Con Neş: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
k Alim_şablonu_qaydaya_salınır
k Alim şablonu qaydaya salınır
Sətir 1: Sətir 1:
{{Alim
{{Alim
|Adı = Con Neş
|adı = Con Neş
|Orijinal adı = {{Dil-en|John Forbes Nash}}
|orijinal adı = {{Dil-en|John Forbes Nash}}
|Digər adları =
|digər adları =
|Şəkil = John Forbes Nash, Jr. by Peter Badge.jpg
|şəkil = John Forbes Nash, Jr. by Peter Badge.jpg
|Şəklin ölçüsü =
|şəklin ölçüsü =
|Şəklin izahı =
|şəklin izahı =
|Piktoqram =
|piktoqram =
|Doğum tarixi = 13.6.1928
|doğum tarixi = 13.6.1928
|Doğum yeri = Blufayld, [[Qərbi Virciniya]], [[ABŞ]]
|doğum yeri = Blufayld, [[Qərbi Virciniya]], [[ABŞ]]
|Vəfat tarixi = 23.5.2015<ref>{{Cite news| url = http://www.nydailynews.com/news/crime/john-nash-86-dies-car-accident-article-1.2233775|title=John Nash, 86, inspiration for the film 'A Beautiful Mind,' and wife die in car accident on New Jersey Turnpike: police |author= Joel Landau|publisher=[[New York Post]] |date = May 24, 2015}}</ref>
|vəfat tarixi = 23.5.2015<ref>{{Cite news| url = http://www.nydailynews.com/news/crime/john-nash-86-dies-car-accident-article-1.2233775|title=John Nash, 86, inspiration for the film 'A Beautiful Mind,' and wife die in car accident on New Jersey Turnpike: police |author= Joel Landau|publisher=[[New York Post]] |date = May 24, 2015}}</ref>
|Vəfat yeri =
|vəfat yeri =
|Vəfat səbəbi =
|vəfat səbəbi =
|Dəfn yeri =
|dəfn yeri =
|Vətəndaşlığı =
|vətəndaşlığı =
|Milliyyəti = {{USA}}
|milliyyəti = {{USA}}
|Həyat yoldaşı =
|həyat yoldaşı =
|Uşağı =
|uşağı =
|Atası =
|atası =
|Anası =
|anası =
|Elm sahəsi = [[riyaziyyat]], [[iqtisadiyyat]]
|elm sahəsi = [[riyaziyyat]], [[iqtisadiyyat]]
|Elmi dərəcəsi =
|elmi dərəcəsi =
|Elmi adı =
|elmi adı =
|İş yeri = [[Massaçusets Texnologiya İnstitutu]], [[Prinston Universiteti]]
|iş yeri = [[Massaçusets Texnologiya İnstitutu]], [[Prinston Universiteti]]
|Alma-mater =
|alma-mater =
|Təhsili =
|təhsili =
|Elmi rəhbəri = Albert Taker
|elmi rəhbəri = Albert Taker
|Tanınmış yetirmələri =
|tanınmış yetirmələri =
|Tanınır = [[Oyunlar nəzəriyyəsi]]
|tanınır = [[Oyunlar nəzəriyyəsi]]
|Mühüm layihələri =
|mühüm layihələri =
|Üzvlüyü =
|üzvlüyü =
|Mükafatları = {{Nobel medalı}} [[1994]] [[İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı]]
|mükafatları = {{Nobel medalı}} [[1994]] [[İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı]]
|İmzası =
|imzası =
|Saytı =
|saytı =
|Vikianbar =
|vikianbar =
}}
}}


07:29, 22 sentyabr 2020 tarixindəki versiya

Con Neş
ing. John Forbes Nash
Doğum tarixi
Doğum yeri Blufayld, Qərbi Virciniya, ABŞ
Vəfat tarixi [1] (86 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi avtomobil qəzası[d][8]
Milliyyəti ABŞ ABŞ
Həyat yoldaşları
  • Alisia Naş[d] (2001–2015),
  • Alisia Naş[d] (1957–1963)
Elm sahələri riyaziyyat, iqtisadiyyat
Elmi dərəcələri
İş yerləri Massaçusets Texnologiya İnstitutu, Prinston Universiteti
Təhsili
Elmi rəhbəri Albert Taker
Tanınır Oyunlar nəzəriyyəsi
Üzvlüyü
Mükafatları Nobel mükafatı 1994 İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatı
İmza
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Con Neş (ing. John Forbes Nash; d. 13 iyun 1928 – ö. 23 may 2015) — amerikalı riyaziyyatçı və iqtisadçı. Oyunlar nəzəriyyəsindəki tədqiqatlarına görə 1994-cü ildə İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatını Reynhard Zelten və Con Xarsani ilə bölüşmüşdür. Eyni zamanda diferensial həndəsə və qismi diferensial tənliklər sahələrindəki tədqiqatları ilə də tanınır. Nəzəriyyələri bazar iqtisadiyyatı, hesablama, təkamül biologiyası, süni intellekt, mühasibat, siyasət və hərbi nəzəriyyələrdə istifadə olunur.

Həyatı

Con Neş bakalavr və magistr təhsilini Karnegi Texnologiya İnstitutunda (indiki Karnegi Mellon Universiteti) tamamladıqdan sonra doktorluq dərəcəsinə yüksəlmək üçün Prinston Universitetinə getdi. 21 yaşında hazırladığı doktorluq dissertasiyası olan Oyunlar nəzəriyyəsi uzun illər sonra, 1994-cü ildə ona İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatını qazandırmışdı. Con Neş Con fon Neymanın kəşfi olan Oyunlar nəzəriyyəsindəki problemləri həll edib, onu istifadəyə yararlı hala gətirdi. Con Neş 30 yaşına qədər parlaq düşüncələri və gözə gəlimli şəxsiyyətinə görə sürətlə yüksələrək riyaziyyat toplumunun qabaqcıl şəxslərindən biri oldu. Massaçusets Texnologiya İnstitutunda professor olaraq işləməyə başlayarkən Alisa Lerdi ilə tanış oldu. Lerdi həmin vaxt hələ fizika tələbəsi idi. Con Neşin şizofreniya problemləri başlamazdan əvvəl cütlüyün bir oğlu oldu. Con Neş həmçinin Soyuq müharibə dövründə ABŞ ordusunda gizli şifrələrin açılmasında iştirak etmişdi.

Xəstəliyinin ilk göstəriciləri 1958-ci ildə özünü büruzə verməyə başladı. Otaq yoldaşı olmamasına baxmayaraq ətrafındakılara otaq yoldaşı haqqında danışaraq onları qorxutmuş və otaq yoldaşı ilə xəyali söhbətləri onun şizofreniyadan əziyyət çəkdiyini ortaya çıxartmışdı.[9][10][11] Daha sonra səy göstərərək bu xəstəliyin öhdəsindən gəlmişdi.

Alisa Lerdi və Con Neş cütlüyü 1963-cü ildə boşandı və 1970-ci ildə yenidən barışdılar. Tez-tez araları dəyib yenidən barışan cütlük özləri haqqında "bir dam altındakı iki yad" bənzətməsini etmişdi. Con Neş 1994-cü ildə İqtisadiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görüldükdən cütlük yenidən barışdı və 1 iyun 2001-ci ildə yenidən evləndilər.

Con Neş 1945-1996-ci illərdə 23 elmi tədqiqat nəşr etdirdi, həmçinin "Oyunlar haqqında esselər" (1996) və "Con Neşin əsas özəlliyi" adlı kitablar yazdı. Bundan əlavə "Hex" və "So Long Sucker" adlı iki məşhur oyunun müəlliflərindən biridir. Con Neş Prinstonda riyaziyyatla bağlı tədqiqatlar aparırdı.

Onun həyatı haqqında "Ağıl oyunları" (ing. A Beautiful Mind) filmi çəkilmişdir.

Con Neşin 23 rəqəmi ilə bağlı inancı vardı. Belə ki, o, cəmi 23 məqalə nəşr etdirmişdi.

Con Neş 21 avqust 2009-cu ildə ürək tutması keçirdi. Dörd gün xəstəxanada yatdıqdan sonra özünə gəldi və evinə qayıtdı.

23 may 2015-ci ildə öz həyat yoldaşı ilə avtomobil qəzasının nəticəsində vəfat etmişdir.

Həmçinin bax

Xarici keçidlər

İstinadlar

  1. ↑ Joel Landau. "John Nash, 86, inspiration for the film 'A Beautiful Mind,' and wife die in car accident on New Jersey Turnpike: police". New York Post. May 24, 2015.
  2. ↑ 1 2 Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
  3. ↑ 1 2 NNDB (ing.). 2002.
  4. ↑ 1 2 http://www.ams.org/fellows_by_year.cgi?year=2013.
  5. ↑ 1 2 http://www.ams.org/news?news_id=1680.
  6. ↑ 1 2 https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam.
  7. ↑ Famed 'A Beautiful Mind' mathematician John Nash, wife, killed in N.J. Turnpike crash (ing.). Jersey City.
  8. ↑ https://qz.com/411383/princeton-mathematician-john-nash-and-his-wife-alicia-are-killed-in-a-car-accident/.
  9. ↑ "Oscar race scrutinizes movies based on true stories". USA Today. March 6, 2002. Retrieved January 22, 2008.
  10. ↑ "List of Oscar Winners". USA Today. March 25, 2002. Retrieved August 30, 2008.
  11. ↑ Yuhas, Daisy. "Throughout History, Defining Schizophrenia Has Remained A Challenge (Timeline)". Scientific american Mind (March 2013). Retrieved March 2, 2013.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Con_Neş&oldid=5507526"