Raziyə Şabani: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Orartu (müzakirə | töhfələr)
Səhifənin məzmunu '{{sil|}}' yazısı ilə dəyişdirildi
Teq: Dəyişdirildi
k Orartu tərəfindən edilmiş redaktələr geri qaytarılaraq Rəcəb Həsənbəyov tərəfindən yaradılan sonuncu versiya bərpa olundu.
Teq: Geri qaytarma
Sətir 1: Sətir 1:
{{Siyasətçi
{{sil|}}
|Adı = Raziyə Qulami Şabani
|Orijinal adı = {{dil-az2|راضیه غلامی شعبانی}}
|Şəkil = Raziyə Qulami Şabani.png
|Şəkil miqyası =
|Şəkil məlumat =
|İlk adı =
|Doğum tarixi = {{doğum tarixi|1925|04|21}}
|Doğum yeri = [[Təbriz]], [[Şərqi Azərbaycan ostanı]]
|Vəfatı = {{vəfat tarixi|2013|01|28}}
|Vəfat yeri = [[Köln]], [[Almaniya]]
|Vəfat səbəbi =
|Atası =
|Anası =
|Həyat yoldaşı = Rza İbrahimzadə
|Uşaqları =
|Peşəsi =
|Vətəndaşlıq = {{GER}}
|Milliyət =
|İxtisası =
|Təhsili =
|Fəaliyyəti =
|Fəaliyyət illəri =
|Partiyalılığı = [[Azərbaycan Demokrat Firqəsi]] <br/> [[Tudə Partiyası]]
|Mükafatları =
|Sayt =
|İmzası =
}}

'''Raziyə Qulami Şabani''' (21 aprel [[1925]], [[Təbriz]] - 28 yanvar [[2013]],[[Köln]] [[Almaniya]]) - Azərbaycanlı siyasətçi və aktivist. [[Azərbaycan Demokrat Firqəsi]] və [[İran Tudə Partiyası]]nın üzvlərindən olan Raziyə Şabani [[İran]] tarixində ilk qadın siyasi məhbus sayılır.

== Həyatı və fəaliyyəti ==
Raziyə Şabani 21 aprel [[1925]]-ci ildə [[Təbriz]] şəhərində anadan olub. Gələcək həyat yoldaşı [[Tudə Partiyası]]nın fəalı Rza İbrahimzadə ilə tanış olduqdan sonra siyasi fəaliyyətə başlayır. Sonradan o özü də Tudə Partiyasının üzvü olur<ref name=":1">{{cite web
|url = https://www.gunaz.tv/az/xeberler/arxiv/azerbaycan-demokrat-firqesinin-gorkemli-uzvu-raziye-sebani-ibrahimzade-87-yasinda-vefat-edib-22152
|archiveurl = https://web.archive.org/web/20190214082323/https://www.gunaz.tv/az/xeberler/arxiv/azerbaycan-demokrat-firqesinin-gorkemli-uzvu-raziye-sebani-ibrahimzade-87-yasinda-vefat-edib-22152
|archivedate = 14 fevral 2019
|title = Azərbaycan Demokrat Firqəsinin görkəmli üzvü Raziyə Şəbani İbrahimzadə 87 yaşında vəfat edib
|author = N.S
|date = 30 yanvar 2013
|work =
|publisher = gunaz.tv
|accessdate =
|language =
}}</ref>. Öz yazdıqlarına görə, o Tudə Partiyası və onun rəhbərliyi ilə problemlər yaşayırdı və Azərbaycan xalqının qiyamına şahid olunca, onlara qatılmışdı. [[Azərbaycan Demokrat Firqəsi]]<nowiki/>nə üzv olduqdan sonra [[Azərbaycan Milli Hökuməti]]<nowiki/>nin fəallarından olur. O günlərdə, 20 yaşında gənc bir qız olan Raziyə xanım əyninə hərbi forma geyərək belində Kolt tapançası gəzdirirdi<ref>{{cite web
|url = https://www.tribunezamaneh.com/archives/12959
|archiveurl = https://web.archive.org/web/20190214140559/https://www.tribunezamaneh.com/archives/12959
|archivedate = 14 fevral 2019
|title = یاد و خاطره ی راضیه غلامی شعبانی گرامی! {{dil-az|}}Raziyə Qulami Şabanini unutmayın.
|author =
|date =
|work =
|publisher = tribunezamaneh.com
|accessdate =
|language = {{dil-fa|}}
}}</ref>. Azərbaycan Milli Hökümətinin süqutundan iki ay sonra [[1947]]-ci ilin fevralında [[Tehran]]<nowiki/>da [[Pəhləvilər|Pəhləvi]] rejiminin məmurları tərəfindən həbs edilir. Həbs olunduğu zaman hamilə olur. Bir müddət Tehranda saxlanıldıqdan sonra Təbrizə köçürülür. Hökm oxunduqda isə artıq oğlu dünyaya gəlmişdi. 6 illik həbsindən sonra bir müddət ölkədə qaldıqdan sonra [[1955]]-ci ildə [[Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı|SSRİ]] ərazisinə keçir burada o çoxdan mühacirətdə olan həyat yoldaşına qovuşur. [[1979]]-cu ildə baş vermiş İslam inqilabından sonra İrana geri dönür. 8 il də orada yaşadıqdan sonra Azərbaycana keçdikdən sonra [[Almaniya]]<nowiki/>ya mühacirət edir. Mühacirətdə olduğu dövrdə öz xatirələrini qələmə alıb kitab nəşr etdirir.<ref>{{cite web
|url = http://www.bbc.com/persian/iran/2013/01/130129_l44_ebrahimzadeh_raziye_death.shtml
|archiveurl = https://web.archive.org/save/http://www.bbc.com/persian/iran/2013/01/130129_l44_ebrahimzadeh_raziye_death.shtml
|archivedate = 15 fevral 2019
|title = راضیه ابراهیم زاده؛ فراز و فرود هفتاد سال زندگی سیاسی
|author =
|date = 29 yanvar 2013
|work =
|publisher = bbc.com
|accessdate =
|language = {{dil-fa|}}
}}</ref>

== Xatirələri ==
Mühacirətdə olduğu zaman yazdığı kitabında öz xatirələrinə də yer vermişdir. Xatirələrində [[1947]]-ci ildə həbs edilməsi ilə bağlı yazırdı:<ref name=":1" /><ref>{{cite web
|url = https://baxh.wordpress.com/2013/02/08/1945-46-ci-ill%C9%99rd%C9%99-az%C9%99rbaycan-demokrat-firq%C9%99sinin-uzvu-olmus-raziy%C9%99-s%C9%99bani-ibrahimzad%C9%99/
|archiveurl = https://web.archive.org/web/20190214082523/https://baxh.wordpress.com/2013/02/08/1945-46-ci-ill%C9%99rd%C9%99-az%C9%99rbaycan-demokrat-firq%C9%99sinin-uzvu-olmus-raziy%C9%99-s%C9%99bani-ibrahimzad%C9%99/
|archivedate = 14 fevral 2019
|title = 1945-46-cı illərdə Azərbaycan Demokrat Firqəsinin üzvü olmuş Raziyə Şəbani İbrahimzadə
|author = Tural Elçin
|date = 8 fevral 2013
|work =
|publisher = baxh.wordpress.com
|accessdate =
|language =
}}</ref>
{{sitat|Mən o vaxt Tehran şəhərində idim. Azərbaycana hücum etdikləri və xalqı qırıb öldürdüklərində gizlənməyə məcbur qaldım. Ancaq sonra tutularaq 1947 fevralında iki aylıq uşağım qarnımda ikən zindana göndərildim. O zamanlar, qadınlara məxsus zindan yox idi. General Rəzmaranın binalarından birini icarə edib, zindana çevirmişdilər. Daha sonralar, məni Tehrandan Azərbaycandakı Ordu Prokurorluğuna təslim etdilər. Birinci hərbi məhkəməyə aparıldığım zaman oğlum 12 günlük idi.}}

== Ölümü ==
Raziyə Şabani İbrahimzadə yanvarın 28-də mühacirətdə yaşadığı [[Almaniya]]<nowiki/>nın [[Köln]] şəhərində 87 yaşında dünyasını dəyişib.<ref>{{cite web
|url = https://www.citytomb.com/biographies/Razieh_Gholami_Shabani/fa
|archiveurl = https://web.archive.org/web/20190214083817/https://www.citytomb.com/biographies/Razieh_Gholami_Shabani/fa
|archivedate = 14 fevral 2019
|title = راضیه غلامی شعبانی
|author =
|date =
|work =
|publisher = citytomb.com
|accessdate =
|language = {{dil-fa|}}
}}</ref>

== Həmçinin bax ==
*[[Azərbaycan Demokrat Firqəsi]]
*[[İran Tudə Partiyası]]

== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}


[[Kateqoriya:Təbrizdə doğulanlar]]
[[Kateqoriya:Almaniya azərbaycanlıları]]
[[Kateqoriya:Aktivistlər]]

19:28, 12 iyul 2019 tarixindəki versiya

Raziyə Şabani
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 21 aprel 1925(1925-04-21)
Doğum yeri
Vəfat tarixi 28 yanvar 2013(2013-01-28) (87 yaşında)
Vəfat yeri
Partiya
Fəaliyyəti siyasətçi

Raziyə Qulami Şabani (21 aprel 1925, Təbriz - 28 yanvar 2013,Köln Almaniya) - Azərbaycanlı siyasətçi və aktivist. Azərbaycan Demokrat Firqəsiİran Tudə Partiyasının üzvlərindən olan Raziyə Şabani İran tarixində ilk qadın siyasi məhbus sayılır.

Həyatı və fəaliyyəti

Raziyə Şabani 21 aprel 1925-ci ildə Təbriz şəhərində anadan olub. Gələcək həyat yoldaşı Tudə Partiyasının fəalı Rza İbrahimzadə ilə tanış olduqdan sonra siyasi fəaliyyətə başlayır. Sonradan o özü də Tudə Partiyasının üzvü olur[1]. Öz yazdıqlarına görə, o Tudə Partiyası və onun rəhbərliyi ilə problemlər yaşayırdı və Azərbaycan xalqının qiyamına şahid olunca, onlara qatılmışdı. Azərbaycan Demokrat Firqəsinə üzv olduqdan sonra Azərbaycan Milli Hökumətinin fəallarından olur. O günlərdə, 20 yaşında gənc bir qız olan Raziyə xanım əyninə hərbi forma geyərək belində Kolt tapançası gəzdirirdi[2]. Azərbaycan Milli Hökümətinin süqutundan iki ay sonra 1947-ci ilin fevralında Tehranda Pəhləvi rejiminin məmurları tərəfindən həbs edilir. Həbs olunduğu zaman hamilə olur. Bir müddət Tehranda saxlanıldıqdan sonra Təbrizə köçürülür. Hökm oxunduqda isə artıq oğlu dünyaya gəlmişdi. 6 illik həbsindən sonra bir müddət ölkədə qaldıqdan sonra 1955-ci ildə SSRİ ərazisinə keçir burada o çoxdan mühacirətdə olan həyat yoldaşına qovuşur. 1979-cu ildə baş vermiş İslam inqilabından sonra İrana geri dönür. 8 il də orada yaşadıqdan sonra Azərbaycana keçdikdən sonra Almaniyaya mühacirət edir. Mühacirətdə olduğu dövrdə öz xatirələrini qələmə alıb kitab nəşr etdirir.[3]

Xatirələri

Mühacirətdə olduğu zaman yazdığı kitabında öz xatirələrinə də yer vermişdir. Xatirələrində 1947-ci ildə həbs edilməsi ilə bağlı yazırdı:[1][4]

" Mən o vaxt Tehran şəhərində idim. Azərbaycana hücum etdikləri və xalqı qırıb öldürdüklərində gizlənməyə məcbur qaldım. Ancaq sonra tutularaq 1947 fevralında iki aylıq uşağım qarnımda ikən zindana göndərildim. O zamanlar, qadınlara məxsus zindan yox idi. General Rəzmaranın binalarından birini icarə edib, zindana çevirmişdilər. Daha sonralar, məni Tehrandan Azərbaycandakı Ordu Prokurorluğuna təslim etdilər. Birinci hərbi məhkəməyə aparıldığım zaman oğlum 12 günlük idi. "

Ölümü

Raziyə Şabani İbrahimzadə yanvarın 28-də mühacirətdə yaşadığı Almaniyanın Köln şəhərində 87 yaşında dünyasını dəyişib.[5]

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. 1 2 N.S. "Azərbaycan Demokrat Firqəsinin görkəmli üzvü Raziyə Şəbani İbrahimzadə 87 yaşında vəfat edib". gunaz.tv. 30 yanvar 2013. 14 fevral 2019 tarixində arxivləşdirilib.
  2. "یاد و خاطره ی راضیه غلامی شعبانی گرامی! [[Azərbaycan dili|azərb]]. ‎Raziyə Qulami Şabanini unutmayın" (fars. ‎). tribunezamaneh.com. 14 fevral 2019 tarixində arxivləşdirilib.
  3. "راضیه ابراهیم زاده؛ فراز و فرود هفتاد سال زندگی سیاسی" (fars. ‎). bbc.com. 29 yanvar 2013.
  4. Tural Elçin. "1945-46-cı illərdə Azərbaycan Demokrat Firqəsinin üzvü olmuş Raziyə Şəbani İbrahimzadə". baxh.wordpress.com. 8 fevral 2013. 14 fevral 2019 tarixində arxivləşdirilib.
  5. "راضیه غلامی شعبانی" (fars. ‎). citytomb.com. 14 fevral 2019 tarixində arxivləşdirilib.