Vikipediya:Kateqoriyalaşdırma: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 58: Sətir 58:
* Kateqoriyalar səhifənin ən sonunda, lakin qaralama şablonlarından öncə qoyulur. Çünki qaralama şablonları avtomatik olaraq öz kateqoriyalarını yaradırlar və həmin kateqoriyalar səhifənin axırındakı kateqoriya siyahısının sonunda görünməlidir.
* Kateqoriyalar səhifənin ən sonunda, lakin qaralama şablonlarından öncə qoyulur. Çünki qaralama şablonları avtomatik olaraq öz kateqoriyalarını yaradırlar və həmin kateqoriyalar səhifənin axırındakı kateqoriya siyahısının sonunda görünməlidir.
* Eyni adlı kateqoriyalar birinci əlavə olunmalıdır. Lakin digər kateqoriyaların hər hansı sıra üzrə yerləşdirilməsi (məsələn, əlifba sırası üzrə) haqqında qayda yoxdur. Əsasən, daha zəruri və gözəçarpan kateqoriyalar birinci qoyulur.
* Eyni adlı kateqoriyalar birinci əlavə olunmalıdır. Lakin digər kateqoriyaların hər hansı sıra üzrə yerləşdirilməsi (məsələn, əlifba sırası üzrə) haqqında qayda yoxdur. Əsasən, daha zəruri və gözəçarpan kateqoriyalar birinci qoyulur.
Məqalə heç vaxt qırmızı keçidli kateqoriya ilə qoyulmamalıdır. Ya həmin kateqoriya yaradılmalıdır, ya həmin mövcud olmayan kateqoriyanın yaratdığı qırmızı keçid məqalədən çıxarılmalıdır, ya da mövcud olan başqa kateqoriya ilə əvəz olunmalıdır.
* Məqalə heç vaxt qırmızı keçidli kateqoriya ilə qoyulmamalıdır. Ya həmin kateqoriya yaradılmalıdır, ya həmin mövcud olmayan kateqoriyanın yaratdığı qırmızı keçid məqalədən çıxarılmalıdır, ya da mövcud olan başqa kateqoriya ilə əvəz olunmalıdır.
Kateqoriyalaşdırma məqalənin növünə görə aparılmamalıdır. Məsələn, hər hansı şəxsin bioqrafik məqaləsi Kateqoriya:Bioqrafiya (janr) kateqoriyasına daxil edilə bilməz.
* Kateqoriyalaşdırma məqalənin növünə görə aparılmamalıdır. Məsələn, hər hansı şəxsin bioqrafik məqaləsi Kateqoriya:Bioqrafiya (janr) kateqoriyasına daxil edilə bilməz.
Uydurma mövzulardan bəhs edən məqalələr ilə real mövzulardan bəhs edən kateqoriyalar eyni kateqoriyalara daxil edilməməlidir. Məsələn, Tom Kateqoriya:Pişiklər yox, Kateqoriya:Uydurma pişiklər kateqoriyasında olmalıdır. Uydurma və real mövzulara aid kateqoriyalar arasında interkeçid qoymaq üçün Addoncat şablonundan istifadə etmək olar.
* Uydurma mövzulardan bəhs edən məqalələr ilə real mövzulardan bəhs edən kateqoriyalar eyni kateqoriyalara daxil edilməməlidir. Məsələn, Tom Kateqoriya:Pişiklər yox, Kateqoriya:Uydurma pişiklər kateqoriyasında olmalıdır. Uydurma və real mövzulara aid kateqoriyalar arasında interkeçid qoymaq üçün Addoncat şablonundan istifadə etmək olar.

17:30, 21 iyul 2019 versiyası

Bu səhifə Vikipediya kateqoriyalaşdırma funksiyasından istifadə üçün təlimat xarakteri daşıyır. Funksiyanın mexanizmi üçün Kömək:Kateqoriya səhifəsinə baxın. Hər hansı kateqoriyaların qarışıq kateqoriyalaşdırılması zamanı və ya kütləvi şəkildə yeni kateqoriyalar yaradarkən bu səhifəyə baxın.

Kateqoriya sisteminin əsas məqsədi kateqoriyaların iyerarxiyası ilə Vikipediya səhifələrinə naviqasiya keçidləri təmin etməkdir. Bununla mövzu barədə müəyyən xarakteristikaları bilən oxucu həmin mövzuya aid səhifələr toplusunu tez tapa bilər.

Lakin kateqoriyalar istifadəçilərə əlaqəli səhifələri tapmağa kömək edən yeganə vasitə deyil. Siyahılar və naviqasiya qutuları da bənzər funksiyaya malikdir.

Adlandırma

Kateqoriyanı adlandırarkən diqqətli olmalı və düzgün adı seçmək lazımdır. Hansısa kateqoriyanın adını dəyişərkən ona daxil olan səhifələri və altkateqoriyalarında da dəyişiklik etmək lazımdır.

Ümumi müddəalar

  • Məqalə adlarına tətbiq olunan adlandırma kateqoriyalara da aiddir. Ümumi isimlər (başlığın əvvəlindəki istisna olmaqla) böyük hərflə yazılmır.
  • Mövzu kateqoriyaları tək halda olmalıdır. Məsələn: "Hüquq", "Fransa", "Donald Tramp".
  • Qrup kateqoriyaları cəm halda olmalıdır. Məsələn: "Yaponiya şəhərləri", "Yazıçılar".
  • Qısaltmalardan qaçınmaq lazımdır. Məsələn: "Azərbaycan Respublikası" əvəzinə, "AR" adlandırılmamalıdır. Lakin ABŞ, NATO kimi geniş istifadə olunan və qəbul olunmuş qısaltmalar istifadə oluna bilər.
  • Adlarda kateqoriya strukturu yazmayın. Məsələn, "Şəxslər - Monarxlar" yox, sadəcə "Monarxlar" olmalıdır.
  • Unikal, digər kateqoriyalarla bağlana biləcək adlar seçin. Məsələn, "Geologiya terminləri qaralamaları" olmalıdır, təkcə "Terminologiya" yox.
  • Adlarda "məşhur", "əhəmiyyətli", "görkəmli" kimi nisbi sifətlərdən qaçının.
  • Texniki mövzular üçün etibarlı mənbələrdən istifadə edin.

Xüsusi müddəalar

  • Mövzu kateqoriyaları və qrup kateqoriyaları bənzər adlara sahibdir. Lakin Mövzu kateqoriyalarının adları təkdə, qrup kateqoriyalarının adları isə cəmdə olur. Məsələn, "Opera" mövzu kateqoriyası, "Operalar" qrup kateqoriyasıdır. Məqalələri kateqoriyalaşdırarkən mövzu və ya qrup kateqoriyasına daxil edilmə zamanı diqqətli olmaq lazımdır.
  • Əgər hansısa mövzu üzrə çoxlu siyahı varsa, onları eyni kateqoriya altında toplamaq olar. Məsələn, "Ölkə siyahıları". Siyahı kateqoriyalarına ancaq siyahılar daxil edilə bilər. "Siyahılar:Ölkə" kimi adlandırmadan istifadə etməyin.
  • Şablon kateqoriyaları üçün "Kateqoriya:Şablonlar:Nümunə", naviqasiya şablonları üçün "Kateqoriya:Naviqasiya şablonları:Nümunə", şablon-kartoçkalar üçün "Kateqoriya:Şablon-kartoçkalar:Nümunə" adlandırmasından istifadə edin. Eləcə də, VikiLayihə kateqoriyaları üçün kateqoriyanın başlığının əvvəlində mütləq "VikiLayihə" sözü işlədilməlidir, lakin VikiLayihənin məqalə qiymətləndirmə kateqoriyalarında bu şərt vacib deyil.
  • Vikipediya adlar fazasında olan səhifələr üçün "Kateqoriya:Vikipediya:Nümunə" adından istifadə edin. Lakin məzmun kateqoriyaları ilə qarışdırılmamalıdır. Məsələn, "Kateqoriya:Alətlər" kateqoriyası məzmun, "Kateqoriya:Vikipediya:Alətlər" vikipediya alətləri ilə bağlı kateqoriyadır.
  • İstifadəçi ad fazasında olan kateqoriyalar üçün "Kateqoriya:İstifadəçi:Nümunə", şəkil ad fazasında olan kateqoriyalar üçün "Kateqoriya:Şəkillər:Nümunə" adından istifadə olunmalıdır.

Kateqoriya yaratmaq

Kateqoriyanın uyğun adını və onun ana kateqoriyasını müyyənləşdirəndən sonra, kateqoriyanı yaratmaq olar. Kateqoriyanı yaratmaq üçün əvvəlcə həmin kateqoriyanı səhifəyə əlavə edin. Bunu səhifəni redaktə etməklə həyata keçirmək olar. Ən aşağıda yeni kateqoriyanın adını yazın (məsələn, Kateqoriya:Yeni kateqoriya adı) və redaktənizi yadda saxlayın. Bundan sonra hələ yaradılmamış kateqoriyanın adı qırmızı keçid kimi səhifənin ən aşağısında yerləşən kateqoriya siyahısında görünəcək.

Yeni kateqoriyanı yaratmaq üçün həmin qırmızı keçidə klikləyin və sizə yeni redaktə pəncərəsinə istiqamətləndirəcək. Yeni kateqoriyaya ana kateqoriya əlavə edin. Ana kateqoriya əlavə etmək məqaləyə yeni kateqoriya əlavə etmək kimidir.

Bəzən kateqoriyanın adı həmin kateqoriyaya hansı cür səhifələrin daxil edilə biləcəyini göstərməkdə köməkçi olmur. Buna görə də oxucu və redaktorlara kömək olması üçün kateqoriyaya izah əlavə etmək, kateqoriyaya hansı səhifələrin və necə altkateqoriyalaşdırılacağını göstərmək olar.

Bu cür hallarda kateqoriyanın arzu olunan məzmunu kateqoriya səhifəsində təsvir olunmalıdır. Kateqoriya izahı kateqoriyaya daxil ediləcək səhifələr üçün birbaşa kriteriyadan ibarət olmalıdır. Kateqoriya izahı (kateqoriya adı yox) kateqoriyanın uyğun məzmununu təyin edir. Kriteriyanı elə yazmaq lazımdır ki, gələcək redaktorlar üçün də aydın olsun. Seçdiyiniz kriteriya sizin üçün aydın olsa belə, aydın standart başqaları üçün köməkçi ola bilər (xüsusilə mövzu ilə yaxın tanış olmayan redaktorlara).

İzahda digər Vikipediya səhifələrinə, əsasən də, ana və ya altkateqoriya kimi görünməyən əlaqəli kateqoriyalara, Vikianbar kimi bacı layihələrdəki qohum kateqoriyalara keçidlər də verilə bilər. Kateqoriya səhifələrində xarici keçidlər və ya istinadlar göstərilə bilməz.

Kateqoriya izahları üçün müxtəlif köməkçi şablonlar var. Catmain əlaqəli məqaləyə keçid vermək üçündür. Kateqoriya indeksi kateqoriyada 200-dən çox məqalə olduqda tapmağı asanlaşdırmaq üçün əlifba əlavə etmək üçündür.

Altkateqoriyalar və məqalələr kateqoriyada avtomatik olaraq əlifba sırası ilə düzülür.

Kateqoriyaya digər dillərdəki uyğun kateqoriyaya interviki vermək olar. Bunun üçün interfeysin sol sütununda "Dillər" bölməsindən istifadə etmək olar. Vikiverilənləri redaktə üçün ən altdakı "Keçidləri redaktə et"-ə basmaq lazımdır.

Səhifələri kateqoriyalaşdırmaq

Vikipediyada hər səhifədə azı 1 kateqoriya olmalıdır. Lakin müzakirə səhifələrində, istiqamətləndirmələrdə və ya istifadəçi səhifələrində kateqoriya qoymağa ehtiyac yoxdur, ancaq xüsusi hallarda bu ola bilər. Bundan əlavə, hər kateqoriyalaşdırılmış səhifə onun məntiqi cəhətdən aid olduğu ən spesifik kateqoriyalarda yerləşdirilməlidir. Məsələn, əgər səhifə C altkateqoriyasına aiddirsə (və ya C altkateqoriyasının altkateqoriyasına və s.), səhifə birbaşa C altkateqoriyasına daxil edilmişdir. Bu qaydanın istisna halları üçün Eyniadlı kateqoriyalara və Qeyri-yayğın altkateqoriyalara baxın.

Mövcud olan kateqoriyanın adından ona hansı səhifələrin daxil edilməli olduğu aydın olmalıdır, lakin bəzən kateqoriyanın mətnindən potensial kateqoriya məzmunu üçün əlavə məlumat əldə etmək olar. Hər hansı səhifə üçün uyğun olan mövcud kateqoriyaları müəyyənləşdirməyin bir yolu səhifənin bənzər və əlaqəli mövzularındakı kateqoriyalarını yoxlamaqdır. Mövcud kateqoriya adlarını axtarmağın digər yolu isə burada göstərilib.

Məqalələr

Məqalələrin kateqoriyalaşdırılması etibarlı şəkildə aparılmalıdır. Məqalədəki etibarlı mənbəyə əsaslanan informasiyaya görə məqalə uyğun kateqoriyaya yerləşdirilməlidir. Əgər məqalə etibarsız mənbəyə əsaslanan və ya mənbəsiz olan məlumata görə kateqoriyalaşdırılıbsa İstinadsız kateqoriya şablonundan istifadə edin. Əgər məqalədə verilmiş məlumat dəqiq deyilsə və həmin məlumata görə kateqoriyalaşdırılma aparılıbsa, həmin şablondan istifadə edilməlidir.

Kateqoriyalaşdırılma tərəfsiz şəkildə aparılmalıdır və mübahisə yaratmamalıdır. Əgər kateqoriyanın mövzusu mübahisə yaradırsa, kateqoriyanı silib əvəzində siyahı yaratmaq olar, çünki siyahıda qeydlər və istinadlar göstərmək mümkündür. Məsələn, siyasətçi (heç bir cinayət törətməyən) cinayətkar kateqoriyasına daxil edilməməlidir.

Məqalələrin kateqoriyalaşdırılmasında istifadə olunan əsas konsepsiya məqalənin mövzusunun təyinedici xarakteristikalarıdır. Təyinedici xarakteristika dedikdə etibarlı mənbələrin mövzu üçün ümumi şəkildə və tez-tez istifadə etdikləri xarakteristikalardır. Məsələn, şəxslər üçün bu, milliyyət və önə çıxan peşə, məkanlar üçün bu, yerləşdiyi yer və regiondur. Məsələn, Karavaccio barokko janrından istifadə edən italyan rəssamdır. İtalyan, rəssam və barokko Karavaccio mövzusunun təyinedici xarakteristikaları hesab edilə bilər.

Kateqoriyalaşdırma zamanı diqqət yetirilməli məqamlar:

  • Kateqoriyalar səhifənin ən sonunda, lakin qaralama şablonlarından öncə qoyulur. Çünki qaralama şablonları avtomatik olaraq öz kateqoriyalarını yaradırlar və həmin kateqoriyalar səhifənin axırındakı kateqoriya siyahısının sonunda görünməlidir.
  • Eyni adlı kateqoriyalar birinci əlavə olunmalıdır. Lakin digər kateqoriyaların hər hansı sıra üzrə yerləşdirilməsi (məsələn, əlifba sırası üzrə) haqqında qayda yoxdur. Əsasən, daha zəruri və gözəçarpan kateqoriyalar birinci qoyulur.
  • Məqalə heç vaxt qırmızı keçidli kateqoriya ilə qoyulmamalıdır. Ya həmin kateqoriya yaradılmalıdır, ya həmin mövcud olmayan kateqoriyanın yaratdığı qırmızı keçid məqalədən çıxarılmalıdır, ya da mövcud olan başqa kateqoriya ilə əvəz olunmalıdır.
  • Kateqoriyalaşdırma məqalənin növünə görə aparılmamalıdır. Məsələn, hər hansı şəxsin bioqrafik məqaləsi Kateqoriya:Bioqrafiya (janr) kateqoriyasına daxil edilə bilməz.
  • Uydurma mövzulardan bəhs edən məqalələr ilə real mövzulardan bəhs edən kateqoriyalar eyni kateqoriyalara daxil edilməməlidir. Məsələn, Tom Kateqoriya:Pişiklər yox, Kateqoriya:Uydurma pişiklər kateqoriyasında olmalıdır. Uydurma və real mövzulara aid kateqoriyalar arasında interkeçid qoymaq üçün Addoncat şablonundan istifadə etmək olar.