Elm və Təhsil Nazirliyi (Azərbaycan): Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Bahadur (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Bahadur (müzakirə | töhfələr)
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 1: Sətir 1:
[[Şəkil:Təhsil Nazirliyi.jpg|thumb|right|220px|]]
[[Şəkil:Təhsil Nazirliyi.jpg|thumb|right|400px|]]


'''Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi'''- təhsil sahəsində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Respublikasının qurumu. Hal-hazırda [[Misir Mərdanov]] rəhbərlik edir.
'''Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi'''- təhsil sahəsində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Respublikasının qurumu. Hal-hazırda [[Misir Mərdanov]] rəhbərlik edir.
Sətir 5: Sətir 5:
== Tarix ==
== Tarix ==


Azərbaycanda xalq maarifi və təhsili üzrə ilk nazirlik 1918-ci il may ayının 28-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökumətinin qərarı ilə "Xalq Maarifi və Dini Etiqad Nazirliyi" adı altında yaradılmış, Nazirlər Şurasının 30 iyun 1918-ci il tarixli qərarı ilə üç şöbədən (ümumi orta təhsil, ali və orta-ixtisas təhsili, peşə məktəbləri) ibarət olan strukturu təsdiq edilmişdir.
Azərbaycanda xalq maarifi və təhsili üzrə ilk nazirlik 1918-ci il may ayının 28-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökumətinin qərarı ilə "Xalq Maarifi və Dini Etiqad Nazirliyi" adı altında yaradılmış, Nazirlər Şurasının [[30 iyun]] [[1918]]-ci il tarixli qərarı ilə üç şöbədən (ümumi orta təhsil, ali və orta-ixtisas təhsili, peşə məktəbləri) ibarət olan strukturu təsdiq edilmişdir.


Azərbaycan SSR Nazirlər Şurasının 28 aprel 1920-ci il tarixli 1 nömrəli dekreti ilə Xalq Maarifi və Dini Etiqad Nazirliyi "Xalq Maarif Komissarlığı" adı ilə yenidən təşkil edilmiş və respublikadakı bütün təhsil müəssisələri onun tabeliyinə verilmişdir. 1921-ci ildə Xalq Maarif Komissarlığı nəzdində Texniki Peşə Təhsili Komitəsi yaradılmışdır.
Azərbaycan SSR Nazirlər Şurasının [[28 aprel]] [[1920]]-ci il tarixli 1 nömrəli dekreti ilə Xalq Maarifi və Dini Etiqad Nazirliyi "Xalq Maarif Komissarlığı" adı ilə yenidən təşkil edilmiş və respublikadakı bütün təhsil müəssisələri onun tabeliyinə verilmişdir. [[1921]]-ci ildə Xalq Maarif Komissarlığı nəzdində Texniki Peşə Təhsili Komitəsi yaradılmışdır.


1940-cı ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə Əmək Ehtiyatları İdarəsi təşkil edilmiş və texniki-peşə təhsili müəssisələri həmin idarənin tabeliyinə keçirilmişdir. 1959-cu ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə həmin idarənin bazasında Dövlət Texniki Peşə Təhsili Komitəsi yaradılmış və 1988-ci ilədək fəaliyyət göstərmişdir. Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə 1959-cu ildə Nazirlər Soveti yanında Ali və Orta-İxtisas Təhsili Komitəsi yaradılmış, respublikada fəaliyyət göstərən ali və orta-ixtisas məktəbləri onun tabeliyinə verilmişdir. 1964-cü ildən isə Ali və Orta-İxtisas Təhsil Komitəsi müstəqil nazirliyə çevrilmiş, 1988-ci ilədək fəaliyyət göstərmişdir. Ümumiyyətlə, 1959-1988-ci illərdə təhsillə bağlı Azərbaycanda 2 Nazirlik (Xalq Maarifi Nazirliyi, Ali və Orta-İxtisas Təhsili Nazirliyi) və 1 Komitə (Dövlət Texniki Peşə Təhsili Komitəsi) fəaliyyət göstərmişdir.
[[1940]]-cı ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə Əmək Ehtiyatları İdarəsi təşkil edilmiş və texniki-peşə təhsili müəssisələri həmin idarənin tabeliyinə keçirilmişdir. [[1959]]-cu ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə həmin idarənin bazasında Dövlət Texniki Peşə Təhsili Komitəsi yaradılmış və [[1988]]-ci ilədək fəaliyyət göstərmişdir. Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə [[1959]]-cu ildə Nazirlər Soveti yanında Ali və Orta-İxtisas Təhsili Komitəsi yaradılmış, respublikada fəaliyyət göstərən ali və orta-ixtisas məktəbləri onun tabeliyinə verilmişdir. 1964-cü ildən isə Ali və Orta-İxtisas Təhsil Komitəsi müstəqil nazirliyə çevrilmiş, [[1988]]-ci ilədək fəaliyyət göstərmişdir. Ümumiyyətlə, [[1959]]-[[1988]]-ci illərdə təhsillə bağlı Azərbaycanda 2 Nazirlik (Xalq Maarifi Nazirliyi, Ali və Orta-İxtisas Təhsili Nazirliyi) və 1 Komitə (Dövlət Texniki Peşə Təhsili Komitəsi) fəaliyyət göstərmişdir.


1988-ci ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə hər üç qurum ləğv edilərək onların bazasında Xalq Təhsili Nazirliyi yaradılmış, onun strukturu təsdiq olunmuşdur.
[[1988]]-ci ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə hər üç qurum ləğv edilərək onların bazasında Xalq Təhsili Nazirliyi yaradılmış, onun strukturu təsdiq olunmuşdur.


Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin imzaladığı 3 sentyabr 1993-cü il tarixli Sərəncamla Xalq Təhsili Nazirliyi "Təhsil Nazirliyi" adı ilə yenidən təşkil edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 10 fevral 1994-cü il tarixli 58 nömrəli qərarı ilə Nazirliyin Əsasnaməsi təsdiq olunmuşdur.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin imzaladığı [[3 sentyabr]] [[1993]]-cü il tarixli Sərəncamla Xalq Təhsili Nazirliyi "Təhsil Nazirliyi" adı ilə yenidən təşkil edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin [[10 fevral]] [[1994]]-cü il tarixli 58 nömrəli qərarı ilə Nazirliyin Əsasnaməsi təsdiq olunmuşdur.




Sətir 20: Sətir 20:
Təhsil Nazirliyinin əsas vəzifələri aşağıdakılardır:
Təhsil Nazirliyinin əsas vəzifələri aşağıdakılardır:


- təhsil sahəsində vahid dövlət siyasətini formalaşdırmaq və onu həyata keçirmək;
*Təhsil sahəsində vahid dövlət siyasətini formalaşdırmaq və onu həyata keçirmək;
*Azərbaycan Respublikasında təhsil sisteminin inkişaf Konsepsiyasını müəyyənləşdirmək, bu istiqamətdə perspektiv fəaliyyət Proqramları hazırlamaq, onların həyata keçirilməsini təmin etmək;

*vətəndaşların təhsil almaları üçün onların Konstitusiya hüquqlarını qorumaq, bu məqsədlə təhsildə bərabər imkanların yaradılmasına nail olmaq;

*təhsil sahəsində dövlət tənzimlənməsini həyata keçirmək, təhsilin keyfiyyətinə dövlət nəzarətini təmin etmək;
- Azərbaycan Respublikasında təhsil sisteminin inkişaf Konsepsiyasını müəyyənləşdirmək, bu istiqamətdə perspektiv fəaliyyət Proqramları hazırlamaq, onların həyata keçirilməsini təmin etmək;
*təhsil sisteminin müasir tələblərə uyğun təşkilati-iqtisadi modelini yaratmaq, onu müntəzəm inkişaf etdirmək;

*demokratik idarəetmə mexanizmlərini tətbiq etmək;

*mütəxəssis hazırlığında əmək bazarının tələbatını nəzərə almaq;
- vətəndaşların təhsil almaları üçün onların Konstitusiya hüquqlarını qorumaq, bu məqsədlə təhsildə bərabər imkanların yaradılmasına nail olmaq;
*təhsil müəssisələrinin elmi və metodiki təminatını daim gücləndirmək;

*təhsil sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığı təşkil və inkişaf etdirmək;

*Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə Nazirliyə həvalə olunmuş digər vəzifələri yerinə yetirmək.
- təhsil sahəsində dövlət tənzimlənməsini həyata keçirmək, təhsilin keyfiyyətinə dövlət nəzarətini təmin etmək;


- təhsil sisteminin müasir tələblərə uyğun təşkilati-iqtisadi modelini yaratmaq, onu müntəzəm inkişaf etdirmək;


- demokratik idarəetmə mexanizmlərini tətbiq etmək;


- mütəxəssis hazırlığında əmək bazarının tələbatını nəzərə almaq;


- təhsil müəssisələrinin elmi və metodiki təminatını daim gücləndirmək;


- təhsil sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığı təşkil və inkişaf etdirmək;


- Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə Nazirliyə həvalə olunmuş digər vəzifələri yerinə yetirmək.




Sətir 55: Sətir 37:




təhsilin ayrı-ayrı pillələrinin inkişaf etdirilməsi, konkret sahə üzrə strateji əhəmiyyətli problemlərin həlli üçün analitik təhlillərə əsaslanan inkişaf Proqramları hazırlamaq, onları respublika hökumətinə təqdim etmək;
*təhsilin ayrı-ayrı pillələrinin inkişaf etdirilməsi, konkret sahə üzrə strateji əhəmiyyətli problemlərin həlli üçün analitik təhlillərə əsaslanan inkişaf Proqramları hazırlamaq, onları respublika hökumətinə təqdim etmək;


təhsil sektoru ilə bağlı normativ hüquqi aktların hazırlanması və təkmilləşdirilməsinə dair təkliflərlə çıxış etmək, öz səlahiyyətləri çərçivəsində, eləcə də müvafiq icra hakimiyyəti orqanları ilə birlikdə qərarlar qəbul etmək, əmr, təlimat, sərəncam və bu kimi digər hüquqi normativ aktlar imzalamaq, onlara hüquqi və təlimati şərhlər vermək;
*təhsil sektoru ilə bağlı normativ hüquqi aktların hazırlanması və təkmilləşdirilməsinə dair təkliflərlə çıxış etmək, öz səlahiyyətləri çərçivəsində, eləcə də müvafiq icra hakimiyyəti orqanları ilə birlikdə qərarlar qəbul etmək, əmr, təlimat, sərəncam və bu kimi digər hüquqi normativ aktlar imzalamaq, onlara hüquqi və təlimati şərhlər vermək;


səlahiyyətləri daxilində mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanlarından, bələdiyyə strukturlarından, fiziki və hüquqi şəxslərdən müəyyən olunmuş qaydada zəruri məlumatlar və arayışlar tələb etmək;
*səlahiyyətləri daxilində mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanlarından, bələdiyyə strukturlarından, fiziki və hüquqi şəxslərdən müəyyən olunmuş qaydada zəruri məlumatlar və arayışlar tələb etmək;


mülkiyyət və hüquqi-təşkilati formasından asılı olmayaraq Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərən bütün təlim-tərbiyə müəssisələrində monitorinqlər keçirmək, onların fəaliyyətinə hüquqi qiymət vermək, tədris müəssisələrində keyfiyyətə dövlət nəzarətini təşkil etmək;
*mülkiyyət və hüquqi-təşkilati formasından asılı olmayaraq Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərən bütün təlim-tərbiyə müəssisələrində monitorinqlər keçirmək, onların fəaliyyətinə hüquqi qiymət vermək, tədris müəssisələrində keyfiyyətə dövlət nəzarətini təşkil etmək;


qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada təhsil fəaliyyəti üçün xüsusi razılıq (lisenziya) vermək, lisenziya tələblərinə və şərtlərinə əməl olunmanı müntəzəm qiymətləndirmək, lazım gəldikdə onları ləğv etmək;
*qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada təhsil fəaliyyəti üçün xüsusi razılıq (lisenziya) vermək, lisenziya tələblərinə və şərtlərinə əməl olunmanı müntəzəm qiymətləndirmək, lazım gəldikdə onları ləğv etmək;


Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş qaydada təhsil sahəsində beynəlxalq İnkişaf-yardım fondlarının və təşkilatlarının təsis olunmasında iştirak etmək;
*Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş qaydada təhsil sahəsində beynəlxalq İnkişaf-yardım fondlarının və təşkilatlarının təsis olunmasında iştirak etmək;


mövcud qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq tenderlər keçirmək, texniki şərtləri müəyyənləşdirmək, onların icrasına nəzarəti təmin etmək;
*mövcud qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq tenderlər keçirmək, texniki şərtləri müəyyənləşdirmək, onların icrasına nəzarəti təmin etmək;


"Dövlət qulluğu haqqında" Azərbaycan Respublikasının qanunu və nomenklatur qaydalara uyğun əməkdaşları işə qəbul və ya azad etmək, eləcə də təhsil sahəsində çalışan işçiləri dövlət mükafatlarına və digər təltiflərə təqdim etmək, pedaqoji kadr korpusunun həvəsləndirilməsi və stimullaşdırılması tədbirlərini həyata keçirmək;
*"Dövlət qulluğu haqqında" Azərbaycan Respublikasının qanunu və nomenklatur qaydalara uyğun əməkdaşları işə qəbul və ya azad etmək, eləcə də təhsil sahəsində çalışan işçiləri dövlət mükafatlarına və digər təltiflərə təqdim etmək, pedaqoji kadr korpusunun həvəsləndirilməsi və stimullaşdırılması tədbirlərini həyata keçirmək;


növbəti illər üçün dövlət büdcəsi formalaşdırılarkən sahə üzrə təsdiq olunmuş inkişaf Proqramlarının maliyyə təminatı barədə mərkəzi maliyyə orqanı və respublika hökumətinə əsaslandırılmış təkliflər vermək;
*növbəti illər üçün dövlət büdcəsi formalaşdırılarkən sahə üzrə təsdiq olunmuş inkişaf Proqramlarının maliyyə təminatı barədə mərkəzi maliyyə orqanı və respublika hökumətinə əsaslandırılmış təkliflər vermək;


qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada təhsil məsələləri ilə bağlı beynəlxalq və dövlətlərarası münasibətlərdə Azərbaycan Respublikasını təmsil etmək, qarşılıqlı əməkdaşlıq haqqında müqavilələr (sazişlər, memorandumlar, bəyannamələr və s.) imzalamaq;
*qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada təhsil məsələləri ilə bağlı beynəlxalq və dövlətlərarası münasibətlərdə Azərbaycan Respublikasını təmsil etmək, qarşılıqlı əməkdaşlıq haqqında müqavilələr (sazişlər, memorandumlar, bəyannamələr və s.) imzalamaq;


qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər hüquqları həyata keçirmək.
*qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər hüquqları həyata keçirmək.


==Təhsil islahatları==
==Təhsil islahatları==


===I MƏRHƏLƏ===
===I MƏRHƏLƏ===
1. Təhsil sisteminin yeni normativ-hüquqi iqtisadi və informasiya bazasının yaradılması istiqamətində;
*1. Təhsil sisteminin yeni normativ-hüquqi iqtisadi və informasiya bazasının yaradılması istiqamətində;
*2. Bütün növ və tiplərdən olan təlim-tərbiyə müəssisələrinin inkişafının təmin edilməsi və yeni tipli təhsil müəssisələrinin, mərkəzlərin, komplekslərin təşkili istiqamətində;

*3. Tədris sisteminin varisliyini təmin edən elmi, tədris-metodiki əsaslarıntəşkilati mexanizmin yaradılması istiqamətində;
2. Bütün növ və tiplərdən olan təlim-tərbiyə müəssisələrinin inkişafının təmin edilməsi və yeni tipli təhsil müəssisələrinin, mərkəzlərin, komplekslərin təşkili istiqamətində;
*4. Kadr hazırlığı, təminatı, ixtisasartırma və yenidənhazırlanmanın təşkilati mexanizmininin yaradılması istiqamətində;

3. Tədris sisteminin varisliyini təmin edən elmi, tədris-metodiki əsasların təşkilati mexanizmin yaradılması istiqamətində;
*5. Təhsil sisteminin məlumat bankının biliklər bazasının təşkilini təmin edən mexanizmin yaradılması istiqamətində;
*6. Təhsil sisteminin idarə olunmasında səlahiyyətlərin bölüşdürülməsi, idarəetmənin demokratikləşdirilməsi mexanizminin yaradılması istiqamətində;

4. Kadr hazırlığı, təminatı, ixtisasartırma yenidənhazırlanmanın təşkilati mexanizmininin yaradılması istiqamətində;
*7. Təhsil sisteminin yeni iqtisadi modelinə keçidlə bağlı normativlərin müəyyən edilməsi və müvafiq şəraitin yaradılması istiqamətində.


5. Təhsil sisteminin məlumat bankının və biliklər bazasının təşkilini təmin edən mexanizmin yaradılması istiqamətində;


6. Təhsil sisteminin idarə olunmasında səlahiyyətlərin bölüşdürülməsi, idarəetmənin demokratikləşdirilməsi mexanizminin yaradılması istiqamətində;


7. Təhsil sisteminin yeni iqtisadi modelinə keçidlə bağlı normativlərin müəyyən edilməsi və müvafiq şəraitin yaradılması istiqamətində.




===II MƏRHƏLƏ===
===II MƏRHƏLƏ===


*1. Müxtəlif yönüm və səviyyəli təhsil müəssisələrinin inteqrasiyası, onların bazasında yeni tipli elm-təhsil mərkəzlərinin yaradılması, təhsil müəssisələri şəbəkəsinin yenidən qurulması istiqamətində;

*2. Təlim-tərbiyənin məzmununun təhsil alanların imkanlarına uyğun dövlətin, ictimaiyyətin və şəxsiyyətin tələbatı əsasında qurulması istiqamətində;
1. Müxtəlif yönüm və səviyyəli təhsil müəssisələrinin inteqrasiyası, onların bazasında yeni tipli elm-təhsil mərkəzlərinin yaradılması, təhsil müəssisələri şəbəkəsinin yenidən qurulması istiqamətində;
*3. İşçi qüvvəsi resurslarının proqramlaşdırılması mexanizminin yaradılması istiqamətində;

*4. Təhsil sisteminin tədris, elmi-metodikiinformasiya təminatının yaradılması istiqamətində.

2. Təlim-tərbiyənin məzmununun təhsil alanların imkanlarına uyğun dövlətin, ictimaiyyətin və şəxsiyyətin tələbatı əsasında qurulması istiqamətində;


3. İşçi qüvvəsi resurslarının proqramlaşdırılması mexanizminin yaradılması istiqamətində;


4. Təhsil sisteminin tədris, elmi-metodiki və informasiya təminatının yaradılması istiqamətində.




Sətir 120: Sətir 86:
Ölkənin təhsil sahəsində beynəlxalq əlaqələrin əsas koordinasiya mərkəzi olan Təhsil Nazirliyinin səmərəli fəaliyyətinin nəticəsi olaraq Azərbaycan Respublikası təhsil sahəsində bir sıra beynəlxalq konvensiyalara qoşulmuş, beynəlxalq təşkilatlarla səmərəli əməkdaşlığın həyata keçirilməsi təmin edilmişdir.
Ölkənin təhsil sahəsində beynəlxalq əlaqələrin əsas koordinasiya mərkəzi olan Təhsil Nazirliyinin səmərəli fəaliyyətinin nəticəsi olaraq Azərbaycan Respublikası təhsil sahəsində bir sıra beynəlxalq konvensiyalara qoşulmuş, beynəlxalq təşkilatlarla səmərəli əməkdaşlığın həyata keçirilməsi təmin edilmişdir.


Bunun nəticəsidir ki, Azərbaycanın təhsil müəssisələri YUNESKO, YUNİSEF, YUNEVOK, İSESKO, Avropa Təhsil Fondu, Avropa Şurası və Avropa İttifaqı kimi nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların təhsil problemləri ilə məşğul olan qurumlarının işində fəal iştirak edirlər. Beynəlxalq təşkilatlarla aparılan səmərəli əməkdaşlığın nəticələrindən biri Avropa İttifaqı tərəfindən maliyyələşdirilən TEMPUS/TASİS proqramına Azərbaycan ali məktəbləri fəal cəlb olunmuşdur.
Bunun nəticəsidir ki, Azərbaycanın təhsil müəssisələri [[YUNESKO]], [[YUNİSEF]], [[YUNEVOK]], [[İSESKO]], [[Avropa Təhsil Fondu]], [[Avropa Şurası]][[Avropa İttifaqı]] kimi nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların təhsil problemləri ilə məşğul olan qurumlarının işində fəal iştirak edirlər. Beynəlxalq təşkilatlarla aparılan səmərəli əməkdaşlığın nəticələrindən biri Avropa İttifaqı tərəfindən maliyyələşdirilən TEMPUS/TASİS proqramına Azərbaycan ali məktəbləri fəal cəlb olunmuşdur.


Son illər ərzində Avropa Birliyinin TEMPUS proqramı çərçivəsində ölkəmizin 16 ali məktəbini əhatə edən 4,4 milyon avro məbləğində 21 layihə həyata keçirilmişdir. Layihə çərçivəsində tələbə mübadiləsi, mütəxəssis hazırlığı, müəllimlərin xaricdə stajkeçməsinin təşkili, ali təhsil müəssisələrinin müasir informasiya texnologiyaları və tədris avadanlıqları ilə təchizatı üzrə tədbirlər həyata keçirilmişdir. 2005-2006-cı illərdə müxtəlif layihələrə 2 milyon avro həcmində vəsaitin ayrılması nəzərdə tutulmuşdur.
Son illər ərzində Avropa Birliyinin TEMPUS proqramı çərçivəsində ölkəmizin 16 ali məktəbini əhatə edən 4,4 milyon avro məbləğində 21 layihə həyata keçirilmişdir. Layihə çərçivəsində tələbə mübadiləsi, mütəxəssis hazırlığı, müəllimlərin xaricdə stajkeçməsinin təşkili, ali təhsil müəssisələrinin müasir informasiya texnologiyaları və tədris avadanlıqları ilə təchizatı üzrə tədbirlər həyata keçirilmişdir. [[2005]]-[[2006]]-cı illərdə müxtəlif layihələrə 2 milyon avro həcmində vəsaitin ayrılması nəzərdə tutulmuşdur.


Bu proqramın maliyyə-texniki yardımı ilə Bakı Dövlət Universiteti, Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti, Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası, Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası, Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti, o cümlədən "Qərb universiteti", "[[Xəzər Universiteti]]" və "Təfəkkür" kimi özəl ali məktəblərdə bir sıra məqsədyönlü işlər görülmüşdür.
Bu proqramın maliyyə-texniki yardımı ilə Bakı Dövlət Universiteti, Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti, Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası, Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası, Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti, o cümlədən "Qərb universiteti", "[[Xəzər Universiteti]]" və "Təfəkkür" kimi özəl ali məktəblərdə bir sıra məqsədyönlü işlər görülmüşdür.
Sətir 148: Sətir 114:
Azərbaycan təhsilinin beynəlxalq əlaqələrini tənzimləmək və daha da inkişaf etdirmək üçün lazımi hüquqi baza yaradılmışdır. Azərbaycan Respublikası artıq ali təhsil sahəsində təhsil sənədlərinin və elmi dərəcələrin tanınması ilə bağlı aşağıdakı beynəlxalq konvensiyalara qoşulmuşdur:
Azərbaycan təhsilinin beynəlxalq əlaqələrini tənzimləmək və daha da inkişaf etdirmək üçün lazımi hüquqi baza yaradılmışdır. Azərbaycan Respublikası artıq ali təhsil sahəsində təhsil sənədlərinin və elmi dərəcələrin tanınması ilə bağlı aşağıdakı beynəlxalq konvensiyalara qoşulmuşdur:


- Avropa regionu dövlətlərində ali tədris kurslarının, ali təhsil diplomlarının və elmi dərəcələrin tanınması haqqında YUNESKO-nun 1979-cu il Paris Konvensiyası;
*Avropa regionu dövlətlərində ali tədris kurslarının, ali təhsil diplomlarının və elmi dərəcələrin tanınması haqqında YUNESKO-nun [[1979]]-cu il Paris Konvensiyası;


- Asiya və Sakit Okean ölkələrində tədris kurslarının, ali təhsil sahəsində diplomların və elmi dərəcələrin tanınması haqqında YUNESKO-nun 1983-cü il Banqkok Regional Konvensiyası;
*Asiya və Sakit Okean ölkələrində tədris kurslarının, ali təhsil sahəsində diplomların və elmi dərəcələrin tanınması haqqında YUNESKO-nun [[1983]]-cü il Banqkok Regional Konvensiyası;


- Avropa regionunda ali təhsil sahəsində ixtisasların tanınması haqqında 1997-ci il Lissabon Konvensiyası.
*Avropa regionunda ali təhsil sahəsində ixtisasların tanınması haqqında [[1997]]-ci il Lissabon Konvensiyası.


Təhsil Nazirliyi tərəfindən hazırda bir sıra beynəlxalq təşkilatlarla birgə layihə və proqramlar həyata keçirilir və gələcəkdə də davam etdiriləcəkdir:
Təhsil Nazirliyi tərəfindən hazırda bir sıra beynəlxalq təşkilatlarla birgə layihə və proqramlar həyata keçirilir və gələcəkdə də davam etdiriləcəkdir:
Sətir 158: Sətir 124:




"MDB ölkələri ilə ABŞ-ın qardaşlaşmış məktəblər" layihəsi;
*"MDB ölkələri ilə ABŞ-ın qardaşlaşmış məktəblər" layihəsi;


Azərbaycanda peşə təhsilinin inkişafı sahəsində Avropa Təhsil Fondunun Təhsil Nazirliyi ilə birgə layihəsi;
*Azərbaycanda peşə təhsilinin inkişafı sahəsində Avropa Təhsil Fondunun Təhsil Nazirliyi ilə birgə layihəsi;


Azərbaycanın təhsil müəssisələrində ingilis dilinin tədrisi metodikasının təkmilləşdirilməsi üzrə Britaniya Şurasının Təhsil Nazirliyi ilə birgə proqramı;
*Azərbaycanın təhsil müəssisələrində ingilis dilinin tədrisi metodikasının təkmilləşdirilməsi üzrə Britaniya Şurasının Təhsil Nazirliyi ilə birgə proqramı;


Avropa Şurası ilə "Tbilisi təşəbbüsü" birgə regional layihəsi;
*Avropa Şurası ilə "Tbilisi təşəbbüsü" birgə regional layihəsi;


Avropa Şurası ilə "Demokratik vətəndaşlıq üzrə təhsil" mövzusunda birgə Regional Layihə;
*Avropa Şurası ilə "Demokratik vətəndaşlıq üzrə təhsil" mövzusunda birgə Regional Layihə;


Avropa Şurası ilə "Milli azlıqların təhsili sahəsində siyasət" birgə layihəsi;
*Avropa Şurası ilə "Milli azlıqların təhsili sahəsində siyasət" birgə layihəsi;


ABŞ-ın Montana Dövlət Universiteti və Təhsil Nazirliyi ilə Azərbaycan təhsil sistemində demokratiyanın əsasları və vətəndaşşünaslığın tədrisi sahəsində yüksək hazırlıqlı kadrların, tədris proqramı və dərs vəsaitinin hazırlanması üzrə birgə layihə;
*ABŞ-ın Montana Dövlət Universiteti və Təhsil Nazirliyi ilə Azərbaycan təhsil sistemində demokratiyanın əsasları və vətəndaşşünaslığın tədrisi sahəsində yüksək hazırlıqlı kadrların, tədris proqramı və dərs vəsaitinin hazırlanması üzrə birgə layihə;


ABŞ-ın ACCELS təşkilatı ilə birgə layihə;
*ABŞ-ın ACCELS təşkilatı ilə birgə layihə;


ABŞ-ın İREX şirkəti ilə əməkdaşlıq proqramı;
*ABŞ-ın İREX şirkəti ilə əməkdaşlıq proqramı;


ABŞ Dövlət Departamenti tərəfindən maliyyələşdirilən "Proyekt Harmoniya" proqramı;
*ABŞ Dövlət Departamenti tərəfindən maliyyələşdirilən "Proyekt Harmoniya" proqramı;


Almaniya Akademik Mübadilə Xidməti - DAAD ilə birgə proqram;
*Almaniya Akademik Mübadilə Xidməti - DAAD ilə birgə proqram;


Təhsil Nazirliyi, UNİSEF və "Dünyaya baxış" təşkilatının xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqların inteqrasiyalı təlimi üzrə birgə layihəsi;
*Təhsil Nazirliyi, UNİSEF və "Dünyaya baxış" təşkilatının xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqların inteqrasiyalı təlimi üzrə birgə layihəsi;


Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqların inteqrasiyalı təlimi üzrə UNESKO-nun Təhsil Nazirliyi ilə birgə layihəsi.
*Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqların inteqrasiyalı təlimi üzrə UNESKO-nun Təhsil Nazirliyi ilə birgə layihəsi.


Təhsil Nazirliyi ilə imzalanmış protokollar və sazişlər:
Təhsil Nazirliyi ilə imzalanmış protokollar və sazişlər:




Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə Türkiyə Cümhuriyyəti Milli Egitim Bakanlığı və Yüksəkögrətim Kurulu arasında təhsil və elm sahələrində razılıq Protokolu. 4 noyabr 1998-ci il;
*Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə Türkiyə Cümhuriyyəti Milli Egitim Bakanlığı və Yüksəkögrətim Kurulu arasında təhsil və elm sahələrində razılıq Protokolu. [[4 noyabr]] [[1998]]-ci il;


Britaniya Şurası ilə təhsil sahəsində əməkdaşlıq haqqında Protokol. 22 may 1998-ci il;
*Britaniya Şurası ilə təhsil sahəsində əməkdaşlıq haqqında Protokol. [[22 may]] [[1998]]-ci il;


Azərbaycan Respublikası hökuməti ilə Qazaxıstan Respublikası hökuməti arasında yüksək ixtisaslı elmi və elmi-pedaqoji kadrların attestasiyası sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş. 7 aprel 2000-ci il;
*Azərbaycan Respublikası hökuməti ilə Qazaxıstan Respublikası hökuməti arasında yüksək ixtisaslı elmi və elmi-pedaqoji kadrların attestasiyası sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş. [[7 aprel]] [[2000]]-ci il;


Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə Çin Xalq Respublikası Təhsil Nazirliyi arasında təhsil sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş. 2002-ci il;
*Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə Çin Xalq Respublikası Təhsil Nazirliyi arasında təhsil sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş. [[2002]]-ci il;


Rusiya Federasiyası ilə Azərbaycan Respublikası arasında təhsil sahəsində Əməkdaşlıq Protokolu və Azərbaycan Respublikası hökuməti ilə Rusiya Federasiyası hökuməti arasında təhsil sənədləri, elmi və elmi dərəcələrin qarşılıqlı tanınması haqqında Saziş. 22 sentyabr 2002-ci il;
*Rusiya Federasiyası ilə Azərbaycan Respublikası arasında təhsil sahəsində Əməkdaşlıq Protokolu və Azərbaycan Respublikası hökuməti ilə Rusiya Federasiyası hökuməti arasında təhsil sənədləri, elmi və elmi dərəcələrin qarşılıqlı tanınması haqqında Saziş. [[22 sentyabr]][[ 2002]]-ci il;


Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə İran İslam Respublikasının Elm, Tədqiqat və Texnologiya Nazirliyi arasında təhsil və tədqiqat sahəsində əməkdaşlıq haqqında Memorandum. 20 may 2002-ci il;
*Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə İran İslam Respublikasının Elm, Tədqiqat və Texnologiya Nazirliyi arasında təhsil və tədqiqat sahəsində əməkdaşlıq haqqında Memorandum. [[20 may]] [[2002]]-ci il;


Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə Beynəlxalq Təhsil üzrə Amerika Şuraları (ACTR/ACCELS) arasında təhsil sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş. 9 may 2001-ci il;
*Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə Beynəlxalq Təhsil üzrə Amerika Şuraları (ACTR/ACCELS) arasında təhsil sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş. [[9 may]] [[2001]]-ci il;


Avstriya Respublikası Federal Təhsil, Elm və Mədəniyyət Nazirliyi ilə Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi arasında ali məktəblər sahəsində ixtisasların qarşılıqlı tanınmasına dair Anlaşma Memorandumu. 2004-cü il oktyabr;
*Avstriya Respublikası Federal Təhsil, Elm və Mədəniyyət Nazirliyi ilə Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi arasında ali məktəblər sahəsində ixtisasların qarşılıqlı tanınmasına dair Anlaşma Memorandumu. [[2004]]-cü il oktyabr;


GUAM iştirakçısı olan dövlətlərin Təhsil Nazirlikləri arasında təhsil sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş. 2003-cü il iyul;
*GUAM iştirakçısı olan dövlətlərin Təhsil Nazirlikləri arasında təhsil sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş. [[2003]]-cü il iyul;


Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi və Gürcüstan Təhsil və Elm Nazirliyi arasında təhsil sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş. 2004- cü il mart;
*Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi və Gürcüstan Təhsil və Elm Nazirliyi arasında təhsil sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş. [[2004]]- cü il mart;


"Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi və Rumıniyanın Təhsil və Tədqiqatlar Nazirliyi arasında əməkdaşlıq haqqında Saziş". 2004- cü il oktyabr;
*"Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi və Rumıniyanın Təhsil və Tədqiqatlar Nazirliyi arasında əməkdaşlıq haqqında Saziş". [[2004]]- cü il oktyabr;


Azərbaycan hökuməti və Asiya İnkişaf Bankı arasında Azərbaycanda "Erkən (məktəbəqədər) yaşlı uşaqların inkişafına Texniki Yardım Layihəsi" barədə Saziş. 9 noyabr 2004-cü il.
*Azərbaycan hökuməti və Asiya İnkişaf Bankı arasında Azərbaycanda "Erkən (məktəbəqədər) yaşlı uşaqların inkişafına Texniki Yardım Layihəsi" barədə Saziş. 9[[ noyabr]] [[2004]]-cü il.


== Xarici keçidlər ==
== Xarici keçidlər ==

18:16, 22 oktyabr 2009 versiyası

Fayl:Təhsil Nazirliyi.jpg

Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi- təhsil sahəsində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Respublikasının qurumu. Hal-hazırda Misir Mərdanov rəhbərlik edir.

Tarix

Azərbaycanda xalq maarifi və təhsili üzrə ilk nazirlik 1918-ci il may ayının 28-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti hökumətinin qərarı ilə "Xalq Maarifi və Dini Etiqad Nazirliyi" adı altında yaradılmış, Nazirlər Şurasının 30 iyun 1918-ci il tarixli qərarı ilə üç şöbədən (ümumi orta təhsil, ali və orta-ixtisas təhsili, peşə məktəbləri) ibarət olan strukturu təsdiq edilmişdir.

Azərbaycan SSR Nazirlər Şurasının 28 aprel 1920-ci il tarixli 1 nömrəli dekreti ilə Xalq Maarifi və Dini Etiqad Nazirliyi "Xalq Maarif Komissarlığı" adı ilə yenidən təşkil edilmiş və respublikadakı bütün təhsil müəssisələri onun tabeliyinə verilmişdir. 1921-ci ildə Xalq Maarif Komissarlığı nəzdində Texniki Peşə Təhsili Komitəsi yaradılmışdır.

1940-cı ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə Əmək Ehtiyatları İdarəsi təşkil edilmiş və texniki-peşə təhsili müəssisələri həmin idarənin tabeliyinə keçirilmişdir. 1959-cu ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə həmin idarənin bazasında Dövlət Texniki Peşə Təhsili Komitəsi yaradılmış və 1988-ci ilədək fəaliyyət göstərmişdir. Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə 1959-cu ildə Nazirlər Soveti yanında Ali və Orta-İxtisas Təhsili Komitəsi yaradılmış, respublikada fəaliyyət göstərən ali və orta-ixtisas məktəbləri onun tabeliyinə verilmişdir. 1964-cü ildən isə Ali və Orta-İxtisas Təhsil Komitəsi müstəqil nazirliyə çevrilmiş, 1988-ci ilədək fəaliyyət göstərmişdir. Ümumiyyətlə, 1959-1988-ci illərdə təhsillə bağlı Azərbaycanda 2 Nazirlik (Xalq Maarifi Nazirliyi, Ali və Orta-İxtisas Təhsili Nazirliyi) və 1 Komitə (Dövlət Texniki Peşə Təhsili Komitəsi) fəaliyyət göstərmişdir.

1988-ci ildə Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin qərarı ilə hər üç qurum ləğv edilərək onların bazasında Xalq Təhsili Nazirliyi yaradılmış, onun strukturu təsdiq olunmuşdur.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin imzaladığı 3 sentyabr 1993-cü il tarixli Sərəncamla Xalq Təhsili Nazirliyi "Təhsil Nazirliyi" adı ilə yenidən təşkil edilmişdir. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 10 fevral 1994-cü il tarixli 58 nömrəli qərarı ilə Nazirliyin Əsasnaməsi təsdiq olunmuşdur.


Nazirliyin vəzifələri

Təhsil Nazirliyinin əsas vəzifələri aşağıdakılardır:

  • Təhsil sahəsində vahid dövlət siyasətini formalaşdırmaq və onu həyata keçirmək;
  • Azərbaycan Respublikasında təhsil sisteminin inkişaf Konsepsiyasını müəyyənləşdirmək, bu istiqamətdə perspektiv fəaliyyət Proqramları hazırlamaq, onların həyata keçirilməsini təmin etmək;
  • vətəndaşların təhsil almaları üçün onların Konstitusiya hüquqlarını qorumaq, bu məqsədlə təhsildə bərabər imkanların yaradılmasına nail olmaq;
  • təhsil sahəsində dövlət tənzimlənməsini həyata keçirmək, təhsilin keyfiyyətinə dövlət nəzarətini təmin etmək;
  • təhsil sisteminin müasir tələblərə uyğun təşkilati-iqtisadi modelini yaratmaq, onu müntəzəm inkişaf etdirmək;
  • demokratik idarəetmə mexanizmlərini tətbiq etmək;
  • mütəxəssis hazırlığında əmək bazarının tələbatını nəzərə almaq;
  • təhsil müəssisələrinin elmi və metodiki təminatını daim gücləndirmək;
  • təhsil sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığı təşkil və inkişaf etdirmək;
  • Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə Nazirliyə həvalə olunmuş digər vəzifələri yerinə yetirmək.


Nazirliyin hüquqları

Nazirlik öz vəzifələrini və funksiyalarını həyata keçirmək üçün aşağıdakı hüquqlara malikdir:


  • təhsilin ayrı-ayrı pillələrinin inkişaf etdirilməsi, konkret sahə üzrə strateji əhəmiyyətli problemlərin həlli üçün analitik təhlillərə əsaslanan inkişaf Proqramları hazırlamaq, onları respublika hökumətinə təqdim etmək;
  • təhsil sektoru ilə bağlı normativ hüquqi aktların hazırlanması və təkmilləşdirilməsinə dair təkliflərlə çıxış etmək, öz səlahiyyətləri çərçivəsində, eləcə də müvafiq icra hakimiyyəti orqanları ilə birlikdə qərarlar qəbul etmək, əmr, təlimat, sərəncam və bu kimi digər hüquqi normativ aktlar imzalamaq, onlara hüquqi və təlimati şərhlər vermək;
  • səlahiyyətləri daxilində mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanlarından, bələdiyyə strukturlarından, fiziki və hüquqi şəxslərdən müəyyən olunmuş qaydada zəruri məlumatlar və arayışlar tələb etmək;
  • mülkiyyət və hüquqi-təşkilati formasından asılı olmayaraq Azərbaycan Respublikasında fəaliyyət göstərən bütün təlim-tərbiyə müəssisələrində monitorinqlər keçirmək, onların fəaliyyətinə hüquqi qiymət vermək, tədris müəssisələrində keyfiyyətə dövlət nəzarətini təşkil etmək;
  • qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada təhsil fəaliyyəti üçün xüsusi razılıq (lisenziya) vermək, lisenziya tələblərinə və şərtlərinə əməl olunmanı müntəzəm qiymətləndirmək, lazım gəldikdə onları ləğv etmək;
  • Azərbaycan Respublikası qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş qaydada təhsil sahəsində beynəlxalq İnkişaf-yardım fondlarının və təşkilatlarının təsis olunmasında iştirak etmək;
  • mövcud qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq tenderlər keçirmək, texniki şərtləri müəyyənləşdirmək, onların icrasına nəzarəti təmin etmək;
  • "Dövlət qulluğu haqqında" Azərbaycan Respublikasının qanunu və nomenklatur qaydalara uyğun əməkdaşları işə qəbul və ya azad etmək, eləcə də təhsil sahəsində çalışan işçiləri dövlət mükafatlarına və digər təltiflərə təqdim etmək, pedaqoji kadr korpusunun həvəsləndirilməsi və stimullaşdırılması tədbirlərini həyata keçirmək;
  • növbəti illər üçün dövlət büdcəsi formalaşdırılarkən sahə üzrə təsdiq olunmuş inkişaf Proqramlarının maliyyə təminatı barədə mərkəzi maliyyə orqanı və respublika hökumətinə əsaslandırılmış təkliflər vermək;
  • qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada təhsil məsələləri ilə bağlı beynəlxalq və dövlətlərarası münasibətlərdə Azərbaycan Respublikasını təmsil etmək, qarşılıqlı əməkdaşlıq haqqında müqavilələr (sazişlər, memorandumlar, bəyannamələr və s.) imzalamaq;
  • qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər hüquqları həyata keçirmək.

Təhsil islahatları

I MƏRHƏLƏ

  • 1. Təhsil sisteminin yeni normativ-hüquqi iqtisadi və informasiya bazasının yaradılması istiqamətində;
  • 2. Bütün növ və tiplərdən olan təlim-tərbiyə müəssisələrinin inkişafının təmin edilməsi və yeni tipli təhsil müəssisələrinin, mərkəzlərin, komplekslərin təşkili istiqamətində;
  • 3. Tədris sisteminin varisliyini təmin edən elmi, tədris-metodiki əsasların və təşkilati mexanizmin yaradılması istiqamətində;
  • 4. Kadr hazırlığı, təminatı, ixtisasartırma və yenidənhazırlanmanın təşkilati mexanizmininin yaradılması istiqamətində;
  • 5. Təhsil sisteminin məlumat bankının və biliklər bazasının təşkilini təmin edən mexanizmin yaradılması istiqamətində;
  • 6. Təhsil sisteminin idarə olunmasında səlahiyyətlərin bölüşdürülməsi, idarəetmənin demokratikləşdirilməsi mexanizminin yaradılması istiqamətində;
  • 7. Təhsil sisteminin yeni iqtisadi modelinə keçidlə bağlı normativlərin müəyyən edilməsi və müvafiq şəraitin yaradılması istiqamətində.


II MƏRHƏLƏ

  • 1. Müxtəlif yönüm və səviyyəli təhsil müəssisələrinin inteqrasiyası, onların bazasında yeni tipli elm-təhsil mərkəzlərinin yaradılması, təhsil müəssisələri şəbəkəsinin yenidən qurulması istiqamətində;
  • 2. Təlim-tərbiyənin məzmununun təhsil alanların imkanlarına uyğun dövlətin, ictimaiyyətin və şəxsiyyətin tələbatı əsasında qurulması istiqamətində;
  • 3. İşçi qüvvəsi resurslarının proqramlaşdırılması mexanizminin yaradılması istiqamətində;
  • 4. Təhsil sisteminin tədris, elmi-metodiki və informasiya təminatının yaradılması istiqamətində.


Beynəlxalq əlaqələr

Azərbaycan Respublikasının təhsil sahəsində beynəlxalq əlaqələrin əsas istiqamətləri tələbə, şagird və magistr mübadiləsi, birgə elmi tədqiqatlar, beynəlxalq və regionlararası təhsil proqramlarına qoşulma və onların işində yaxından iştirak etməkdən ibarətdir.

Ölkənin təhsil sahəsində beynəlxalq əlaqələrin əsas koordinasiya mərkəzi olan Təhsil Nazirliyinin səmərəli fəaliyyətinin nəticəsi olaraq Azərbaycan Respublikası təhsil sahəsində bir sıra beynəlxalq konvensiyalara qoşulmuş, beynəlxalq təşkilatlarla səmərəli əməkdaşlığın həyata keçirilməsi təmin edilmişdir.

Bunun nəticəsidir ki, Azərbaycanın təhsil müəssisələri YUNESKO, YUNİSEF, YUNEVOK, İSESKO, Avropa Təhsil Fondu, Avropa ŞurasıAvropa İttifaqı kimi nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların təhsil problemləri ilə məşğul olan qurumlarının işində fəal iştirak edirlər. Beynəlxalq təşkilatlarla aparılan səmərəli əməkdaşlığın nəticələrindən biri Avropa İttifaqı tərəfindən maliyyələşdirilən TEMPUS/TASİS proqramına Azərbaycan ali məktəbləri fəal cəlb olunmuşdur.

Son illər ərzində Avropa Birliyinin TEMPUS proqramı çərçivəsində ölkəmizin 16 ali məktəbini əhatə edən 4,4 milyon avro məbləğində 21 layihə həyata keçirilmişdir. Layihə çərçivəsində tələbə mübadiləsi, mütəxəssis hazırlığı, müəllimlərin xaricdə stajkeçməsinin təşkili, ali təhsil müəssisələrinin müasir informasiya texnologiyaları və tədris avadanlıqları ilə təchizatı üzrə tədbirlər həyata keçirilmişdir. 2005-2006-cı illərdə müxtəlif layihələrə 2 milyon avro həcmində vəsaitin ayrılması nəzərdə tutulmuşdur.

Bu proqramın maliyyə-texniki yardımı ilə Bakı Dövlət Universiteti, Azərbaycan Dövlət İqtisad Universiteti, Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyası, Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyası, Azərbaycan Dillər Universiteti, Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universiteti, o cümlədən "Qərb universiteti", "Xəzər Universiteti" və "Təfəkkür" kimi özəl ali məktəblərdə bir sıra məqsədyönlü işlər görülmüşdür.

Təhsil Nazirliyinin çox sıx və səmərəli əməkdaşlıq etdiyi beynəlxalq təşkilatlardan biri YUNİSEF-dir. Azərbaycan hökuməti ilə YUNİSEF arasında imzalanmış Əməkdaşlıq Proqramı çərçivəsində 2000-2004-cü illər arasında "Erkən uşaqlıq dövründə inkişaf və daha yaxşı valideynlik təşəbbüsü", "Fəal təlim və məktəb rəhbərliyi", "İnkişaf üçün təhsil və Uşaq Hüquqları Konvensiyası (UHK)", "Təhsil sistemində məlumatların və təhlillərin təkmilləşdirilməsi", "Gənclərin sağlamlığı və inkişafı", "Valideyn-Müəllim Assosiasiyasının yaradılması", "Mina Təhlükəsinə dair Maarifləndirmə" kimi layihələr üzrə müvəffəqiyyətlə iş aparılmışdır. Son 5 ildə əməkdaşlıq proqramı çərçivəsində həyata keçirilən tədbirlərə ildə 300 min ABŞ dolları olmaqla ümumilikdə 1,5 milyon ABŞ dolları həcmində vəsait sərf edilmişdir. Bu layihələr növbəti illərdə də davam etdirələcəkdir.

Azərbaycan hökuməti ilə YUNİSEF arasında imzalanmış Əməkdaşlıq Proqramı çərçivəsində 2004-cü ilin noyabrında Təhsil Nazirliyi və YUNİSEF-in Azərbaycandakı nümayəndəliyi tərəfindən "Fəal/interaktiv təlimin Azərbaycanda tətbiqinə dair milli siyasətin hazırlanması" mövzusunda 2 günlük konfrans keçirilmiş, "Fəal/interaktiv təlim texnologiyasının (FİTT) Azərbaycanda tətbiqi ilə bağlı fəaliyyət istiqamətləri" adlı sənəd hazırlanmışdır.

Bunlarla yanaşı, Təhsil Nazirliyi ABŞ, Fransa, Böyük Britaniya, Qazaxıstan, Almaniya, Rusiya, Çin, Yaponiya, İsrail, Cənubi Koreya, Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı, Türkiyə, İran, Misir, Hindistan, Ukrayna, Gürcüstan, Moldova, Çexiya, Slovakiya, Özbəkistan və Polşa kimi ölkələrlə birbaşa təhsil əlaqələri yaratmışdır və bu əməkdaşlıq bu gün də uğurla davam edir.

Təhsil Nazirliyinin rəhbərliyi Fransa, Türkiyə, Böyük Britaniya, Rusiya, İran, ABŞ və Almaniya ilə təhsil sahəsində birbaşa əməkdaşlıq proqramı çərçivəsində həmin ölkələrdə olmuş, qarşılıqlı əməkdaşlığın daha da inkişaf etdirilməsini nəzərdə tutan protokollar imzalamışdır.

Azərbaycan Respublikasının ali məktəbləri xarici ölkələr üçün kadr hazırlığı sahəsində böyük ənənə və təcrübəyə malikdir. Hələ keçmiş SSRİ dövründən güclü maddi-texniki bazası və geniş potensiala malik olan respublikanın ali məktəblərində XX əsrin 70-ci illərindən başlayaraq dünyanın müxtəlif ölkələrindən minlərlə əcnəbi vətəndaş ayrı-ayrı ixtisaslar üzrə təhsil almışdır. Bu ənənə bu gün də davam etməkdədir.

Ali təhsil sistemində aparılan məqsədyönlü işlərin nəticəsidir ki, hazırda Azərbaycanın ali məktəblərində 41 ölkədən 3438 nəfər əcnəbi tələbə təhsil alır. Bu nəticə ali təhsil müəssisələrinin maddi-texniki bazasının gücləndirilməsi və təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi, ən başlıcası isə ölkə daxilində yaradılmış sabit və sağlam mühit sayəsində əldə edilmişdir.

Son illlərdə xarici ölkələrdə təhsil alan azərbaycanlı tələbələrin sayı xeyli artmışdır. Hazırda dünyanın aparıcı universitetlərində Azərbaycanın orta məktəblərini bitirmiş 3000-dən artıq gənc yüksək göstəricilərlə ölkəmiz üçün zəruri ixtisaslara uğurla yiyələnirlər.

Azərbaycan Respublikası ali məktəblərində əcnəbi vətəndaşlar bakalavr, magistratura, aspirantura və doktorantura pillələrində dövlət hesabına və ya ödənişli əsaslarla təhsil alırlar.

Ölkəmizdə fəaliyyət göstərən təhsil müəssisələrinə, xüsusilə ali məktəblərə əcnəbilərin şəxsi müqavilə əsasında cəlb olunması sahəsində uğurlar əldə olunmuşdur. Xarici vətəndaşlarla təhsil müəssisəsi arasında imzalanan müqavilələr əsasında həyata keçirilən belə təhsil ödənişli olduğu üçün ölkəyə xaricdən böyük həcmdə valyuta vəsaitinin cəlb olunmasına zəmin yaradır. Bütün bunlar ali məktəblərimizdə onilliklər boyu əldə edilmiş elmi nailiyyətlərin və təcrübənin səmərəli şəkildə istifadə olunması kimi qiymətləndirilməlidir.

Bu gün Azərbaycanın təhsil sistemində Açıq Cəmiyyət İnstitutu - Yardım Fondunun "Addım-addım" və "Tənqidi təfəkkürün inkişafı" texnologiyaları, BMT-nin "Davamlı insan inkişafı", ABŞ-ın "Proyekt Harmoniya" təşkilatının, YUNESKO-nun "Assosiativ məktəblər", "Qardaşlaşmış məktəblər" layihələri, "Alman Akademik Mübadilə Xidməti", "Gənclərin nailiyyəti" təşkilatlarının proqramları ümumilikdə 200-dən çox təhsil müəssisəsində uğurla tətbiq edilir.

Azərbaycan təhsilinin beynəlxalq əlaqələrini tənzimləmək və daha da inkişaf etdirmək üçün lazımi hüquqi baza yaradılmışdır. Azərbaycan Respublikası artıq ali təhsil sahəsində təhsil sənədlərinin və elmi dərəcələrin tanınması ilə bağlı aşağıdakı beynəlxalq konvensiyalara qoşulmuşdur:

  • Avropa regionu dövlətlərində ali tədris kurslarının, ali təhsil diplomlarının və elmi dərəcələrin tanınması haqqında YUNESKO-nun 1979-cu il Paris Konvensiyası;
  • Asiya və Sakit Okean ölkələrində tədris kurslarının, ali təhsil sahəsində diplomların və elmi dərəcələrin tanınması haqqında YUNESKO-nun 1983-cü il Banqkok Regional Konvensiyası;
  • Avropa regionunda ali təhsil sahəsində ixtisasların tanınması haqqında 1997-ci il Lissabon Konvensiyası.

Təhsil Nazirliyi tərəfindən hazırda bir sıra beynəlxalq təşkilatlarla birgə layihə və proqramlar həyata keçirilir və gələcəkdə də davam etdiriləcəkdir:


  • "MDB ölkələri ilə ABŞ-ın qardaşlaşmış məktəblər" layihəsi;
  • Azərbaycanda peşə təhsilinin inkişafı sahəsində Avropa Təhsil Fondunun Təhsil Nazirliyi ilə birgə layihəsi;
  • Azərbaycanın təhsil müəssisələrində ingilis dilinin tədrisi metodikasının təkmilləşdirilməsi üzrə Britaniya Şurasının Təhsil Nazirliyi ilə birgə proqramı;
  • Avropa Şurası ilə "Tbilisi təşəbbüsü" birgə regional layihəsi;
  • Avropa Şurası ilə "Demokratik vətəndaşlıq üzrə təhsil" mövzusunda birgə Regional Layihə;
  • Avropa Şurası ilə "Milli azlıqların təhsili sahəsində siyasət" birgə layihəsi;
  • ABŞ-ın Montana Dövlət Universiteti və Təhsil Nazirliyi ilə Azərbaycan təhsil sistemində demokratiyanın əsasları və vətəndaşşünaslığın tədrisi sahəsində yüksək hazırlıqlı kadrların, tədris proqramı və dərs vəsaitinin hazırlanması üzrə birgə layihə;
  • ABŞ-ın ACCELS təşkilatı ilə birgə layihə;
  • ABŞ-ın İREX şirkəti ilə əməkdaşlıq proqramı;
  • ABŞ Dövlət Departamenti tərəfindən maliyyələşdirilən "Proyekt Harmoniya" proqramı;
  • Almaniya Akademik Mübadilə Xidməti - DAAD ilə birgə proqram;
  • Təhsil Nazirliyi, UNİSEF və "Dünyaya baxış" təşkilatının xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqların inteqrasiyalı təlimi üzrə birgə layihəsi;
  • Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqların inteqrasiyalı təlimi üzrə UNESKO-nun Təhsil Nazirliyi ilə birgə layihəsi.

Təhsil Nazirliyi ilə imzalanmış protokollar və sazişlər:


  • Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə Türkiyə Cümhuriyyəti Milli Egitim Bakanlığı və Yüksəkögrətim Kurulu arasında təhsil və elm sahələrində razılıq Protokolu. 4 noyabr 1998-ci il;
  • Britaniya Şurası ilə təhsil sahəsində əməkdaşlıq haqqında Protokol. 22 may 1998-ci il;
  • Azərbaycan Respublikası hökuməti ilə Qazaxıstan Respublikası hökuməti arasında yüksək ixtisaslı elmi və elmi-pedaqoji kadrların attestasiyası sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş. 7 aprel 2000-ci il;
  • Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə Çin Xalq Respublikası Təhsil Nazirliyi arasında təhsil sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş. 2002-ci il;
  • Rusiya Federasiyası ilə Azərbaycan Respublikası arasında təhsil sahəsində Əməkdaşlıq Protokolu və Azərbaycan Respublikası hökuməti ilə Rusiya Federasiyası hökuməti arasında təhsil sənədləri, elmi və elmi dərəcələrin qarşılıqlı tanınması haqqında Saziş. 22 sentyabr2002-ci il;
  • Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə İran İslam Respublikasının Elm, Tədqiqat və Texnologiya Nazirliyi arasında təhsil və tədqiqat sahəsində əməkdaşlıq haqqında Memorandum. 20 may 2002-ci il;
  • Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi ilə Beynəlxalq Təhsil üzrə Amerika Şuraları (ACTR/ACCELS) arasında təhsil sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş. 9 may 2001-ci il;
  • Avstriya Respublikası Federal Təhsil, Elm və Mədəniyyət Nazirliyi ilə Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi arasında ali məktəblər sahəsində ixtisasların qarşılıqlı tanınmasına dair Anlaşma Memorandumu. 2004-cü il oktyabr;
  • GUAM iştirakçısı olan dövlətlərin Təhsil Nazirlikləri arasında təhsil sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş. 2003-cü il iyul;
  • Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi və Gürcüstan Təhsil və Elm Nazirliyi arasında təhsil sahəsində əməkdaşlıq haqqında Saziş. 2004- cü il mart;
  • "Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyi və Rumıniyanın Təhsil və Tədqiqatlar Nazirliyi arasında əməkdaşlıq haqqında Saziş". 2004- cü il oktyabr;
  • Azərbaycan hökuməti və Asiya İnkişaf Bankı arasında Azərbaycanda "Erkən (məktəbəqədər) yaşlı uşaqların inkişafına Texniki Yardım Layihəsi" barədə Saziş. 9noyabr 2004-cü il.

Xarici keçidlər