Çihori döyüşü: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 34: Sətir 34:
|vikianbar =
|vikianbar =
}}
}}
'''Çihori döyüşü''' — 1463-cü ildə birləşmiş Gürcüstanın kralı VIII Georgi və kraliyyət ailəsindən olan VI Baqrat öndərliyindəki üsyançı zadəganların birləşmiş ordusu arasındakı döyüşdür. Döyüş hal-hazırki Gürcüstan Respublikasının qəebində yerləşən Arqveti bölgəsindəki Çihori qalasının yaxınlığında baş vermiş və birləşmiş Gürcüstan kralının ordusunun məğlubiyyəti ilə nəticələnmişdir.<ref>{{cite web
'''Çihori döyüşü''' — 1463-cü ildə birləşmiş [[Gürcüstan]]<nowiki/>ın kralı [[VIII Georgi (Gürcüstan çarı)|VIII Georgi]] və kraliyyət ailəsindən olan [[VI Baqrat]] öndərliyindəki üsyançı zadəganların birləşmiş ordusu arasındakı döyüşdür. Döyüş hal-hazırki [[Gürcüstan|Gürcüstan Respublikası]]<nowiki/>nın qəebində yerləşən Arqveti bölgəsindəki Çihori qalasının yaxınlığında baş vermiş və birləşmiş [[Gürcüstan]] kralının ordusunun məğlubiyyəti ilə nəticələnmişdir.<ref>{{cite web
|url = https://opentripmap.com/en/card/Q2403565#15/42.2400/43.0700
|url = https://opentripmap.com/en/card/Q2403565#15/42.2400/43.0700
|archiveurl =
|archiveurl =
Sətir 48: Sətir 48:


== Arxa plan ==
== Arxa plan ==
Döyüş IV Vaxtanqın (1442-1446) qısa müddət davam edən hakimiyyətindən sonra başlayan və çarlığın sonda parçalanması ilə nəticələnən ara müharibələri dövrünün zirvə nöqtəsi idi. Bu proses zamanı müxtəlif gürcü dövlətlərinin, knyazlarınin və bu dövlət qurumlarına rəhbərlik edən müxtəlif gürcü zadəganlarının son məqsədi bütün Gürcüstan üzərində öz hakimiyyətlərini qurmaq idi. Ara müharibələri uzun müddət dava etmiş və Gürcüstanın parçalanaıb, xeyli zəifləməsi ilə nəticələnmişdir.<ref>{{cite web
Döyüş [[IV Vaxtanq]]<nowiki/>ın (1442-1446) qısa müddət davam edən hakimiyyətindən sonra başlayan və çarlığın sonda parçalanması ilə nəticələnən ara müharibələri dövrünün zirvə nöqtəsi idi. Bu proses zamanı müxtəlif gürcü dövlətlərinin, knyazlarınin və bu dövlət qurumlarına rəhbərlik edən müxtəlif gürcü zadəganlarının son məqsədi bütün Gürcüstan üzərində öz hakimiyyətlərini qurmaq idi. Ara müharibələri uzun müddət dava etmiş və [[Gürcüstan]]<nowiki/>ın parçalanaıb, xeyli zəifləməsi ilə nəticələnmişdir.<ref>{{cite web
|url = https://frankensaurus.com/Battle_of_Chikhori
|url = https://frankensaurus.com/Battle_of_Chikhori
|archiveurl =
|archiveurl =
Sətir 62: Sətir 62:


== Döyüş ==
== Döyüş ==
IV Vaxtanqın qardaşı və varisi legitimliyi mübahisəli olan VIII Georgiyə qarşı qalxmış olan üsyan Gürcüstan çarlığının qərb və cənub bölgələrini təhrik etdi. Qərbi Gürcüstan knyazları Georginin qohumu olan Baqrata qatılaraq güclü bir koalisiya altında toplandılar və döyüş meydanı olan Çihoriyə doğru hərəkətə keçdilər. Döyüş əsnasında ordusu qarşı tərəfə nisbətən əzif olan Georgi qohumu Baqrata məğlub oldu. Döyüşdə qalib gələn Baqrat Kutaisi şəhərinə gedərək İmereti kralı elan edildi və kral tacını qəbul etdi. Ancaq qurulmuş olan yeni monarxiyada monarx ona taxta çıxmağa yardım etmiş dörd böyük müttəfiqinə knyaz rütbəsi verərək təşəkkür etdi. Bundan sonra gələcəkdə Gürcüstan tarixində mühüm rol oynamış ailələr müxtəlif gürcü knyazlıqlarının başına keçdilər və yeni hakim sülalələrin əsasını qoydular. Beləliklə, Gelovani ailəsi Svanetidə, Şervaşidze Abhazetidə, Dadiani ailəsi Sameqreloda, Vardanidze-Qurieli ailəsi isə Quriyada yarım müstəqil knyazlıqların hakim sülalələrinə çevrildilər.<ref name="Suny">[[Ronald Grigor Suny|Suny, Ronald Grigor]] (1994), ''The Making of the Georgian Nation: 2nd edition''. [[Indiana University Press]], {{ISBN|0-253-20915-3}}</ref><ref>[[Toumanoff, Cyril]] (1949–51). The Fifteenth-Century Bagratids and the Institution of Collegial Sovereignty in Georgia. ''Traditio'' 7: 192.</ref>
IV Vaxtanqın qardaşı və varisi legitimliyi mübahisəli olan [[VIII Georgi (Gürcüstan çarı)|VIII Georgi]]<nowiki/>yə qarşı qalxmış olan üsyan Gürcüstan çarlığının qərb və cənub bölgələrini təhrik etdi. Qərbi Gürcüstan knyazları Georginin qohumu olan Baqrata qatılaraq güclü bir koalisiya altında toplandılar və döyüş meydanı olan Çihoriyə doğru hərəkətə keçdilər. Döyüş əsnasında ordusu qarşı tərəfə nisbətən əzif olan Georgi qohumu Baqrata məğlub oldu. Döyüşdə qalib gələn Baqrat Kutaisi şəhərinə gedərək İmereti kralı elan edildi və kral tacını qəbul etdi. Ancaq qurulmuş olan yeni monarxiyada [[monarx]] ona taxta çıxmağa yardım etmiş dörd böyük müttəfiqinə knyaz rütbəsi verərək təşəkkür etdi. Bundan sonra gələcəkdə Gürcüstan tarixində mühüm rol oynamış ailələr müxtəlif gürcü knyazlıqlarının başına keçdilər və yeni hakim sülalələrin əsasını qoydular. Beləliklə, [[Gelovani sülaləsi|Gelovani]] ailəsi [[Svaneti knyazlığı|Svaneti]]<nowiki/>də, [[Şervaşidze sülaləsi|Şervaşidze]] [[Abxaziya knyazlığı|Abhazeti]]<nowiki/>də, Dadiani ailəsi Sameqreloda, Vardanidze-Qurieli ailəsi isə Quriyada yarım müstəqil knyazlıqların hakim sülalələrinə çevrildilər.<ref name="Suny">[[Ronald Grigor Suny|Suny, Ronald Grigor]] (1994), ''The Making of the Georgian Nation: 2nd edition''. [[Indiana University Press]], {{ISBN|0-253-20915-3}}</ref><ref>[[Toumanoff, Cyril]] (1949–51). The Fifteenth-Century Bagratids and the Institution of Collegial Sovereignty in Georgia. ''Traditio'' 7: 192.</ref>


== Nəticə ==
== Nəticə ==
Gürcüstanda mərkəzi hakimiyyət qəti olaraq zəiflədi. Yarım müstəqil knyazlıqlarda hakimiyyətə gələn bu sülalərdən bəziləri hətta bölgədə rus imperiya hakimiyyəti qurulana qədər hakimiyyətdə qalmağı bacardı.
[[Gürcüstan]]<nowiki/>da mərkəzi hakimiyyət qəti olaraq zəiflədi. Yarım müstəqil knyazlıqlarda hakimiyyətə gələn bu sülalərdən bəziləri hətta bölgədə rus imperiya hakimiyyəti qurulana qədər hakimiyyətdə qalmağı bacardı.


== Həmçinin bax ==
== Həmçinin bax ==

10:59, 26 noyabr 2020 tarixindəki versiya

Çihori döyüşü
Gürcüstan ara müharibələri
Gürcüsta əraziləri 1450-ci ildə
Gürcüsta əraziləri 1450-ci ildə
Tarix Avqust 1463
Yeri Arqveti yaxınlığındakı Çihori qalasınd
Səbəbi Gürcüstanda hakimiyyət uğrunda mübarizə
Nəticəsi İmeretinin qələbəsi
Münaqişə tərəfləri

İmereti çarlığı

Şablon:Flaqifikasiya/Kingdom of Georgia Gürcüstan çarlığı

Komandan(lar)

VI Baqrat

VIII Georgi

Çihori döyüşü — 1463-cü ildə birləşmiş Gürcüstanın kralı VIII Georgi və kraliyyət ailəsindən olan VI Baqrat öndərliyindəki üsyançı zadəganların birləşmiş ordusu arasındakı döyüşdür. Döyüş hal-hazırki Gürcüstan Respublikasının qəebində yerləşən Arqveti bölgəsindəki Çihori qalasının yaxınlığında baş vermiş və birləşmiş Gürcüstan kralının ordusunun məğlubiyyəti ilə nəticələnmişdir.[1]

Arxa plan

Döyüş IV Vaxtanqın (1442-1446) qısa müddət davam edən hakimiyyətindən sonra başlayan və çarlığın sonda parçalanması ilə nəticələnən ara müharibələri dövrünün zirvə nöqtəsi idi. Bu proses zamanı müxtəlif gürcü dövlətlərinin, knyazlarınin və bu dövlət qurumlarına rəhbərlik edən müxtəlif gürcü zadəganlarının son məqsədi bütün Gürcüstan üzərində öz hakimiyyətlərini qurmaq idi. Ara müharibələri uzun müddət dava etmiş və Gürcüstanın parçalanaıb, xeyli zəifləməsi ilə nəticələnmişdir.[2]

Döyüş

IV Vaxtanqın qardaşı və varisi legitimliyi mübahisəli olan VIII Georgiyə qarşı qalxmış olan üsyan Gürcüstan çarlığının qərb və cənub bölgələrini təhrik etdi. Qərbi Gürcüstan knyazları Georginin qohumu olan Baqrata qatılaraq güclü bir koalisiya altında toplandılar və döyüş meydanı olan Çihoriyə doğru hərəkətə keçdilər. Döyüş əsnasında ordusu qarşı tərəfə nisbətən əzif olan Georgi qohumu Baqrata məğlub oldu. Döyüşdə qalib gələn Baqrat Kutaisi şəhərinə gedərək İmereti kralı elan edildi və kral tacını qəbul etdi. Ancaq qurulmuş olan yeni monarxiyada monarx ona taxta çıxmağa yardım etmiş dörd böyük müttəfiqinə knyaz rütbəsi verərək təşəkkür etdi. Bundan sonra gələcəkdə Gürcüstan tarixində mühüm rol oynamış ailələr müxtəlif gürcü knyazlıqlarının başına keçdilər və yeni hakim sülalələrin əsasını qoydular. Beləliklə, Gelovani ailəsi Svanetidə, Şervaşidze Abhazetidə, Dadiani ailəsi Sameqreloda, Vardanidze-Qurieli ailəsi isə Quriyada yarım müstəqil knyazlıqların hakim sülalələrinə çevrildilər.[3][4]

Nəticə

Gürcüstanda mərkəzi hakimiyyət qəti olaraq zəiflədi. Yarım müstəqil knyazlıqlarda hakimiyyətə gələn bu sülalərdən bəziləri hətta bölgədə rus imperiya hakimiyyəti qurulana qədər hakimiyyətdə qalmağı bacardı.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. ↑ "Battle of Chikhori". opentripmap.com.
  2. ↑ "Battle of Chikhori". frankensaurus.com.
  3. ↑ Suny, Ronald Grigor (1994), The Making of the Georgian Nation: 2nd edition. Indiana University Press, ISBN 0-253-20915-3
  4. ↑ Toumanoff, Cyril (1949–51). The Fifteenth-Century Bagratids and the Institution of Collegial Sovereignty in Georgia. Traditio 7: 192.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Çihori_döyüşü&oldid=5613003"