Geosinklinal: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 7: Sətir 7:
* {{Kitab3|müəllif=|başlıq=Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti|yer=Bakı|nəşriyyat=Nafta-Press|il=2006|səhifələr=679}}
* {{Kitab3|müəllif=|başlıq=Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti|yer=Bakı|nəşriyyat=Nafta-Press|il=2006|səhifələr=679}}
{{Geologiya-qaralama}}
{{Geologiya-qaralama}}
[[Kateqoriya:Geologiya]]
[[Kateqoriya:Geologiya terminləri]]
[[Kateqoriya:Elm]]
[[Kateqoriya:Elm]]

22:11, 27 aprel 2019 versiyası

   Şablon:Elmi nəzəriyyə Geosinklinal - tektonikanın ən mühüm anlayışlarından olub, yer qabığının nisbətən mütəhərrik və sabit vilayətlərinin bir-birinə qarşı qoyulması nəticəsində meydana çıxmışdır. Geosinklinal haqqında təlimin əsasları kimi bu termin yüksək mütəhərrik, geodinamik gərginliyin təzadlı dəyişməsi, çöküntülərin böyük qalınlığı (10-25 km), yer qabığının əhəmiyyətli dərəcədə parçalanması və yüksək keçiriciliyi, aktiv maqmatizm və metamorfizmlə səciyyələnən zona kimi başa düşülür;  geosinklinal inkişafı  ilə sıx bağlı olan yer qabığının  xətti uzanmış, qövs­vari  və ya mozaik qurulmuşlu zonalarıdır; inkişafın başlanğıc mərhələsində geosinklinal gömülmənin üstünlüyü (geosinklinal mərhələnin özü) və dəniz şəraitləri ilə, yekun mərhələsində isə qalxmaların (orogen mərhələ) və dağ­əmə­ləgəlmənin üstünlüyü ilə səciyyələnir; həmçinin fiziki halı intensiv qırışıqəmələgətirmə proseslərinə şə­rait yaradan plastik zonalar­dır. Geosinklinal yer qabığı və üst mantiyanın quruluşu və qalınlığı xeyli dəyişkən olub kəskin qravitasion anomaliyalar və xətti anomaliyalı maqnit sahələri ilə səciyyçələnir. Müasir (və çox güman, qədim) geosinklinal yük­sək seysmikliklə fərqlənir. Geosinklinal nəzəriyyəsinin müasir tektonikaya böyük təsiri çoxsaylı terminlərin olmasında da özünü göstərir. Bu terminlərdən başlıcaları bunlardır: Geosinklinal sistem, Geosinklinal vilayət, Geosinklinal mütəhərrik qurşaq. 


Mənbə

  • Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press. 2006. 679.