirir
Himni: The Arizona March Song və Arizona
ABŞ xəritəsində Arizona
Rəsmi dil	İngilis dili
Danışılan dillər	İngilis dili (74.1%) İspan dili (19.5%) Navaho dili (1.9%) Digər dillər (4.5%)
Paytaxtı (və ən iri şəhəri)	Finiks
Ən iri metropoliteni	Finiks Metropoliten Ərazisi
Ərazisi	6-cı (ABŞ üzrə)
• Ümumi	113,990 mil² (295,234 km2)
• Eni	310 mil (500 km)
• Uzunluğu	400 mil (645 km)
• % su	0.35
• En dairəsi	31°  20′ Ş - 37° Ş
• Uzunluq dairəsi	109°  03′ Q - 114°  49′ Q
Əhalisi	14-cü (ABŞ üzrə)
• Ümumi	6,828,065 (2015)
• Sıxlıq	57/mil²  (22/km2) 33-cü (ABŞ üzrə)
Yüksəklik
• Maksimal yüksəklik	Hamfris Piki 12,637 ft (3852 m)
• Orta yüksəklik	4,100 ft  (1250 m)
• Minimal yüksəklik	Kolorado çayı 72 ft (22 m)
Ştatlıqdan Əvvəl	Arizona Ərazisi
İttifaqa qəbul	14 fevral, 1912 (48-ci)
Qubernator	Daq Dyusi (R)
Leytenant-qubernator	Mişel Reyqan (R)
Qanunverici hakimiyyət	Ştat Qanunverici Hakimiyyəti
• Yuxarı Palata	Senat
• Aşağı Palata	Nümayəndələr Palatası
ABŞ Senatorları	Vacant Ceff Fleyk (R)
ABŞ Palata nümayəndələri	5 Respublikaçı 4 Demokrat (siyahı)
Saat qurşağı
• Ştatın əsas hissəsi	Dağ UTC-7 (Yay vaxtı tətbiq olunmur)
• Navaho-Neyşn	Dağ UTC-7/-6
ISO 3166	US-AZ
Abbreviatura	AZ
Rəsmi saytı	az.gov

Arizona — Amerika Birləşmiş Ştatlarının 48-ci ştatıdır. Paytaxtı və ən iri şəhəri Finiksdir.

Arizona (i / ɛrɪzoʊnə /; / ærɪzoʊnə /) (Navajo: Hoozdo Hahoodzo; O'odham: Ali Sonak) Amerika Birləşmiş Ştatlarının cənub-qərb bölgəsində bir ştatdır. O, həmçinin The Western Amerika Birləşmiş Ştatlarının və Mountain West dövlətlərin hissəsidir. Bu altıncı ən böyük və 50 dövlətlərin the15th ən gur deyil. Itscapital və ən böyük şəhər Finiks edir. Arizona Four Corners dövlətlərindən biridir. Bu New Mexico, Utah, Nevada, California, Meksika və Colorado cənub-qərb küncündə ilə ortaq bir nöqtəsi ilə həmsərhəddir. Meksika ilə Arizona sərhəd Sonora və Baja California Meksika dövlətlərin şimal sərhədində, 389 mil (626 km) uzun.

İqlim

Quru hava Arizonanın xarakterik xüsusiyyətidir. Şimaldakı dağlar və cənubda çöl sahələri arasında hava şəraiti kəskin şəkildə dəyişir. Ən aşağı temperatur -40 ° C, ən yüksək temperatur isə 53 ° C təşkil edir. Yanvar ayında orta temperatura 5 ° C, iyunda isə 27 ° C. Yağışların illik ümumilikdə ortalama 33 sm3-dir. Çöl sahələrində bu dəyər 8 sm-ə qədər azalır

Mədəniyyət

Arizonada Phoenix Symphony Orkestr, Tucson Symphony Orkestr və Flagstaff Symphony Orkestr kimi bir çox böyük orkestralar var. Bununla yanaşı əyalətdə çoxlu sayda teatr qrupları da mövcuddur ki, bunlardan bəziləri İspan dilində fəaliyyət göstərir. Əyalətdə klassik, müasir və etnik rəqslərə daha çox yer verilir.

Arizona muzeylərində, onun mədəni irsi, tarixi, sənəti və əyalətin qərbiylə əlaqədar məlumatlar əks etdirilir. Əyalətin böyük muzeylərindən bəzilərini; Phoenix Art Museum, The Tucson Museum of Art, the Museum of Northern Arizona və Heard Museum of Anthropology and Primitive Artdır qeyd etmək olar.

Arizonada qırmızıdərili qəbilələrin də (Apache, Hopi, və Navajo qəbilələri kimi) yaşadıqları bölgələr var. Bu bölgələrin bir qisiminin muzeylərində qırmızıdərililərin mədəniyyətiylə bağlı nümunələr də nümayiş etdirilir.

İstirahət

Arizonada iyirmi adət mesire yeri, yeddi meşəlik bölgə, 21 əyalət parkı vardır. Grand Canyon National Park, Amerikanın ən məşhur parklarından biridir və hər il dörd milyon adam Grand Canyonu görməyə gəlir. Əyalətin digər məşhur məkanları isə, Coronado National Memorial, Painted Rocks State Historic Park, Tombstone Courthouse State Historic Park və Petrified Forest National Parkdır. Əyalət, balıqçılar, düşərgəçilər, ovçular və turistlərin yanında tarix, geologiya və arxeologiya araşdırmaçıları üçün də maraqlı bir yerdir.

İrqi tərkibi

Arizonada əhalinin irqi quruluşu aşağıdakı kimidir:

1. 63.8% Ağ
2. 25.3% Ispanmənşəlli
3. 5% Qırmızıdərili
4. 3.1% Qara
5. 1.8% Uzaq şərqli
6. 2.9% Mələz

Universitetlər

3 universiteti vardır:

1. Arizona Dövlət Universiteti
2. Arizona Universiteti
3. Şimali Arizona Universiteti