Ural dağları

Ural dağları
Ümumi məlumatlar
Mütləq hündürlüyü	1875 m
Uzunluğu	2500 km
Eni	40-150 km
Hündür nöqtəsi	Narodnaya (xalq) dağı
Yaranma dövrü	Devon (410—360 mln il əvvəl) — Trias (251—199 mln il əvvəl)
Yerləşməsi
60° şm. e. 59° ş. u.
Ölkələr	Rusiya  Qazaxıstan
Ural dağları
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ural dağları - Şimal Buzlu okeanından Xəzər dənizinə doğru uzanan, Rus platforması ilə Sibir platformasını bir-birindən ayıran, Müstəqil Dövlətlər Birliyinin Ukrayna, Rusiya, Qazaxıstan və Qırğızıstan dövlətləri ərazisində olan dağ silsiləsi. Şimalda Arxdıq dənizindən, cənubda Qazaxıstana qədər uzanan bu dağlar 2000 km uzunluqlarıyla Avropa və Asiya arasında bir sərhəd materikində yerləşirlər.j 63° Şimal paralelinin şimalında olan Şimal Urallar incə bir lent halındadırlar. Təpələrinin ortalama yüksəkliyi 900 m olan bu dağların bəzi zirvələri 1500 mi taparkən ən yüksək təpəsi olan Narodanın yüksəkliyi 1855 mdir. Orta və Cənub Urallarda ortalama yüksəkliklər daha alçaqdır. Cənuba endikcə silsilə 250 km genişliyin üzərinə çıxar. Cənub Urallar Suerdlovsk boşluğunun cənubunu örtərlər.

Ural çevrəsiylə bəslənən başlıca çaylar; Pechora, Ob, Ural və Emba çaylarıdır. Şimal Sibiryanın sərt iqliminə qərbdən gələn küləkləri önləyən Ural Dağları səbəb olmaqdadır.

Bu dağların coğrafik şəkilləri granit və somaki daşlarından və yamaclardakı Paleozoik təbəqələrdən meydana gəlir. Bu bölgə xüsusilə orta hissə olmaq üzrə mineral baxımdan zəngindir. Bunların yanında platin, dəmir, gümüş, mis və daş duzu daha az miqdarlarda da qızıl, linyit, nikel və sink tapılır. Uralların qərbində olan kömür işlədilməkdədir; cənubunda isə qızıl tapılmışdır.

On altıncı əsrdən bəri Urallarda müxtəlif sənaye işləri görülmüş lakin bölgənin müasir olaraq inkişafı 1930-cu illərdə başlamışdır. Bundan sonra sənaye fabrik və iş sahələri şərqə sürüşmüş, Ural Bölgəsi Rusiyanın sənaye mərkəzi halına gəlmişdir. Bu bölgənin başlıca şəhərləri; Mognitogorsk, Perm, Sverdlovsk, Orenburg və Ufadır.

Etimologiyası

Urallar, ilk dəfə mərkəzi asiya şimalının yerli xalqları olan Uralda yaşayan qəbilələr tərəfindən adlandırılmışdır. Uralda yaşayan ovçu yığıcı idilər, ancaq bölgələrindəki qaynaqların tükənməsi orta asiya boyunca reallaşan bir yayılmağı özü ilə gətirdi. Bir başqa şərhə görə Ural sözü Türk dilidir və daş kəmər mənasındadır.

Mədənlər

Ural Dağları müxtəlif mədən qaynaqları baxımından , xüsusilə; qızıl, platin, manqan, nikel, dəmir, mis mədənləri baxımından çox zəngindir.