Pişik: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
k →‎top: +Taksonbar using AWB
Sətir 53: Sətir 53:


<br />
<br />
{{Taksonbar}}
[[Kateqoriya:Pişiklər]]
[[Kateqoriya:Pişiklər]]

16:01, 14 avqust 2020 versiyası

Pişik
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Pişik (lat. Felis) — pişiklər fəsiləsinə aid məməli heyvan cinsidir. Vəhşi təbiətdə pişik cinsinə aid aşağıdakı nümayəndələr yaşayır:

Pişik yırtıcı məməlilərin evdə saxlanılan növüdür. Felidae ailəsində yeganə evdə saxlanılan növdür və onu ailənin vəhşi üzvlərindən ayırmaq üçün çox vaxt ev pişiyi adlandırılır. Bir pişik ev pişiyi, bir ferma pişiyi və ya çöl pişiyi ola bilər. Çöl pişikləri sərbəstdirlər və insanla təmasdan qaçırlar. Yerli pişiklər insanlar tərəfindən yoldaşlığı və gəmiricilər ovlamaq qabiliyyətinə görə qiymətləndirilir. Təxminən 60 pişik cinsi müxtəlif pişik xüsusiyyətləri tərəfindən tanınır. Pişik anatomiyada digər felid növlərə bənzəyir: güclü çevik bir bədənə, sürətli reflekslərə, iti dişlərə və kiçik yırtıcı kimi öldürmələrə uyğunlaşdırılmış geri çəkilə bilən qıvrımlara malikdir. Gecə görmə və qoxu hissi yaxşı inkişaf etmişdir. Pişik ünsiyyətinə pişik üçün xüsusi bir miyoldama kimi vokalizasiyalar daxildir. Təklikdə ovlayan bir yırtıcıdır. Siçanlar və digər kiçik məməlilər tərəfindən edilən səslər kimi insan qulaqları üçün çox həssas və ya çox yüksək səsləri eşidə bilər. Səhər və qaranlıq vaxtlarda ən fəal olan yırtıcılardandır.

Dişi ev pişikləri payızın axırlarından yaza qədər balası olur, Özünün daha balaca formasında olan adətən iki ədədlə ilə beş ədəd arası balası olur. İnsanların ev heyvanlarından imtina etməsi və nəzarət edə bilməməsi bütün dünyada çox sayda tələf olmuş pişiklərə səbəb olur.

Pişiklər ilk dəfə Yaxın Şərqdə eramızdan əvvəl 7500-cü ildə əhlilləşdirilmişdir. Uzun müddət düşünülmüşdü ki, pişik əhlilləşdirmə Qədim Misirdə başlamışdı, çünki eramızdan əvvəl 3100-cü ildən bu yana qədim Misirdə pişiklərə ehtiram verilmişdir. 2017-ci ildə Amerika Birləşmiş Ştatları şirin su balığından sonra ev heyvanlarının sayına görə Ev pişiyi ikinci ən populyar ev heyvanı idi və 95 milyon pişiyə sahib idi. Birləşmiş Krallıqda 2019-cu ilə qədər 4.8 milyondan çox evdə 7.3 milyon pişik yaşayırdı.

Elmi adı Felis catus 1758-ci ildə Carl Linney tərəfindən yerli bir pişik üçün təklif edilmişdir. Felis catus domesticus 1777-ci ildə Johann Christian Polycarp Erxleben tərəfindən təklif edilmişdir. 1904-cü ildə Konstantin Alekseevich Satunin tərəfindən təklif edilən Felis daemon, Zaqafqaziyada qara pişik idi, sonradan ev pişiyi olaraq təyin olundu.




  1. Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2006.
  2. Mammal Species of the World (ing.): A Taxonomic and Geographic Reference. / D. E. Wilson, D. M. Reeder 3 Baltimore: JHU Press, 2005. 35, 2142 p. ISBN 978-0-8018-8221-0