Şilka çayı: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Sətir 28: Sətir 28:
== Hidrologiya ==
== Hidrologiya ==
Şilka nisbətən az sulu olması ilə xarakterizə olunur. Aşağı axınlarda orta illik axın sürəti 550 m /s, maksimumu 11,400 m³/s-dir. qidalanması qarışıq olsa da, qidalanmasında yağış suları üstanlük təşkil edir (80%). Sretensk şəhərində - yəni 172 min km² tutma sahəsinə uyğun çayın yerində - yay yağışları nəticəsində daşqınlar zamanı sərfiyyat 9000 m³ / s-a qədər, qışda isə 1 m³ / s-a çatır. Bəzi şiddətli qışlarda çay tamamilə donur.
Şilka nisbətən az sulu olması ilə xarakterizə olunur. Aşağı axınlarda orta illik axın sürəti 550 m /s, maksimumu 11,400 m³/s-dir. qidalanması qarışıq olsa da, qidalanmasında yağış suları üstanlük təşkil edir (80%). Sretensk şəhərində - yəni 172 min km² tutma sahəsinə uyğun çayın yerində - yay yağışları nəticəsində daşqınlar zamanı sərfiyyat 9000 m³ / s-a qədər, qışda isə 1 m³ / s-a çatır. Bəzi şiddətli qışlarda çay tamamilə donur.
== Əhəmiyyəti ==
Aşağı hissədə, mənsəbdən Sretensk şəhərinə qədər Şilka naviqasiyada istifadə olunur. Şəhərlər: Sretensk, Şilka. Hövzədə əlvan metallar və qızılın böyük yataqları var.


== İstinadlar ==
== İstinadlar ==

10:18, 29 noyabr 2019 versiyası

Şilka çayı
rus. Шилка, evenk Силькари
Ölkə  Rusiya
Mənbəyi  
 • Yüksəkliyi 738 m
Mənsəbi Amur çayı
 • Yüksəkliyi 0 m
Uzunluğu 560 km
Su sərfi 550 m³/s
Hövzəsinin sahəsi 206000 km²
Rusiya Zabaykalsk diyarı üçün xəritə mövcud deyil.
DSR[ru] 20030100412118100003474
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Şilka[1] — Rusiyanın Zabaykalsk diyarı ərazisindən axan bir çay. Amur çayının sol qolu.

Coğrafiyası

Onon və İnqoda çaylarının birləşməsi ilə meydana gəlir. Şimaldakı Şilkinski və Amazarski silsilələri ilə cənubda Borşçovoçnı silsiləsi arasındakı vadidə axır

Demək olar ki, bütün uzunluğu boyu dağlıq bir xüsusiyyətə malikdir və davamlı zəncirvari uzanan və yalnız ara-sıra dar keşidlər əmələ gətirən dağların arasındakı vadidə axır. Çay yatağının yüksək sahilləri var; dibi daş və qayalıqlardan ibarətdir. Üst hissədə astana və şəlalələr var.

Şilkanın uzunluğu (Onon və İnqodanın birləşməsindən Arqun ilə birləşənədək) 560 km-dir; İnqoda ilə uzunluğu 1210 km, Onon ilə birlikdə 1455 km[2]. Hövzənin sahəsi 206 min km²-dir. Əsas qollar: Nerça, Quenqa, Çornaya (sol). Şilka çayı arqun çayı ilə birləşərək amuer çayını əmələ gətirir.

Hidrologiya

Şilka nisbətən az sulu olması ilə xarakterizə olunur. Aşağı axınlarda orta illik axın sürəti 550 m /s, maksimumu 11,400 m³/s-dir. qidalanması qarışıq olsa da, qidalanmasında yağış suları üstanlük təşkil edir (80%). Sretensk şəhərində - yəni 172 min km² tutma sahəsinə uyğun çayın yerində - yay yağışları nəticəsində daşqınlar zamanı sərfiyyat 9000 m³ / s-a qədər, qışda isə 1 m³ / s-a çatır. Bəzi şiddətli qışlarda çay tamamilə donur.

Əhəmiyyəti

Aşağı hissədə, mənsəbdən Sretensk şəhərinə qədər Şilka naviqasiyada istifadə olunur. Şəhərlər: Sretensk, Şilka. Hövzədə əlvan metallar və qızılın böyük yataqları var.

İstinadlar

  1. Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 18. Дальний Восток. Вып. 1. Амур / под ред. С. Д. Шабалина. — Л.: Гидрометеоиздат, 1966. — 487 с.
  2. В. Полеванов. В поисках истока Амура // Наука и жизнь. — М., 2008. — № 10.